Sommige mensen vonden dat ik in mijn vorige artikelen wel erg veel aandacht besteedde aan Anja Meulenbelt, met altijd maar hetzelfde verhaal dat niks wat Israel doet deugt en de Palestijnen alleen maar onschuldige slachtoffers zijn. Ik wilde laten zien hoe propagandistisch haar blogs zijn; daar bedoel ik mee het op een professionele manier schrijven en mensen hun emoties manipuleren met het doel je lezers een bepaalde kant op te duwen. Daarbij laat ze doelbewust bepaalde informatie weg en vergroot andere dingen uit. Maar er zijn meer manieren om dit te doen en uit een onlangs gepubliceerd onderzoek naar Reuters blijkt hoe effectief dit is.
Als je niet in de pro-Israel scene zit is dit onderzoek je waarschijnlijk ontgaan, want de normale media besteedden er geen aandacht aan, zoals eerdere onderzoeken naar de BBC, de NOS en de NRC ook zijn genegeerd.
Dit keer werden niet alleen artikelen onderzocht op onjuistheden of gekleurde informatie, maar werd ook het directe effect van het lezen van die artikelen op mensen hun houding tegenover beide partijen in het conflict gemeten. Het bleek dat mensen na het lezen van de Reuters artikelen significant negatiever gingen denken over Israel. Dit word veroorzaakt door het gebruik van bepaalde propagandatechnieken.
Across the articles, over 1,100 occurrences of propaganda, fallacies and handbook violations in 41 categories were identified and classified.
In the second part of the study, a group of thirty-three university students were surveyed, before and after reading the articles, to assess their attitudes and motivation to support one or the other belligerent parties in the Middle East conflict, i.e., the Palestinians/Arabs or the Israelis. The study found that on average, subject sentiment shifted significantly following the readings in favor of the Arabs and that this shift was associated with particular propaganda techniques and logical fallacies appearing in the stories.
"Governments have long used propaganda to whip up public support during wartime and to demonize enemies", says Silverman. "Reuters is adopting these same techniques to covertly shape audience perceptions and opinion in violation of its corporate governance charter." Silverman points out that this is particularly troubling since "the news agency promotes itself as a paragon of accurate and impartial reporting and its stories are read by millions of people who are led to believe they are being provided objective facts".
Een voorbeeld:
In a story published on June 4, 2010 for example, Reuters correspondent Tom Perry and then-Jerusalem Bureau Chief Alastair Macdonald write:
"Israel is unlikely to heed calls to lift the blockade of the Gaza Strip but i[t]s bloody seizure of a Turkish aid ship has caused international anger and American dismay that is forcing it to seek conciliatory moves.Israel's leaders have been unrepentant. Prime Minister Netanyahu accused Europeans of hypocrisy over efforts to stop Iranian arms reaching Gaza's Hamas Islamist rulers.
But even with vital ally the United States criticizing the harm the blockade is doing to the 1.5 million Palestinians in Gaza, and President Barack Obama calling the killing of nine men, including an American, a tragedy, Netanyahu is seeking points where concessions can soak up some of the pressure."
Perry and Macdonald's de facto editorial piece, which is identified in the headline as "Analysis" rather than with the more traditional and transparent term "Op-Ed" adopted by most media firms for stories where subjective content appears, is laden with propaganda devices and violations of the Reuters Handbook of Journalism.
First, by mischaracterizing the Mavi Marmara as an "aid ship", asymmetrical definition is being deployed to suggest a role for the ship distinctly different from the role it actually undertook and ultimately played in the incident. Although it is remotely possible Perry and Macdonald are utilizing the word "aid" to mean assistance in a socio-political sense, i.e., calling attention to the circumstances of Palestinians living in Gaza, readers are clearly and overtly being given the false impression that the Mavi Marmara carried humanitarian aid when it did not.
The statement, "Israel's leaders have been unrepentant" reflects both the propaganda device of innuendo and the use of loaded words, a violation of Reuters Handbook, as the language implicitly conveys a judgment of wrongdoing and moral condemnation of Israel's government officials for the incident which had neither been alleged nor proven by any juridical body.
