Tzipi Livni, John Kerry en Saeb Erekat bij het begin van de onderhandelingen op 30 juli 2013. (Foto: State Department)
http://www.israel-palestina.info/actueel/2014/04/24/geen-nieuws-van-het-onderhandelingsfront/
= IMO Blog =
Na dat de Israelisch-Palestijnse onderhandelingen een paar weken geleden stukliepen, doen de Amerikanen achter de schermen verwoede pogingen de boel weer te lijmen. Tot nu toe zonder enig succes. De waslijst aan Palestijnse eisen is nog even lang als begin april. In de nieuwe versie zou het gaan om:
Amin Maqboul, a member of the Fatah revolutionary council, told the Palestinian newspaper al-Quds that the Palestinian Authority would agree to an extension of negotiations if Israel agreed to: announce the basis on which future talks will be held; draw the outline of the borders of a Palestinian state within the next three months; halt settlement construction; withdraw Israeli troops from the West Bank’s Area C to the lines held before the Second Intifada; release the fourth wave of prisoners that it has until now refused to set free; end what he called “disruptions” in Jerusalem, and open Palestinian institutions in the city.
Daarbij zouden de eerste drie maanden van de hernieuwde onderhandelingen alleen mogen gaan over de grenzen tussen Israel en het toekomstige Palestina, het belangrijkste onderwerp voor de Palestijnen. Uiteraard kan Israel al deze voorwaarden niet accepteren zonder dat daar wat tegenover staat, en zonder de verwachting dat de Palestijnen daar tijdens de onderhandelingen wat tegenover zullen stellen. Het is eenrichtingverkeer waarin de Palestijnen eisen en Israel moet leveren. Daarbij lijken de Palestijnen alle gevoel voor verhoudingen te zijn verloren. Abbas weet het echter mooi te verkopen, en ik vrees dat de Amerikaanse bemiddelaars en Westerse diplomaten en politici daar gevoelig voor zijn:
“If Israel believes in the two-state solution, let us sit at the table and see where Israel is. In other words, let’s define the borders,” Abbas said.
The Palestinians have repeatedly bemoaned Israel’s reported refusal to present any maps delineating its borders throughout the recent negotiation rounds, which began in late July 2013.
Abbas said that Israel had not agreed to freeze settlement construction to extend negotiations, but only to freeze planning [of new housing projects] and new tenders.
“We do not accept this. It is dishonest because of thousands of settlements currently in the pipeline not included in the tenders and planning. Give us this demand, and we are prepared to discuss borders and the other final status issues for an additional nine months.”
Abbas said he “did not want to continue the conflict [with Israel] for eternity, but rather end the conflict in a respectable agreement which will fulfill the minimal Palestinian demands for justice. “Any other agreement,” Abbas warned, “could lead to a new outburst of violence in two years, which we do not want.”
Waar Israel is en haar grenzen lopen hangt mede af van het vertrouwen dat men heeft in de goede intenties van de Palestijnen en de andere buurlanden. Als het Palestina dat er komt naar veler verwachting vijandig zal zijn en bijvoorbeeld raketten plaatst zoals Hezbollah doet in Libanon, dan zien weinig Israeli’s territoriale concessies zitten. Daarom vindt Israel dat je dit niet los kunt zien van de veiligheid. Zijn de Palestijnen bereid een tijdelijke aanwezigheid van het leger in de Jordaanvallei te accepteren, Israelische grenscontroles en andere zaken, dan zal men zich toegeeflijker opstellen wat betreft de grenzen. Israel dringt doorgaans aan op een totaalpakket, onder het motto: concessies gelden pas wanneer alles is overeen gekomen en kunnen niet geïsoleerd worden. Wanneer de onderhandelingen stuk lopen kunnen de Palestijnen zich niet beroepen op deelconcessies, zoals men in het verleden herhaaldelijk deed. Dan vormde het laatste Israelische bod, ook al werd dat niet door de Palestijnen geaccepteerd, het beginpunt bij de onderhandelingen die volgden. Keer op keer heeft Israel benadrukt dat het zo niet werkt en om deze taktiek te dwarsbomen doet men geen concrete toezeggingen meer en laat geen kaarten zien.
