http://passagenproject.com/blog/2012/05/30/israel-en-de-antisemiet-richard-wagner/
Richard Wagner was een fervent antisemiet en de favoriete componist van Hitler. Daarom zijn uitvoeringen van zijn werken in Israël controversieel.
Nu vindt er voor het eerst een concert plaats in Israël met uitsluitend composities van Wagner met een speciaal voor dit doel gevormd orkest [zie Spiegel-online].
Sommige composities van Wagner werden wél eerder gespeeld maar nu willen musici in Israël een compleet concert met muziek van Richard Wagner uitvoeren.
Wagner, die leefde van 1813 tot 1883, was een overtuigd antisemiet. Zijn werken waren in de tijd van het nationaal-socialisme enorm populair. Adolf Hitler bewonderde de componist sinds zijn jeugd.
Na de pogroms tegen joden in Duitsland in november 1938 speelde het Eretz Israel Symphonic Orchestra toen in Palestina de actieve voorloper van het Israel Philharmonic Orchestra nadrukkelijk niet meer de muziek van Wagner. Sindsdien geldt in Israël een onofficiële boycot van Wagner, die weliswaar meerdere malen is verbroken- maar in de reguliere concerten is de muziek bijna nooit gespeeld.
Zo veroorzaakte de onder de leiding van Daniel Barenboim uitgevoerde ouverture van Tristan en Isolde in juli 2001 een conflict en kritiek van het Wiesenthal Center en van de toenmalige burgemeester van Jeruzalem Ehud Olmert . Eerder werden andere Wagner-uitvoeringen door protesten van Holocaust-overlevenden voorkomen.
"Het is aan de tijd om de Wagner-boycot te breken", zegt Livny, zoon van een overlevende van de Holocaust uit Duitsland. Immers, Israël is ook een land "dat zelf kampt met culturele boycotten." Hij respecteert mensen "die niet naar deze muziek willen luisteren," zei hij. "Maar ik respecteer ook degenen die het wél willen."
Het antisemitisme van Richard Wagner
Richard Wagners antisemitisme wordt op verschillende manieren geïnterpreteerd. Wagners uitspraken breien voort op antisemitische stereotypen en reflecties van de 19e eeuw, die hij in Duitsland en Europa aantrof. Wagner herhaalde echter niet alleen antisemitische stereotypen, maar ontwikkelde deze verder met schriften zoals Das Judenthum in der Musik .
Wagner wil in dit document "het onvrijwillig afstotende, dat de persoonlijkheid en de essentie van de Jood voor ons heeft," uitleggen, "om deze instinctieve afkeer te rechtvaardigen, waarvan we duidelijk herkennen dat deze sterker en belangrijker is dan ons bewuste ijver om ons te ontdoen van deze aversie. "
Wagner verdedigt in zijn essay de stelling dat "de jood" an sich niet in staat zou zijn "om zich door zijn uiterlijk, door zijn taal, of zijn lied aan ons op een artistieke manier te presenteren". Toch zou "hij" [de jood] in de muziek de smaak van het publiek beheersen.
Wagner bekritiseert de muzikale werken van joodse componisten van zijn tijd. Als goed opgeleide joden zouden zij ernaar streven de "opvallende kenmerken van hun lagere geloofsgenoten" achter zich te laten. Maar juist daarom zouden zij niet in staat zijn tot een "diepe zielensympathie met een grote gemeenschap van gelijkgezinden". De zeggingskracht van het artistieke scheppen van "de hoog opgeleide jood" "zou alleen maar onverschillig en triviaal zijn, omdat zijn gehele inzet voor de kunst alleen maar een overbodige luxe is".
In het algemeen ontzegt Wagner joodse kunstenaars elke vorm van originaliteit.
Wagner had een grote invloed op de Engelse schrijver Houston Stewart Chamberlain, auteur van Die Grundlagen des neunzehnten Jahrhunderts, een werk doortrokken van fanatieke germanencultus en antisemitische en racistische ideeën. In 1908 trouwde Chamberlain met Wagners tweede dochter Eva. Chamberlain is een van de ideologische voorlopers van het nazi-antisemitisme.
Hitler ging regelmatig naar de opera en bestudeerde Wagner intensief. Hitler was idolaat van Wagner als voorbeeld van zijn eigen visie op het leven.
Friedrich Nietzsche keerde zich af van Wagner onder meer vanwege diens antisemitisme, zie hier.
Meer over antisemitisme op dit blog