"The harm the blockade is doing to the 1.5 million Palestinians in Gaza" reflects 1) anassertion; 2) exaggeration; 3) card stacking; and 4) atrocity propaganda respectively, as the phrase is 1) unproven; 2) inflates the impact of the "blockade" to encompass the entire population in Gaza; 3) omits mention of the fact that Egypt too, had been embargoing the Gaza Strip; and 4) alludes to the "blockade" as a war atrocity by virtue of its alleged deleterious effect on the civilian population, without mentioning that all manner of humanitarian goods had been regularly transiting through the Israeli land border with the Gaza Strip.
Het zijn het soort 'analyses' die je ook veelvuldig aantrof in de NRC, Trouw en de Volkskrant, en natuurlijk De Pers. Veel termen, zinswendingen en kwalificaties (ultranationlistisch voor Lieberman, hardline voor Netanjahoe, gematigd voor Abbas, illegale bezetting maar nooit illegaal terrorisme etc.) zijn zo normaal geworden dat je twee keer moet lezen om te zien dat het geen objectieve informatie is en er continu een negatieve grondtoon jegens Israel onder zit. Een toon die je niet meer bewust waarneemt maar wel zijn invloed heeft en je manipuleert.
Op Israel Palestijnen nieuwsblog schreef ik naar aanleiding van dit onderzoek:
"Ik zou zelf niet eens zeker durven stellen dat zoiets bewust gebeurt met de intentie de lezer te beïnvloeden al zullen er zeker journalisten zijn die dat doel wel hebben. Ik denk dat de gekleurde berichtgeving van bijna alle Europese en ook een aantal Amerikaanse kwaliteitsmedia voortkomt uit een bepaalde visie, een paradigma, dat zo vanzelfsprekend is geworden dat men zich er niet bewust van is: ' De Palestijnen zijn de slachtoffers, zij betalen voor de loop van de geschiedenis, Israel is de bezettende macht en draagt het leeuwendeel van de verantwoordelijkheid voor het conflict. Israel moet op zijn gedrag worden aangesproken, want het heeft de macht en vervult daarom een sleutelrol. Bovendien is Israel als overreactie op de tragische geschiedenis van de Joden een zeer militaristisch land geworden waar men alles met geweld denkt te kunnen oplossen en niemand meer vertrouwt. ' Dergelijke ideeën zitten zo diep ingebakken dat ze onbewust doorklinken in de berichtgeving over het conflict.
Bij Anja Meulenbelt gebeurt dit ook, maar dan nog veel extremer en ook volkomen bewust. Met iedere blogpost vergroot ze de haat tegen Israel, laat ze Israel weer als onmenselijk zien, wreed, erop uit te kleineren en te treiteren. De foto's waarop een Israelische soldaat met geweer tegenover een Palestijns kind of ongewapende vrouw staat zijn niet te tellen. Vaak is op de achtergrond prikkeldraad te zien, of de muur, of een wachttoren. Hamas, raketten, zelfmoordaanslagen, oproepen Israeli's en Joden te doden, ze komen simpelweg niet voor op haar blog en in haar wereld. Ook in de media is er voor Palestijns extremisme niet veel ruimte. Uit mijn onderzoek naar NRC Handelsblad bleek duidelijk dat bijna alle aandacht uitgaat naar de bezetting, de blokkade van Gaza, checkpoints, de muur, en allerlei ander leed van de Palestijnen dat aan Israel toegeschreven kan worden. Dat geldt ook voor de NOS, waar twee onderzoeken naar zijn gedaan en de Israelische kant eveneens volkomen werd genegeerd. Het onderzoek naar Reuters laat zien dat er een direct verband is tussen gekleurde berichtgeving en het gebruik van bepaalde propagandatechnieken, en de visie van mensen over het betreffende onderwerp.