Israel heeft eerder ingestemd met een (beperkte) nederzettingenstop, en er is toen niks van onderhandelen gekomen, omdat de Palestijnen nog steeds weigerden te komen praten. Wanneer men instemt met een gehele bouwstop, ook voor Oost Jeruzalem, is het afwachten of de Palestijnen dan wel in goed vertrouwen komen praten. Het is voor Israel een grote concessie, en niet zonder risico. Nog even los van het feit dat de coalitie dit niet zou overleven, is het een risico om zoveel op te geven, namelijk je recht om te bouwen in een groot deel van je eigen hoofdstad, juist in het deel waar je wortels liggen. Het zal door sommigen wellicht als een groots gebaar van goede wil worden gezien, maar door anderen ook als een teken van zwakte, of een bevestiging dat Jeruzalem toch niet zo belangrijk is voor de Joden als men het vaak doet voorkomen. En als men dit eenmaal toegeeft, zal de druk om de bouwstop te verlengen en nog eens te verlengen groot zijn. Totdat er een overeenkomst ligt waaruit precies blijkt waar Israel nog kan bouwen, namelijk binnen haar eigen grenzen. Die overeenkomst kan echter jaren op zich laten wachten, of decennia, want de verschillen zijn groot, en bovenal zien beide kanten een twee-staten-oplossing op gelijkwaardige basis niet zitten. De Palestijnen steigeren bij het idee van twee staten voor twee volken, wat altijd de basis is geweest van de twee-staten formule, en Israel ziet een gelijkwaardige, werkelijk soevereine Palestijnse staat niet zitten vanwege de veiligheidsrisico’s. En al die tijd kan Israel nergens meer bouwen over de Groene Lijn, wat betekent dat men zijn claim op dat gebied al een beetje opgeeft, en dat de Israelische plaatsen over de Groene Lijn ook steeds minder aantrekkelijk worden. Israel bindt zich daarmee op voorhand al een hand op de rug: het verzwakt haar positie, zonder dat het er ook maar iets voor terug krijgt.
Het is kortom een Palestijnse eis die mooi mag klinken in Westerse oren, maar voor Israel volkomen onaanvaardbaar is. En dat weet Abbas natuurlijk heel goed. Vandaar dat zijn opmerking dat hij het conflict niet eeuwig wil laten voortduren maar oplossen in een overeenkomst waarbij de minimale Palestijnse eisen voor rechtvaardigheid zijn ingewilligd, onoprecht is. Als hij het conflict echt wil beëindigen, dan zou hij zonder voorwaarden vooraf verder praten, of ze zodanig verzachten dat Israel ermee in kan stemmen.
Om de onderhandelingen kans van slagen te geven, moet eerst duidelijk zijn dat er geen eisen vooraf gesteld mogen worden, of er moet vooraf al een uitruil geschieden waarbij Israel gevangenen vrij laat en de Palestijnen de opruiing aanpakken, of Israel de bouw in de nederzettingen stopt en de Palestijnen het zogenaamde recht op terugkeer opgeven. In dat geval spaart men een hoop tijd uit, door van te voren al overeenstemming te bereiken over belangrijke zaken. Misschien kan men van te voren ook al uitruilen dat Israel bepaalde veiligheidsgaranties krijgt, en dat de Groene Lijn de basis wordt voor een Palestijnse staat waarbij de grote nederzettingenblokken bij Israel komen, in ruil voor land elders. Er zijn dan geen onderhandelingen meer nodig omdat alles al van te voren is uitgeruild.
Normaal gesproken weigeren staten met de ‘terroristen’, de opstandelingen of separatisten te praten. Israel en de VS hebben begin jaren ’90 de omslag gemaakt dat men met de PLO ging praten, ondanks de aversie, ondanks dat de onoprechtheid en de halfslachtigheid van de erkenning van Israel en het veroordelen van geweld afdroop. Misschien was dat toch geen goede zet, en had men veel hardere eisen moeten stellen voordat er kon worden onderhandeld.
Gisteren werd bekend dat de PA en Hamas (weer) een verzoeningsovereenkomst hebben gesloten. Binnen 5 weken zou er een eenheidsregering moeten komen en na een half jaar verkiezingen voor de president en het parlement. Het voortzetten van de vredesonderhandelingen met Israel lijkt daarmee nagenoeg onmogelijk.
Ratna Pelle
