Afgelopen week had Trouw een artikel over de prenatale zorg in Israel onder de bijzonder suggestieve titel: "Het uitverkoren volk moet perfect zijn". Het artikel gaat over de ervaringen van een vrouw, die vindt dat er te overdreven over de gezondheid van haar foetus wordt gewaakt, en haar tests worden opgedrongen. Een artikel over de prenatale zorg in verschillende landen en de onderlinge verschillen zou interessant zijn, en zoiets kan inderdaad iets onthullen over een land, cultuur, politiek, organisatiegraad en prioriteiten die het stelt. Dit artikel gaat echter slechts over de specifieke ervaringen van een vrouw, die zij via enkele uitspraken van anderen koppelt aan het Joodse verleden en uiteraard de Holocaust. We komen niks te weten over de zorg in Israel in het algemeen, het aantal babysterftes in vergelijking met andere landen (bijzonder weinig, in tegenstelling tot Nederland), de ervaringen en tevredenheid van Israelische vrouwen (de schrijfster geeft toe slechts de menu kaart in het Hebreeuws te kunnen lezen dus gebrekkige communicatie kan aan haar negatieve gevoel hebben bijgedragen), de ervaringen en tevredenheid van Arabische vrouwen in Israel, etc. etc.
Het doel van het artikel lijkt dan ook niet te zijn om mensen te informeren maar slechts om een sentiment over te brengen, en daarmee goedkoop te scoren. In feite is het maar een saai relaas, de details over de bevalling van een ander zijn nou eenmaal niet per sé interessant. Dus daarom gooit ze er af en toe een suggestieve opmerking tussendoor, en suggereert daarbij dat dingen in Nederland beter geregeld zijn want hier 'doen ze niet zo moeilijk' en mag je nog lekker pijn lijden bij de bevalling. Als je door deze opmerkingen heen leest en puur naar de feiten kijkt, doemt echter een beeld op van een zeer goed georganiseerde zorg, waarin er alles aan wordt gedaan om te zorgen dat je kind gezond is. En dat lijkt me een goede zaak, waar we wellicht een voorbeeld aan kunnen nemen. Het artikel heeft veel reacties en emoties opgeroepen en ik heb verschillende verhalen gelezen van vrouwen die zeggen blij te zijn met het Israelische systeem en de zorg die ze kregen. Ook Van Heusden heeft het tussen neus en lippen door over 'vriendinnen in Nederland' die 'jaloers verzuchtten dat het bij mij ten minste wel allemaal goed geregeld was.' Waarop ze vervolgt dat ook Israel natuurlijk niet kan garanderen dat je kind gezond is, want een 100% garantie bestaat niet.
Verwijzingen naar de Holocaust en het Joodse volk doen het altijd goed. Niks wat er in Israel gebeurt of wordt gezegd ontkomt aan de koppeling met Jodendom, Bijbel en Holocaust. Ook Van Heusden maakt gretig gebruik van deze clichés om haar saaie relaas op te leuken.
Zo vertelt een vrouw haar dat ze een andere gynaecoloog opzocht omdat de hare wou dat ze abortus pleegde omdat er een afwijking was geconstateerd:
"Wat is dat hier in dit land?", verzuchtte ik. "Het Joodse volk is het uitverkoren volk", antwoordde ze. "En dat moet perfect zijn."
Dit is een valse suggestie, die meermaals terugkomt. Er worden in Nederland meer abortussen gepleegd dan in Israel en het is niet waar dat bij afwijkingen vrouwen onder druk worden gezet om het maar weg te laten halen. Net als in Nederland is er een zorgvuldige procedure. Dat zou overigens ook in tegenspraak zijn met de wens van de Israelische maatschappij naar veel kinderen, die in het artikel ook flink wordt aangedikt, maar consistentie is nou eenmaal niet de sterkste kant van Israel bashers:
Kinderen moeten niet alleen perfect zijn: wat alles nog meer beladen maakt, is de Israëlische vraag naar véél kinderen. De staat promoot het krijgen van kinderen, onder meer met een flinke kinderbijslag.
Dat laatste klopt, maar komt vooral omdat ultra-orthodoxe partijen onevenredig veel invloed hebben op de politiek en onmisbaar zijn in bijna iedere coalitie. In ruil voor steun aan het regeringsbeleid bedingen zij steun voor de religieuze scholen, veel kinderbijslag en vrijstelling om te werken of in het leger te dienen. Overigens profiteren Arabische vrouwen hiervan evenzeer als Joodse, en onder Arabieren is het geboortecijfer hoger dan onder de seculiere Joden. Het citaat dat men bewust op veel kinderen aanstuurt om een Joodse meerderheid te kunnen behouden, is dan ook in tegenspraak met het beleid dat ook Arabieren met veel kinderen bevoordeelt.