Er zou nog veel meer onderzoek nodig zijn naar de berichtgeving van verschillende media, waarbij verschillende methodes worden gebruikt zodat uiteindelijk gaat doordringen dat er iets heel fundamenteel niet klopt. Ook meer vergelijkend onderzoek zou wenselijk zijn, zoals deze case studie naar de berichtgeving van verschillende Duitse media over een Palestijnse aanslag op een bus in Jeruzalem.
Overigens zijn er wel meer conflicten en kwesties waar niet objectief over wordt bericht en een kant wordt onderbelicht. Meestal gaat het dan om geweld en wandaden van een algemeen als zwakker en sympathieker beschouwde partij zoals de Kroaten tegenover de Serviërs, de wreedheden van de Polen en Tsjechen tegenover de Sudeten- en andere Oost Duitsers vlak na de Tweede Wereldoorlog, het geweld van zwarten tegen blanken in Zuid-Afrika en Zimbabwe, etc. Het verschil met het Israelisch-Palestijns conflict is dat het bij deze conflicten gaat om een partij die over het geheel genomen een zeer kwalijke rol heeft gespeeld en als dader, slechterik zo je wilt kan worden aangeduid, en dat het geweld tegen hen wel in perspectief plaatst. Dat rechtvaardigt het negeren van wandaden en geweld tegen deze partij niet, maar maakt het wel minder extreem dan de vooringenomenheid van de media tegen Israel.
Anja Meulenbelt c.s. zullen zeggen: 'logisch dat mensen negatiever gaan denken over Israel wanneer ze stukje bij beetje achter de waarheid komen en de propagandapraatjes van Israel doorgeprikt worden'. Jammer alleen dat het dus niet om de waarheid gaat, zoals bij Mohammed Al Dura en vele andere Palestijnse 'martelaren'. Het feit dat velen Israel als een schurkenstaat zien op het niveau van Noord-Korea, Iran of Syrië zegt genoeg: in het Israelisch-Palestijns conflict komen per jaar een paar honderd mensen om, oorlogen zoals de Gaza oorlog en de Libanon oorlog niet meegerekend. De Palestijnse doden zijn in meerderheid strijders, ook tijdens de Gaza oorlog. De situatie op de Westbank is redelijk; ook Abbas gaf dit in een interview in de Washington Post in 2009 toe. Zelfs in de Gazastrook gaat het lang niet zo slecht als vaak wordt beweerd. Dagelijks komen er meer dan 250 vrachtwagens met hulp binnen, naast humanitaire hulp ook bouwmateriaal, brandstof en dergelijke en sinds kort wordt er ook geëxporteerd, onder andere aardbeien, bloemen en tomaten. Er wordt flink gebouwd, vooral luxe hotels, resorts en winkelcentra. De gemiddelde Gazaan is niet rijk, maar ook niet armer dan de gemiddelde Jordaniër of Libanees. In veel landen in het Midden-Oosten is er meer geweld tegen de eigen bevolking of tussen verschillende bevolkingsgroepen dan in Israel en de Palestijnse gebieden. Toch spreken antizionisten als Meulenbelt en Thomas von der Dunk van een langzame genocide en voortgaande etnische zuiveringen door Israel. Daarbij maken zij gebruik van bronnen als de 'historicus' Ilan Pappe, die zelf toegeeft meer aan propaganda te doen dan aan historisch onderzoek.
Veel mensen zijn verbaasd wanneer zij horen dat Arabieren in Israel mogen stemmen en in de Knesset zitten, dat Arabieren wel mogen maar niet hoeven te dienen in het leger, dat 20% van de studenten in Haifa Arabisch is, dat Israel tienduizenden Palestijnen per jaar in haar ziekenhuizen behandelt en zo nog wat zaken. Dat past namelijk allemaal niet in het beeld dat men van de media hier krijgt, en al helemaal niet in het beeld dat je van Meulenbelt krijgt. Meulenbelt zal verheugd zijn over het onderzoek naar Reuters, maar journalisten zouden zich dit aan moeten trekken.
Wordt vervolgd.
Ratna Pelle