woensdag 8 april 2020

Tolerantie voor uitingen van antisemitisme (IMO)

 

 

http://www.israel-palestina.info/actueel/2020/04/08/tolerantie-voor-uitingen-van-antisemitisme/

 

= IMO Blog = 

 

De tolerantie voor antisemitische uitingen en thema’s lijkt toe te nemen nu de Tweede Wereldoorlog en de Shoah langer geleden is. Tegelijkertijd is er wel veel aandacht voor de oorlog, vooral in dit herdenkingsjaar van ’75 jaar bevrijding’, en ook jongeren worden daarbij betrokken. Een verklaring voor deze tegenstrijdigheid is mogelijk dat de oorlog meer los van de Joden wordt gezien; al jaren is er een soort verbreding bezig en worden Joden minder gezien of benoemd als de belangrijkste slachtoffers van de nazi’s. Het Jeugdjournaal bestond het bijvoorbeeld in een uitzending over de herdenking van de bevrijding van Auschwitz de Joden niet eens apart te noemen als slachtoffers, achteraf werd dit enigszins rechtgezet (waarover later meer).

 

Herdenken zonder Joden

Rond de officiële Dodenherdenking op 4 mei speelt al lang de discussie wie precies moeten worden herdacht en met hoeveel nadruk, en bij de zogenaamde ‘alternatieve’ zwaar gepolitiseerde Kristallnachtherdenking zijn Joden van slachtoffers van toen veranderd in daders van nu, met als dieptepunt in 2015 de toespraak van het Arabische en rabiaat antizionistische parlementslid Haneen Zoabi uit Israel. Soms vergat ze netjes ‘zionisten’ te zeggen als ze het over wandaden, arrogantie, uitverkorenheid en lobbies had, zodat het ‘Jews’ over Amstel weerklonk. Sommige Joodse aanwezigen werden er werkelijk onpasselijk van.  Gelukkig vindt deze ‘herdenking’ niet meer plaats, maar het is beschamend hoe lang een klein radikaal clubje, dat samenwerkte met o.a. de Internationale Socialisten die achter terreur tegen Israel staan, een dergelijk evenement op een dergelijke datum op een dergelijke plaats mocht organiseren.

 

Vooral onder mensen met een migratieachtergrond leeft het idee van ‘herdenken zonder Joden’ zoals de Joodse Robert Vuijsje krachtig omschreef in zijn Anton de Komlezing van 2016. Hij vertelde dat hij op de Dag van de Empathie, georganiseerd door Jerry Afriyie (Kno’Ledge Cesare), op 3 mei had verteld over zijn eigen multiculturele geschiedenis en het belang van het inleven in de ander. Later stelde iemand uit het publiek voor om “4 mei voortaan geheel los te koppelen van de herdenking van de slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. De wereld kende zoveel onrecht dat het beter was om 4 mei te gebruiken als een dag tegen oorlog in het algemeen. Op geen ander moment tijdens deze avond kreeg een spreker zoveel bijval. Niet een van de toespraken leidde tot het gejuich dat nu hoorbaar was.”

 

Vuijsje verbaast zich over dit gebrek aan empathie en ziet hier een patroon in: de mensen die hij al jaren voor zijn Volkskrant serie over afkomst interviewt, zien in hem geen minderheid die ook met discriminatie en uitsluiting te maken heeft maar iemand die bij de ‘machtigen’ hoort:

“Niet alleen hoor ik in hun ogen bij de meerderheid, vaak noemen ze ook voorbeelden waaruit moet blijken dat mensen zoals ik de machtigste van het land zijn. Mijn gesprekspartners in de Volkskrant hadden vaak een scherp oog voor detail ontwikkeld als het ging om hun eigen behandeling, waarvoor ze (terecht) inlevingsvermogen opeisten van witte Hollanders. Tegelijk zagen ze niet hoe primitief de antisemitische vooroordelen waren die ze vanzelfsprekend vonden.”

 

Deze opvattingen, van mensen die hier veelal niet geboren zijn en voor wie de Tweede Wereldoorlog niet de betekenis heeft die zij voor ons heeft, zijn natuurlijk niet representatief voor hoe Nederlanders denken, maar ze nemen wel in belang toe en vinden ook ingang onder autochtone jongeren en progressieve mensen.