Vervolgens wordt het hoge kindercijfer in Israel gelinkt aan de Holocaust:
Juist het feit dat Israël permanent conflictgebied is, werkt volgens de Israëlische professor David Passig mee aan het hoge geboortecijfer in Israël. "Het is bekend dat overal in de wereld meer kinderen worden geboren na een oorlog. Hier komen en gaan de oorlogen." Maar de futuroloog aan de Bar Ilan universiteit ziet de echte oorzaak ergens anders: de Holocaust. "We zijn nog nauwelijks hersteld van die ramp. De staat Israël leeft in angst en met een overlevingsimpuls; daarom krijgen we meer kinderen."
Die angst wordt bezworen met heel veel controles. Daarbij geholpen, zegt Passig, door het feit dat in de Joodse religie prenatale tests niet ter discussie staan.
Het zou goed kunnen dat de vele rampen die het Joodse volk heeft meegemaakt en de oorlogen tegen Israel invloed hebben op de houding tegenover kinderen. Daar komt bij dat Israel bij haar ontstaan zo'n 700.000 inwoners had, en in korte tijd meer dan een miljoen vluchtelingen uit vooral de Arabische staten maar ook overlevenden van de Holocaust uit Europa opving en werk en huisvesting voor hen moest verzorgen, zich ondertussen verwerend tegen de Arabische dreigingen en aanvallen. Het gaat hierbij niet zozeer om het bezweren van (irreële) angsten, maar om naakt overleven. De Israelische maatschappij is in meer opzichten directer gericht op overleven dan de Nederlandse. Mensen werken er harder, iedereen moet in het leger (behalve Arabieren en ultra-orthodoxen, wat in toenemende mate een probleem is omdat beide groepen groeien). Mensen zijn inventief en ondernemend, vreemden helpen elkaar op straat en bemoeien zich met elkaar, en er wordt minder aandacht geschonken aan 'luxe' zaken als opgeruimde straten en parken.
Een artikel waarin zonder negatieve bijbedoeling of ondertoon serieus onderzocht wordt hoe de Holocaust doorwerkt in het moderne Israel zou interessant kunnen zijn, al blijft het oppassen voor te makkelijke clichés. Een artikel dat de manier waarop de gezondheidszorg in Israel geregeld is vergelijkt met een aantal andere landen zou ook leerzaam zijn. Een onderzoek waarin de zuigelingenzorg en regelingen rond zwangerschap en kinderen in een aantal landen in verband wordt gebracht met de houding tegenover kinderen in de daar dominante religie(s) en cultuur kan ook interessant zijn. Een artikel waarin een vrouw haar eigen bepaald niet enerverende ervaringen ophangt aan de meest afgekloven clichés over dat land ('een kind krijgen in Israel is als een militaire operatie') met als conclusie dat het allemaal weer eens niet deugt in Israel, is niet alleen vreselijk saai maar ook een krant als Trouw onwaardig. Men lijkt werkelijk alles aan te grijpen om maar weer een negatief getint verhaal over Israel te kunnen brengen, want zulke verhalen doen het goed tegenwoordig. De onsmakelijke kop met subtiele verwijzing naar het antisemitische idee dat de Joden zichzelf superieur achten aan niet-Joden moet de verder nietszeggende inhoud van het artikel verbloemen. Proficiat Trouw, jullie glijden steeds meer af naar het niveau van een boulevardblad.
Het is overigens niet de eerste keer dat dit thema wordt gebruikt om Israel en het Jodendom in een kwaad daglicht te stellen. Vandaag twee jaar geleden had Nova een uitzending met dezelfde teneur, met daarin vooral nadruk op het feit dat onvruchtbare vrouwen in Israel zoveel IVF behandelingen vergoed krijgen en tot op relatief hoge leeftijd. Schandalig natuurlijk, en het bewijs dat men er verderfelijke ideeën over niet-Joden op nahoudt, en die met al die kunstmatig verkregen kinderen wil gaan belagen. Misschien zouden we eens op kunnen houden met dit soort onzin en gewoon kunnen constateren dat men in Israel soms andere keuzes en afwegingen maakt en zaken anders regelt dan bij ons? Soms beter, soms slechter, maar soms vooral ook anders.
Ratna Pelle
Geen opmerkingen:
Een reactie posten