- door Tjalling -
Sinds de avond van donderdag 12 juni worden drie Israëlische studenten; Eyal Yifrah, Gilad Shaar en Naftali Frenke vermist. Alhoewel niet direct duidelijk was dat het om een kidnapping ging, ontstond hierover in Israël uiteraard meteen grote beroering. Al op 14 juni verklaarde premier Netanyahu dat `het zeker is dat zij zijn gekidnapt door een terroristische Palestijnse organisatie’. Aanvankelijk werd er in de Nederlandse media weinig gepubliceerd over de vermissing. Dit veranderde nadat Israël in verband met de vermissing circa 80 Palestijnen zou hebben opgepakt. Deze te late aandacht is echter wel weer eenzijdig kritisch ten opzichte van Israël en ook zeer onvolledig.
De nadruk in de berichtgeving lag op `Israëlische agressie’: de vele arrestaties, het afsluiten van gebieden etc. In een NOS Journaal sprak Monique van Hoogstraten over het ‘collectief straffen’ van Palestijnen die niets wisten van de ontvoering.
Andere media suggereerden vrijwel hetzelfde. `Israël arresteert tachtig Palestijnen om vermiste tieners’ kopten o.a. Trouw en de Volkskrant op 15 juni. Ook in het Parool en andere media aandacht voor de vele `arrestaties’. Het is echt opvallend dat er pas uitgebreide media-aandacht kwam toen bekend werd dat er tientallen Palestijnen waren opgepakt.
Nog opvallender en tegelijk een heel veeg teken is het feit dat er in deze publicaties achterwege werd gelaten dat Fatah en Hamas activisten al op de eerste dag na de verdwijning, de Palestijnse winkeliers en ondernemers in Hebron opriepen om videobeelden van hun bewakingscamera’s te wissen. In een artikel uit de Jerusalem Post wordt gemeld dat deze oproep werd geplaatst op met name Facebook en Twitter, nadat IDF soldaten naar verluidt beveiligingscamera’s van een aantal bedrijven en woningen in Hebron in beslag hadden genomen.
In hetzelfde artikel uit de JP staat dat families van Palestijnse gevangen aan de ontvoering van de drie Israëlische tieners een feestelijk tintje gaven door het uitdelen van snoepjes aan passanten. Het `feestelijk gebaar‘ zou mogelijk verband kunnen houden met de wens van verscheidene Palestijnse politieke activisten in de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook, dat Israël zou worden gedwongen om een groot aantal gevangenen vrij te laten in ruil voor de drie tieners. Die wens is in elk geval niet uit de lucht gegrepen. In een artikel op de site van het CIDI wordt o.a. gemeld dat vooral Hamas regelmatig oproept tot het kidnappen van Israëli’s, om hen te kunnen uitwisselen tegen Palestijnse gevangenen. Volgens de Israëlische veiligheidsdienst Shin Bet maakten in de afgelopen negen maanden Palestijnse gevangenen maar liefst 11 keer contact met terroristen op de Westoever om ontvoeringen te organiseren. Volgens minister Ayalon van Defensie heeft de IDF in 2013 30 kidnappogingen verhinderd en in 2014 al 14. De laatste weken zou het aantal pogingen zijn gestegen. Ook hieraan wordt in de Nederlandse media opvallend weinig aandacht besteed.
Wel aan de verdere ontwikkelingen die verband hielden met de pogingen van Israël om de tieners te vinden. Zo maakten bijv. de NOS en de Volkskrant op 16 juni melding van de dood van een jonge Palestijnse man, die zou zijn omgekomen door geweervuur van het Israëlische leger bij Ramallah. In deze berichten werd nog altijd gesproken over vermissing en niet ontvoering. Kennelijk is dat om Hamas het voordeel van de twijfel te gunnen. Bovendien verscheen er op de site van de NOS een bericht waarin wordt gesteld dat ‘Israël de duimschroeven aandraait’. De grote zoekoperatie die Israël heeft opgezet, duidt er volgens Van Hoogstraten op dat Israël weinig precieze informatie heeft. “Ze proberen door die arrestaties meer informatie te krijgen.”
Dat er informatie zou kunnen zijn vernietigd als gevolg van de oproep van Fatah en Hamas leden werd niet gemeld. Bij dit zelfde bericht is een audio-opname gevoegd waarin wordt verteld dat Israël Hamas zo hard mogelijk zal treffen en overweegt om de hele Hamas top naar de Gazastrook te verbannen. Ook in deze audio-opname werd weer gewezen op de grootschaligheid van de Israëlische zoekactie, waardoor de bewegingsvrijheid van inwoners van Hebron heel beperkt is geworden en het aantal checkpoints uitgebreid.
Het einde van dit drama, wat inderdaad zeer sterk doet denken aan een ontvoering met politieke lading en doel, is op dit moment nog niet in zicht. De beroering in Israël over deze zaak blijft onverminderd groot. Wel ontstaat uit al de hier aangehaalde en genoemde media-aandacht de indruk dat Israël grootschalig inzet om de tieners te vinden, waarbij Palestijnen het weer moeten ontgelden. De vraag waarom Israël zo onheus kritisch wordt benaderd, terwijl er nu weer belangrijke informatie ten nadele van de Palestijnse kant achterwege werd gelaten, is al vaker gesteld. Ik durf de veronderstelling aan dat veruit de meeste mainstream berichten over het M.O. conflict, en alles wat daar direct en indirect mee verband houdt, worden gebracht vanuit de gedachte, dat de Israëlische bezetting van Palestijnse gebied iets doet met gewone mensen die in bezet gebied wonen en daarop reageren. Tegelijk worden de – op zichzelf omstreden – praktijken van de kolonisten uitvergroot.
Hierbij speelt zeker ook het idee dat men Israël beschouwt als een normale democratie die daarom kritischer kan worden benaderd dan de omringende Arabische landen. Maar dat idee is onjuist. Israël wordt immers omringd door vijandig gezinde landen en kan beslist niet vergeleken worden met een democratie zoals Nederland. Het gevolg van dit irreële uitgangspunt is dat er door de mainstream media beroerd weinig aandacht wordt besteed aan de kant van Israël. Het is een keihard feit dat verscheidene Israëlische plaatsen permanent te maken hebben met niet alleen de dreiging van raketaanvallen, maar ook het daadwerkelijk onder vuur liggen. Doet dit dan niets met Israëlische burgers? Natuurlijk doet het iets met hen en nu ook weer de schokkende ervaring in heel de Israëlische samenleving van de verdwenen drie jongens. Echter de ervaringen van gewone Israëli’s die te maken het met het M.O. conflict, passen blijkbaar niet in de intentie van waaruit de meeste media hierover hun verslaggeving doen. Dit versterkt het toch al scheefgetrokken beeld van enkel Palestijns leed, terwijl ook Israëli’s lijden onder de gevolgen van de positie waarin hun land verkeert.