Gemeenschappelijke vijand

Een tweede reden dat de tolerantie voor antisemitische opvattingen groter wordt, is dus dat er meer mensen met een niet-Europese afkomst hier wonen, voor wie de Jodenvervolging verder weg staat en geen deel uitmaakt van hun geschiedenis. Terwijl zij met succes het racistische karakter van Zwarte Piet hebben aangekaart ontbreekt het hen aan oog voor vooroordelen tegen Joden; sterker nog, ze hebben ze vaak zelf, ingegeven door de afkeer van Israel waarmee ze zijn opgegroeid en het staats-antisemitisme van veel Arabische landen.

In het tegengaan van antisemitisme is het cruciaal om deze mensen te bereiken, en de vooroordelen die ze hebben weg te nemen. We zullen de discussie moeten aangaan over hoe antisemitisme in de islam en ook door Arabische regimes en staats-tv wordt gebruikt om de eenheid te bewaren en een gemeenschappelijke vijand te creëren. Over het feit dat Palestijnen door sommige Arabische landen zelf minstens zozeer worden gediscrimineerd als door Israel, over het geweld dat tegen hen is gebruikt door bijvoorbeeld de legers van Libanon en Jordanië, over het macabere spel dat wordt gespeeld waarin zij als pionnen tegen Israel worden ingezet. En misschien ook wel over de dubieuze rol van de Arabische landen tegenover de nazi’s en het warme welkom dat sommige nazi’s er na de oorlog kregen.

Dit alles moet niet alleen door mensen als Wilders en Baudet worden geroepen, integendeel. Het moet door mensen worden gezegd die er geen anti-islam agenda op na houden, die zich evenzeer rekenschap geven van de Europese antisemitische erfenis, en die zich evenzeer zorgen maken over racisme en discriminatie van allochtonen. Zoiets zou misschien op een volgende Dag van de Empathie kunnen gebeuren: dat allochtoon en autochtoon vanuit een open houding de eigen geschiedenissen kritisch tegen het licht houden en onderzoeken. Of misschien beter een Dag van Gezamenlijk Onderzoek. Als het werkt vloeit de empathie daaruit voort.

 

Dit geldt niet alleen voor antisemitisme maar bijvoorbeeld ook voor het slavernijverleden, de ‘politionele acties’ etc. Wij moeten ruiterlijk onze schuld bekennen en excuses maken, maar er moet tegelijkertijd (en zonder dat dit als verzachting of excuus wordt gebruikt) oog zijn voor racisme in niet-westerse landen, voor hun aandeel in de slavernij, hun wreedheden en bijvoorbeeld de moderne slavernij die nu in sommige Arabische landen aan de gang is tegenover Oost-Aziaten. Doe eigenlijk maar een Jaar van Gezamenlijk Kritisch Niets-en-Niemand-Ontziend Onderzoek. Om te beginnen dan.

Ratna Pelle

 

maandag 6 april 2020

Giftige paddenstoelen bij Amazon en Bol.com (IMO)

 

 

http://www.israel-palestina.info/actueel/2020/04/06/giftige-paddenstoelen-bij-amazon-en-bol-com/

 

= IMO Blog = 

 

Helaas zijn er steeds vaker incidenten die getuigen van zo niet gericht antisemitisme dan tenminste ongevoeligheid of een blinde vlek ervoor. Laatst had ik het in mijn blog over carnavalsoptochten die kwetsende karikaturen van Joden en de Holocaust presenteerden. Kort daarvoor was er ook ophef ontstaan over het aanbod van nazi propagandaboeken op de webwinkels van Bol.com en Amazon.

 

Organisaties als het Poolse Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau en het Holocaust Educational Trust (H.E.T.) in Londen eisten dat de aangetroffen boeken van o.a. Heinrich Himmler en Julius Streicher (oprichter en uitgever van Der Stürmer) uit de verkoop werden gehaald. Men wees erop dat deze boeken nog veel kwaad kunnen doen en mensen op verkeerde ideeën kunnen brengen. In het boek ‘Der Giftpilz’, gericht op kinderen, worden Joden “gebrandmerkt als vervolgers van de arbeidersklasse, als mensen die de rassen onzuiver maken, als duivels in mensengedaante, giftige paddenstoelen en moordenaars”, zo verklaarde het H.E.T. in een open brief. “Het boek vertelde aan schoolkinderen dat ze joden kunnen herkennen door een karikatuur van hun fysieke kenmerken.” Een disclaimer die Bol.com op haar website plaatste gaat de critici niet ver genoeg.

