DEN HAAG - Te lang heeft Dries van Agt zich laten leiden door de gedachte 'Wat Israël doet is welgedaan', beseft hij nu. Hij heeft spijt, want ,,Israël is geen knuffelbeer, maar een bullebak''. Gisteren presenteerde de oud-premier een boek waarin hij het opneemt voor het Palestijnse volk.
Genuanceerd? Nee dat is Dries van Agt niet. Fel, gedreven en eigenlijk gewoon boos, dat wel. ,,De Israëli's en de Palestijnen hebben niet evenveel schuld. Israël is de hoofdschuldige'', zegt hij met stemverheffing. Dan, zachter: ,,De Palestijnen hebben ook stoute dingen gedaan...'' Weer op luide toon, elke lettergreep beklemtonend: ,,Maar alleen in reactie. Wie is er begonnen? Israël!''Tijdens de presentatie van zijn boek "Een schreeuw om recht" in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag grijpt de oud-premier zijn kans om voor de camera's de aandacht te vestigen op het hoofdthema van zijn boek. ,,Israël verscheurt, verwerpt en vertrapt het internationale recht. Wij mogen daarover niet zwijgen.''
En dat doet hij ook niet, ook niet als het hem wat kost. Want al direct aan het begin van het bijna vierhonderd pagina's tellende werk blijkt dat Van Agt - die zich de afgelopen decennia meer en meer ontwikkelde tot voorvechter van de onderdrukte Palestijnen - zich volledig heeft losgezongen van zijn partij, het CDA.
Driemaal was hij als CDA'er premier van Nederland, maar tegenwoordig vindt hij ,,weinig gehoor'' meer bij de christendemocraten. ,,Nooit hebben de CDA-fracties in de Eerste en Tweede Kamer enige bereidheid getoond mijn pleidooi voor onverkorte handhaving van het internationale recht zelfs maar te aanhoren'', schrijft hij op dezelfde plechtstatige manier waarop hij spreekt. ,,Laat staan hun opstelling in deze zaak te hertoetsen.''
De relatie met de christendemocraten verhardt bovendien steeds meer. Ter illustratie: woensdagavond vertelde Van Agt in het tv-programma Pauw & Witteman dat minister Maxime Verhagen (Buitenlandse Zaken) hem zijn diplomatieke paspoort - waar hij als ex-premier recht op had - heeft afgenomen, wat hem ongehinderd toegang gaf tot het buitenland. Van Agt ziet dat als pesterij.
Neerlands stam
De oud-premier geeft toe, ook hijzelf had als premier geen oog voor wat hij later ,,Israëlisch wangedrag'' is gaan noemen. ,,Het overgrote deel van Neerlands stam sloeg indertijd, gebiologeerd door bewondering, de heroïsche prestaties gade van het nog jonge Israël dat zich - zo werd algemeen gezien - telkens weer staande hield tegen talrijke en grimmige vijanden die het wilden verdrijven uit het na de gruwelen van de Shoah pas verkregen thuisland.''
Pas in de jaren tachtig rezen bij Van Agt de eerste kritische vragen over onrecht dat Israël de Palestijnen zou aandoen. Sindsdien werd dat alleen maar erger. Zijn boek geeft een gedetailleerde beschrijving van het Israëlisch-Palestijns conflict, gelardeerd met persoonlijke observaties en herinneringen. Hij richt zich daarbij met name op de overtredingen van VN-resoluties en rechterlijke uitspraken door Israël. ,,De staat Israël is al jaren de bullebak van het Midden-Oosten'', schrijft Van Agt in een open brief aan parlement en kabinet. ,,Maar u houdt niet op deze staat, die zich dikwijls als een rottweiler gedraagt, te knuffelen als een teddybeer.''
Schuldgevoel
Dat zijn zorgen over de Palestijnen in Nederland niet breder worden gedeeld, wijt Van Agt aan een aanhoudend schuldgevoel over de Holocaust. ,,Israël is, naar het gevoelen van velen, onaanraakbaar. Wat Israël doet is welgedaan, dat is in ons land al decennialang een dominante gedachte. Ook ik heb mij lang door die gedachte laten leiden.''
Daar komt bij dat veel Nederlanders volgens Van Agt nog gestempeld zijn door een christelijke opvoeding. ,,Onderwijs, in het bijzonder in het Oude Testament, hebben niet alleen ingescherpt dat Jezus Christus is voortgekomen uit het Joodse volk, maar ook de notie bijgebracht dat dit het door God uitverkoren volk is en dat de Almachtige met hen een verbond heeft gesloten.''
Gevolg hiervan is dat Israëls pogingen land van anderen te annexeren in de opvattingen van veel Nederlanders ,,niet gelijk gesteld mogen worden met verovering door andere landen, elders ter wereld''. ,,Vooral bij de electoraten van het CDA en van de ChristenUnie kun je die opvattingen aantreffen.''
Zijn geloofsovertuiging - hij is rooms-katholiek - is voor Van Agt echter reden om tot een heel ander standpunt te komen, vertelt hij tijdens de boekpresentatie. ,,Ik ben een christenmens. Dit is voor mij ook het heilige land. Maar ik ontwaar daar zo immens veel onrecht, dat daar niet mee te leven valt. Ik móet er wel over spreken.''
Geen opmerkingen:
Een reactie posten