Geschiedenis als wapen in het politiek debat
"Hoe het Joodse volk uitgevonden werd", bloklettert Lieven Sioen als titel van zijn artikel in De Standaard (03/10/09). Die provocerende uitspraak is een rechtstreekse verwijzing naar het gelijknamige werk van de Israëlische professor Shlomo Sand. Dit controversiële werk staat negentien weken lang nummer één op de lijst van de meest verkochte non-fictie literatuur in Israël, het krijgt in Frankrijk prompt een (zij het nogal obscure) 'Aujourd'hui Award', het gooit in de Engelstalige wereld hoge ogen en ook in Duitsland is het meteen een succes.
Shlomo Sand (° Linz, 1946) is een (voormalige?) Israëlische communist, een historicus met als specialisatie film en Franse geschiedenis. In de inleiding van zijn boek omschrijft hij zichzelf als 'post- zionist'. Op promotietournee met zijn boek in de Palestijnse Al Quds universiteit, noemt hij Israël een "kind ontsproten uit een verkrachting, dat niettemin ook recht op leven heeft". In het inleidende hoofdstuk verduidelijkt hij zijn politieke uitgangspunten als volgt: "Het ontstaan van een Israëlische samenleving is een historisch feit, waarvan ik akte neem. Ik hoop echter een halt toe te roepen aan de territoriale expansie en kolonisatie en ik wil bovenal het etnocentrische en ondemocratische karakter van deze staat ombuigen".
Hoe kan je in alle ernst een land 'ondemocratisch' noemen, waar een auteur, die op de loonlijst van een binnenlandse topuniversiteit staat, een bestseller op de markt kan brengen die een rechtstreekse aanval op het wezen van het land inhoudt? Hoe valt een zo duidelijk geformuleerd politiek programma, dat als een de rode draad doorheen de publicatie loopt, te rijmen met ernstig historisch onderzoek?
Door Savasorda/ Joods Actueel
Korte inhoud van het boek:
Er bestaat niet zoiets als een Joods volk. Er is geen rechtstreekse genealogische lijn tussen de hedendaagse Joden en de Bijbelse Israëlieten. En er is evenmin een band met de Joden die in Israël gewoond hebben in de tijd van de Tweede Tempel. De huidige Joden zijn afstammelingen van verschillende volkeren die zich tot het Judaïsme bekeerden en die geen enkele band hebben met het land. Zo zouden de Ashkenazische (Centraal Europese) Joden afstammen van de Khazaren. Er is geen Diaspora geweest, geen verbanning van de Joodse bevolking. Na de vernietiging van Jeruzalem en de opstand van Bar Kochba, blijven de meeste Joden gewoon in het land wonen. Enkele eeuwen later bekeren ze zich tot de islam. Bijgevolg zijn de 'historische' Israëlieten de voorvaders van de hedendaagse Palestijnen. Dit is, kort samengevat, de inhoud van het boek.
"Nationale mythes"
Sand bekent dat hij zijn onderzoek verricht om aan te tonen dat het basisidee van de zionisten, het oprichten van een Joodse staat in het historische thuisland van de Bijbelse Israëlieten, fout is. Eerdere historische werken, die zijn theorie ontkrachten, noemt hij "mythes" of door 19de-eeuwse Joodse historici gecreëerde "kunstmatige verledens". Het zionistische 'verhaal', is een aangepaste versie van de feiten en wordt, aldus Sand, in stand gehouden door de departementen van de Joodse geschiedenis in Israël, in de VS en in Europa, die door de zionisten met ijzeren hand geleid worden. Elke afwijking van het klassieke 'verhaal' wordt er in de kiem gesmoord. Bewijsmateriaal voor deze zware beschuldigingen brengt Sand niet aan… Zijn vaststelling heeft dan ook meer weg van een complottheorie dan van een ernstig te nemen historische stellingname!
Sand verricht voor zijn boek geen enkel (primair) bronnenonderzoek. Nochtans is dit nog steeds de basis van vernieuwend wetenschappelijk onderzoek over het verleden, zo niet blijven de theorieën speculaties. Hij vindt zichzelf beter en eerlijker dan de 'officiële' experts in de Joodse geschiedenis. (Ter herinnering, Sand is van opleiding gespecialiseerd in film en Franse geschiedenis…). Hun werk misprijst hij. Hij vindt van zichzelf dat hij verrassende verbanden weet te leggen en dat hij onverwachte inzichten brengt.
Zijn werk steunt niet alleen op publicaties van wetenschappelijke Bijbelonderzoekers, op nieuwe archeologische bevindingen, maar, als het hem past, maakt hij ook gretig gebruik van het door hem zo misprezen werk van traditionele historische onderzoekers. Hij pikt eruit wat in zijn kraam past en hij ridiculiseert wat zijn stelling tegenspreekt. Religieuze bronnen, die een rechtstreekse inkijk bieden in het vroegere Joodse leven, zoals onder meer de Talmoed, worden door Sand niet gebruikt. Nochtans druist het doelbewust negeren van bestaand bronnenmateriaal in tegen de meest elementaire regels van het wetenschappelijke geschiedenisonderzoek.
Lees verder op: http://joodsactueel.be/2011/05/31/geschiedenis-als-wapen-in-het-politiek-debat/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten