zaterdag 29 december 2012

IPI commentaar: Verkiezingen in Israel

 

door Wouter

2013_elections

Op 22 januari 2013 vinden in Israel verkiezingen plaats voor de Knesset. We hopen begin januari onze eigen pagina over Israel politiek te hebben geupdate, waar nu nog vooral de uitslagen staan van de vorige 3 verkiezingen en (deels verouderde) beschrijvingen van de politieke partijen. Op de nieuwsblog hebben we de afgelopen maanden al diverse berichten geplaatst over de aanstaande verkiezingen (zie de links hieronder).

Er zijn diverse mogelijkheden om de verkiezingsstrijd te volgen, waarvan ik er hier enkele onder de aandacht wil brengen:

Kandidaten

Onder de belangrijkste kandidaten zijn niet Ehud Olmert en Ehud Barak, die zich uit de politiek hebben teruggetrokken, en die tot nu toe de enige twee premiers waren die de Palestijnen in onderhandelingen een staat aanboden op bijna de gehele Westoever en Gaza, met de Arabische delen van Jeruzalem.

Ook de deelname van Avigdor Lieberman is twijfelachtig, vanwege een rechtszaak die momenteel tegen hem loopt. Wel is Tzipi Livni terug in de race, nu niet met Kadima (dat onder leiding van Mofaz de kiesdrempel niet lijkt te gaan halen) maar met de nieuwe partij Hatnua. Ook oud-nieuwslezer Yair Lapid doet met een nieuwe partij, Yesh Atid, mee aan de verkiezingen, waarmee dus drie seculiere centrumpartijen meedingen naar de gunst van de kiezer, terwijl de Arbeidspartij (Labor) zich onder leiding van Shelly Yachimovich ook als centrumpartij probeert te profileren. Met voorvrouw Zahava Gal-On van Meretz erbij kennen deze verkiezingen overigens drie vrouwelijke lijsttrekkers.

De Likud-Beiteinu combinatie lijkt niet echt stemmen te verliezen aan centrum-links, maar vooral ter rechterzijde aan de Nationale Religieuze Partij, nu Habayit Hayehudi geheten, die onder leiding van de energieke Naftali Bennett samen met de even rechtse Nationale Unie (ze doen op 1 lijst mee) op een verdubbeling van het aantal zetels lijkt af te stevenen.

Prognoses en nieuwe regering

De grote vraag is natuurlijk of de verkiezingsuitslag zal gaan leiden tot een wezenlijk andere regering in Israel. Voor de buitenwacht is de belangrijkste kwestie of een nieuwe regering het gestagneerde vredesproces met de Palestijnen weer op gang zal kunnen brengen, en liefst met als resultaat een daadwerkelijk, definitief vredesakkoord. Andere nijpende, maar meer interne kwesties zijn de verhoudingen tussen seculieren en religieuzen (vooral de ultra-orthodoxen), tussen Joden en Arabieren en tussen arm en rijk; op al die gebieden groeit de kloof en dat moet iedereen zorgen baren. De toenemende armoede in Israel bleek onlangs nog uit een rapport, ondanks dat Israel in weerwil van de internationale crisis de laatste jaren een redelijke economische groei kent.

Vooralsnog lijkt de partij van premier Netanyahu desondanks de grootste te blijven, al staat de gezamenlijke lijst met Yisrael Beiteinu momenteel op een voor hen teleurstellende 33 zetels in de peilingen (nu samen 42). Daar de meeste stemmen aan coalitiepartner Habayit Hayehudi verloren zouden worden, lijkt een voortzetting van de huidige coalitie met kleine wisselingen niet onwaarschijnlijk. Of ter vervanging van de Onafhankelijkheidspartij (de Labor-afsplitsing van Barak) een andere centrum(linkse) partij aan boord zal worden gehaald is dan nog de vraag. Net als in Nederland zullen de centrumlinkse partijen waarschijnlijk proberen toch in een regering met Netanyahu met komen, maar evenals hier is het funest om dat tijdens de campagne al hardop te zeggen. Livni ontkende dan ook berichten dat zij al met Netanyahu had onderhandeld over een coalitie.

Met een voortzetting van het huidige beleid, en wellicht nog wat rechtser, is weinig vooruitgang te verwachten in zowel het verkleinen van de interne tegenstellingen in Israel als op vredesgebied. De tijdelijke bouwstop die Netanyahu in 2009 afkondigde en zijn (zuinige) erkenning van het principe van de tweestatenoplossing, hebben de onderhandelingen niet vooruit gebracht, en als hij al met Abbas om de tafel zou hebben gezeten, hadden zijn rechtse coalitiepartners hem wel van grote concessies afgehouden. Met de recente aankondigingen van nieuwe bouwplannen over de Groene Lijn heeft de regering vrijwel de hele internationale gemeenschap tegen zich in het harnas gejaagd.

Het dilemma voor centrum-links is dan als kleine partner in een rechtse coalitie te proberen het beleid bij te sturen, wat in de afgelopen regering (Barak) nauwelijks zichtbaar resultaat had, of hard oppositie te voeren en te hopen op een snelle val van de regering, en nieuwe verkiezingen die meer winst opleveren. Met 43 zetels staat centrum-links, dat voor het leeuwendeel bijna vier jaar oppositie heeft gevoerd, echter niet op winst; in 2009 haalden ze samen 44 zetels. Linkse commentatoren als Ari Shavit beklagen de onmacht van centrum-links om een duidelijk en eensgezind alternatief te bieden voor het rechtse beleid.

Een recente peiling op Y-net:

partij peiling opmerkingen
Likud/Beiteinu

33

 rechts, regering
Labor

17

 (centrum)links
Habayit Hayehudi / NU

12

 rechts-religieus, regering / oppositie
Shas

11

 haredi, regering
Yesh Atid

11

 centrum
Hatnua

11

 centrum(links)
United Torah Judaism

6

 haredi, regering
Meretz

4

 links
Hadash

4

 communistisch, Arabisch/Joods
United Arab List Ta'al

4

 islamitisch, Arabisch
Balad

3

 (pan-)Arabisch
Otzma LeYisrael

2

 rechts-religieus
Am Shalem

2

 haredi, gematigde afsplitsing Shas
Kadima

0

 centrum(rechts)
Independence

-

 centrumlinks, regering (opgeheven)

Israel-Palestijnen Nieuwsblog

Gepost door pm

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)