Eén van de bekendste foto's van de Holocaust (Shoah) is die uit het getto van Warschau in mei 1943. De foto heeft veel zeggingskracht met de angstige vrouwen en kinderen op de voorgrond en gewapende nazi's op de achtergrond. Dat en de sterke compositie (een geënsceneerde foto of een schilderij van Rembrandt zouden het niet beter kunnen) doen het kwalificeren voor de World Press Photo (overigens een Nederlands initiatief uit 1955). De foto werd gemaakt door een nazi-fotograaf en met zo'n 50 andere foto's gevoegd bij een rapport aan Himmler over het neerslaan van de opstand in het getto.
Die opstand was een van de weinige massale daden van verzet door de Joodse bevolking tegen hun aanstaande vernietiging.
Het angstige jongetje op de voorgrond zou Tsvi Nussbaum zijn volgens onderstaand artikel. Hij werd op 31 augustus 1935 geboren in Palestina, waarheen zijn ouders kort daarvoor waren geëmigreerd. Zij besloten echter in 1939 terug te keren naar Polen en gingen zo hun ondergang tegenmoet... Tvsi zelf overleefde ternauwernood. Hij woonde na de oorlog een aantal jaren in Israel en vestigde zich nadien in de VS, waar hij vorige zomer is overleden.
Hoewel zijn gezicht zeker gelijkenis toont, geloof ik niet dat hij het jongetje op de foto was (hij wist het zelf ook niet 100% zeker), omdat zijn verhaal niet helemaal strookt met de tijd en plaats van de foto.
Gebaseerd op dit artikel uit 2007, lijkt mij dat het Levi Zelinwarger was. Diens vader (toen wel al 95 jaar) meende niet alleen zijn destijds 11-jarige zoontje te herkennen, maar ook de vrouw ernaast als zijn toenmalige echtgenote Chana Zelinwarger-Dubinski (geboren 1905). Chana, Levi en zusje Irina van 9 zijn alledrie vermoord.
Levi Zelinwarger, foto op Yad Vashem en zijn zusje Ita (Irina)
Er zijn meer namen toe te voegen: het kleine meisje links zou Hanka Lamet zijn geweest, geboren te Warschau in 1937, met naast haar moeder Matylda Lamet-Goldfinger.
De jongen met de witte zak over zijn schouder was de 14-jarige Leo Kartuzinsky, en de vrouw achter het jongetje op de voorgrond was Golda Stavarowski.
Dat doet me afvragen: het kleine meisje tussen Leo en Golda, was dat niet Levi's zusje Irina? Ik ben geen deskundige, maar ze lijkt er behoorlijk op. Je ziet de moeder omkijken met haar mond open. Riep ze soms naar haar dochter: "Ita, kom bij ons lopen voor ik je kwijtraak"?
Yad Vashem verzamelt hun namen.
Wil Brassé
_______________
Joodse jongen in Warschau 1943
Wie kent niet die foto waarop de kleine jongen, die vol angst zijn armen omhoog houdt, staat afgebeeld.
Deze foto die werd genomen in Warschau in 1943 werd het toonbeeld van de tragedie en het lijden van het joodse volk tijdens de oorlog , de kleine joodse jongen is Tsvi C. Nussbaum, de SS-er die hem daar onder schot houdt is Josef Blösche.
Blosche vermoordde bij de massa-executies en deportaties eigenhandig vele honderden mensen, waaronder kinderen, zwangere vrouwen, gehandicapten en bejaarden.
Josef Blösche werd in 1969 in de DDR geëxecuteerd met een nekschot. De foto ging heel de wereld rond en was te bekijken op tentoonstellingen en in artikels over de holocaust, vele mensen dachten dat de kleine jongen dood was, gestorven in één van de gruwelkampen.
Na enkele tientallen jaren echter werd de toen zevenjarige jongen geïdentificeerd als Tsvi C. Nussbaum, levend en wel in New York in de Verenigde Staten.
Hij wist alles nog over die bewuste dag, 13 juli 1943 voor een hotel in Warschau. In 1935 waren zijn ouders geëmigreerd naar Palestina, doch omdat ze hun draai niet konden vinden keerden ze in 1939 terug naar Sandomierz in Polen, Nussbaum's ouders werden vermoord nog voor de joden massaal gedeporteerd werden en zijn broer verdween spoorloos, hijzelf en zijn tante gingen naar Warschau en konden er een jaar ondergedoken leven, tot ze gevangen werden en overgebracht naar Bergen-Belsen.
Enkele dagen voor de bevrijding was Tsvi bijna gestorven doch een Duitse dokter bleef bij hem en hield hem in leven, op deze manier overleefde hij de Holocaust.
In 1945 ging Nussbaum naar Israel en in 1953 vertrok hij naar de verenigde staten, waar hij aankwam zonder één woord Engels te spreken, hij volgde een medische opleiding en werd dokter gespecialiseerd in oor, keel en neusziektes waarbij hij gemotiveerd werd door zijn oom die een spraakstoring had opgelopen in het concentratiekamp. Hij huwde kreeg vier dochters en twee kleinkinderen. Onlangs verklaarde hij: ik voel me enorm schuldig,…waarom overleefde ik?
Dit artikel is geschreven door: Willy Horemans
Geen opmerkingen:
Een reactie posten