 

Ook andere Joodse organisaties reageerden verontwaardigd. Bol.com zei in een reactie dat het hen om het principe van de vrijheid van meningsuiting gaat. Die ziet men als een groot goed, en “als grootste aanbieder van boeken in Nederland” voelt men “de verantwoordelijkheid daar zorgvuldig mee om te gaan”. “Het is niet aan ons om te bepalen wat goed of fout is. Boeken kunnen bovendien op verschillende manieren en voor verschillende doeleinden gelezen worden”. Een week later viel te lezen dat Der Giftpilz niet meer is te krijgen via de website van Bol.com, maar het is niet uit het assortiment gehaald, zo benadrukte een woordvoerder, maar simpelweg uitverkocht.

De PvdA was ook kwaad en heeft Kamervragen gesteld aan minister Ferd Grapperhaus, waarop nog geen antwoord gekomen is. Men wil weten of het aanbieden van dergelijke boeken strafbaar is en vervolging mogelijk is.

Amazon besloot eind februari dat het de omstreden boeken uit de verkoop haalt. Men gaf aan te zijn overstelpt met reacties en ernaar te hebben geluisterd. Bol.com wou daar nog niet van weten, maar ging uiteindelijk ook om. Op 6 maart gaf men aan een aantal boeken tijdelijk uit het assortiment te halen. “We merken dat er meer onderzoek nodig is. We begrijpen de kritiek en voelen ons hier ook onprettig bij”, liet een woordvoerder weten.

 

Auschwitz decoraties

Dit was niet de eerste ophef over deze grote webwinkels. Begin december werd de wereld getrakteerd op decoraties en zelfs kerstversieringen met afbeeldingen van o.a. concentratiekamp Auschwitz. Je denkt even dat het een onsmakelijke grap is, maar er zijn dus blijkbaar serieus mensen die kerstballen met Auschwitz erop in de boom hangen? “Internetters konden in de webwinkel [Amazon] behalve decoraties ook muismatten en een flesopener aanschaffen met dergelijke afbeeldingen”, zo meldde het AD op 2 december. Maar ook als sfeerfoto boven de bank of in de tuin is het kennelijk volgens sommigen alleraardigst.

 

Het AD vervolgde: “Ook op de Nederlandse webwinkel Bol.com bleken muurdecoraties te koop met afbeeldingen van concentratiekamp Auschwitz-Birkenau. Die worden aangeboden via verkoper MuchowWow, een bedrijf dat allerlei afbeeldingen op canvas en andere materialen afdrukt. Bol.com liet eerder vandaag in een reactie op Twitterberichten weten dat het aanbieden van de afbeeldingen is toegestaan. Later haalde de webshop de artikelen toch uit de verkoop.”

 

Het Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau was ook toen not amused en uiteindelijk is de boel uit de verkoop gehaald. Het is niet alleen totaal smakeloos, maar ook een uitwas van ons nogal ontspoorde marktdenken, waarin volgens sommigen alles waarvoor mensen bereid zijn geld uit te geven verkocht kan worden, en enig besef van grenzen en enig verantwoordelijkheidsgevoel pas ontluiken als er flink wat ophef ontstaat en dit de goede naam van je bedrijf wellicht niet ten goede komt.

Er hoeft van de kant van Bol.com of Amazon geen antisemitisme onder te zitten, maar feit is wel dat men blind en gevoelloos is voor hoe verwerpelijk en kwetsend het aanbieden van dergelijke producten is, waarmee ze de boodschap uitdragen dat antisemitisme ook gewoon een legitieme en wellicht interessante visie zou zijn. De kwalijke gevolgen, de vele mensen die dit kwetst, en ook het signaal dat er vanuit gaat wanneer dergelijke boeken of decoraties op grote webshops worden aangeboden, lijkt de verantwoordelijken te ontgaan. Met als gevolg dat dit soort schandalen met enige regelmaat plaatsvinden, waarbij steeds schoorvoetend en met tegenzin wordt ingegrepen (als dat al gebeurt). Het is zowel oorzaak als gevolg van een klimaat waarin antisemitische uitingen vaker voorkomen en waar een goed kompas voor wat wel en niet door de beugel kan steeds meer lijkt te ontbreken.

Ratna Pelle