De vierde ronde van overleg tussen de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken en Israel en de Palestijnse Autoriteit is maandag geëindigd; binnen twee weken wordt een voorstel van John Kerry verwacht om vredesonderhandelingen te hervatten.
~ door Wouter ~
John Kerry wil de Palestijnen omkopen met 4 miljard dollar aan economische steun om in ruil af te zien van hun legitieme politieke eisen.
Zo zullen sommigen het waarschijnlijk zien, maar het idee is pragmatisch bekeken niet zo gek: vredesduiven Assad en Begin kregen een grote jaarlijkse zak met dollars toegezegd van de VS om de vredesonderhandelingen te oliën, en het is al 35 jaar (weliswaar koele) vrede tussen Egypte en Israel. Dan hebben we het nog niet over de Marshallhulp die in West-Europa destijds ook hielp om het verleden achter zich te laten en de handen ineen te slaan na een verwoestende oorlog.
Een dergelijke steun zal hard nodig zijn als de nieuwe Palestijnse staat straks honderdduizenden of meer nakomelingen van vluchtelingen uit 1948 moet opvangen. Die moet dan wel gericht geïnvesteerd worden in economische projecten. Nu al krijgen de Palestijnen per hoofd van de bevolking de meeste internationale steun van alle landen in de derde wereld, maar veel daarvan verdwijnt in de zakken van Fatah en PA medewerkers, en gaat zelfs naar Palestijnse terroristen in Israelische cellen, en naar media die anti-Israel propaganda verspreiden.
Kerry benadrukte dat deze steun, die hij zondag voorstelde op het World Economic Forum on the Middle East and North Africa in Jordanië, gepaard moet gaan met vooruitgang in het vredesproces. Niet duidelijk is of dat een oproep aan de Palestijnen was, of juist een geruststelling. De PA benadrukte namelijk dat politieke vooruitgang voor hun belangrijker was, en die niet met geld afgekocht kon worden. Een groep van enkele honderden Israëlische en Palestijnse zakenmensen (waaronder miljardair Al-Masri) riep gelijktijdig op om eindelijk de impasse te doorbreken en tot een tweestatenoplossing te komen. President Peres riep eveneens beide partijen op tot snelle hervatting van de onderhandelingen. Hij suggereerde blijkbaar net iets te viel dat de regering Netanyahu ook meer zou kunnen doen daarvoor, en kreeg het verwijt dat hij zijn boekje te buiten ging.
Rechten en claims
De Palestijnen wezen het idee van Kerry helaas al binnen een dag af: ze zijn overtuigd van hun 'onvervreemdbare internationale rechten': op Oost-Jeruzalem, de hele Westelijke Jordaanoever en terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen naar Israël, en die zijn niet te koop.
Velen mogen die eisen als billijk beschouwen, rechten zijn het niet: de Groene Lijn is geen grens, Jeruzalem zou geïnternationaliseerd worden volgens het VN-delingsplan, en het recht op terugkeer is een misvatting. Ook veel Israeli's menen dat zij goede gronden hebben om heel Jeruzalem te claimen en grote delen van – zo niet de hele – Westoever. Dat gaat niet alleen om de Bijbelse belofte, maar de hele Joodse geschiedenis van de oudheid tot en met het Britse mandaat dat hun een thuis in het hele gebied beloofde, het afgewezen delingsplan dat daarop volgde en de veiligheidsnoodzaak voor de huidige staat. Israeli's en Palestijnen beroepen zich beide op vermeende rechten die de nationale ambities van de ander uitsluiten, en om tot vrede te komen zullen beide flinke compromissen moeten slikken.
Daarbij is Israel de bovenliggende partij van de twee en wordt zij op veel punten gesteund door tenminste de belangrijkste grootmacht ter wereld. De wijzere weg lijkt daarom voor de Palestijnen om in te binden en te tekenen voor wat in redelijkheid uit onderhandelingen is te halen. Zo heeft Israel destijds ook haar staat kunnen krijgen, door te gaan voor het haalbare. Voor zo'n compromis moet echter ook de Palestijnse bevolking rijp worden gemaakt om draagvlak te scheppen, zoals de meeste Israeli's inmiddels gewend zijn aan het idee dat er op termijn een Palestijnse staat zou komen op het grootste deel van de Westoever, al dan niet met delen van Jeruzalem erbij. Het Palestijnse onderwijs en hun media, en de PA zelf, dragen echter nog steeds de boodschap uit dat aan de 'onvervreemdbare rechten' moet worden vastgehouden en het hele land de Palestijnen toebehoort.
Eisen vooraf
Tzipi Livni zei dinsdag in Jeruzalem dat Abbas onder druk moet worden gezet om terug te keren naar de onderhandelingstafel; en als de Palestijnen vasthouden aan eisen vooraf, dan moet Israel die ook maar gaan stellen. Israel eiste in de vorige onderhandelingsronde bijvoorbeeld de erkenning van het land als Joodse staat, maar maakte er uiteindelijk geen breekpunt van. Erekat noemde nu als voorwaarden vooraf de acceptatie door Israel van de 1967-grenzen en de vrijlating van Palestijnse gevangenen, naast bevriezing van de bouw in nederzettingen, en pleit al jaren juist voor meer druk op Israel om hieraan toe te geven.
De grenzen van 1967 zijn feitelijk al sinds jaar en dag uitgangspunt van de onderhandelingen, met alleen de vraag in hoeverre gebieden geruild kunnen worden tegen plekken waar grote Joodse nederzettingen staan (met Ariel en Ma'aleh Adumim als grootste twistpunten), en of die voor 100% of minder gecompenseerd worden. Het vrijlaten van een deel van de gevangenen kan Israel zeker doen, en heeft het ook vaker gedaan als gebaar van goede wil, en in ruil voor Shalit. De zwaardere terroristen zouden wellicht op termijn vrij kunnen komen, maar pas na een definitief vredesakkoord. Netanyahu schijnt sinds begin dit jaar geen nieuwe bouwplannen te hebben goedgekeurd, en heeft aan Kerry toegezegd dit nog even zo te houden, maar voor een officiële bevriezing zullen meer Palestijnse concessies nodig zijn. Erekat zei op zijn beurt twee weken geleden toe nog even geen nieuwe stappen te nemen in de VN, en naar verluid zou de EU nog even wachten met het labelen van nederzettingenproducten om het vredesproces een kans te geven (hoewel minister Timmermans dat ontkende).
John Kerry was nu voor de vierde keer in korte tijd in het Midden-Oosten, en wil binnen twee weken een vredesplan presenteren. In juni verlopen ook de drie voornoemde tijdelijke toezeggingen.
Met het Arabische Vredesplan als uitgangspunt hoopte Kerry de Palestijnen over de streep te trekken, maar dat had enkele aanpassingen nodig om het voor Israel acceptabel te maken, en dat wezen de Palestijnen resoluut af.
Als ook zijn economische hulpaanbod de Palestijnse Autoriteit niet kan vermurwen, dan lijkt inderdaad extra druk noodzakelijk. De VS en de EU zijn de grootste donoren van de Palestijnen, en moeten misschien de geldkraan eens langzaam dicht gaan draaien. Als Abbas gaat toegeven aan druk, dan kan ook Netanyahu zich inschikkelijker opstellen.
Hamas laten we dan nog even buiten beschouwing…
Zie eerder: John Kerry en de grenzen van Israel en Palestina
Geen opmerkingen:
Een reactie posten