zaterdag 5 februari 2011

Kamerdebat over hedendaags antisemitisme in Nederland


Het dreigt een beetje verloren te gaan in de omwentelingen in het Midden-Oosten, maar er was woensdag een plenair debat over antisemitisme in de tweede kamer. Dit debat is volgens verschillende commentatoren niet in alle opzichten even goed verlopen. Het cliché van de SP dat "kritiek op Israël vaak met antisemitisme wordt verward" is tijdens zo'n debat natuurlijk nogal ongepast. Het gaat er nou juist om dat er naast terechte danwel onterechte Israelkritiek ook steeds meer antisemitisme is en dat daar wat aan gedaan moet worden. Bovendien wordt Israelkritiek soms als dekmantel gebruikt om anti-Joodse gevoelens te uiten op een aanvaardbare manier, of anders gezegd, mensen die anti-Joods zijn, zijn nou eenmaal ook haast per definitie tegen de enige Joodse staat.
 
Minstens net zo erg vond ik echter de bewering van Donner dat het toegenomen antisemitisme zou liggen aan de secularisering. Pardon?? Zijn we de 2000 jaar lange christelijke wortels van het antisemitisme even vergeten? Hij vergeet bovendien voor het gemak even dat Joden niet alleen om hun religie worden uitgescholden en belaagd, en dat Jodendom ook méér inhoud dan alleen religie. Rouvoet stelde daar gelukkig tegenover 'altijd met een gevoel van schaamte en schuld' aan dit soort debatten deel te nemen. Dat geldt wat mij betreft evenzeer voor christenen, atheisten en moslims. We hebben allemaal zo ons aandeel in dit monster, en in plaats van elkaar steeds de maat te nemen past het misschien meer om te kijken wat we eraan kunnen doen.
 
RP
---------- 
 

Een ongrijpbaar kwaad

Sander van Walsum, 04-02-2011 00:57

 

Kamerdebat over antisemitisme is treffende illustratie van de veelkoppigheid van het verschijnsel.
 
Eigenlijk leent het thema antisemitisme - hoe belangrijk ook - zich niet voor een Kamerdebat. Dat was ook de overheersende opvatting van de Kamerleden die woendag spraken over de toename van het aantal antisemitische incidenten in Nederland. Noch in de sfeer van de aanbevelingen noch bij de diagnose van de kwaal tekende zich consensus af.

Wat de PVV betreft, moet niet de rechter maar de psychiater zich over Holocaustontkenners ontfermen. Andere partijen zien meer heil in permanente educatie. De PVV brengt het nieuwe antisemitisme vooral in verband met de veronderstelde islamisering van de samenleving, en beticht links Nederland en passant van medeplichtigheid omdat het de ogen voor die ontwikkeling zou sluiten. De SP beklaagt zich erover dat kritiek op Israël vaak met antisemitisme wordt verward.

Minister Piet Hein Donner (Binnenlandse Zaken) ziet de ontkerkelijking van de samenleving als een van de oorzaken van de groeiende Jodenhaat; onder invloed van de secularisering zou de verdraagzaamheid tegenover religie in al haar verschijningsvormen zijn afgenomen. Nog afgezien van het feit dat ook niet-religieuze Joden het slachtoffer zijn van antisemitisme, gaat de bewindsman hiermee voorbij aan het antisemitische verleden van de christelijke kerken. Daarop doelde André Rouvoet (ChristenUnie) toen hij zei 'altijd met een gevoel van schaamte en schuld' aan dit soort debatten deel te nemen.

De gedachtenwisseling in de Kamer maakte, kortom, duidelijk dat antisemitisme een probleem is dat niet in een achternamiddag kan worden gefileerd. Het kan echter niet los worden gezien van de mondialisering van het schijnbaar onoplosbare conflict in het Midden-Oosten. In het spraakgebruik figureren Israël en 'de Joden' toenemend als uitwisselbare grootheden. Tegen deze semantische normvervaging en tegen de hiermee samenhangende legitimering van antisemitisme moet krachtig worden opgetreden. Hoe de kwaal ook wordt gediagnosticeerd.
 
----------------

Gedetailleerd onderzoek antisemitisme vereist

Manfred Gerstenfeld, 02-02-2011 07:30

http://opinie.volkskrant.nl/artikel/show/id/7764/Gedetailleerd_onderzoek_antisemitisme_vereist

Een van de complexe onderwerpen is de relatie tussen anti-Israëlisme en antisemitisme.

In de bijna 200-jarige historie van de Staten-Generaal zijn er tot 2010 geen plenaire Kamerdebatten geweest over het eigentijdse antisemitisme. Het is een teken des tijds dat het eerste in juni 2010 plaatsvond. Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) schreef daarna dat het geen operationele conclusies had opgeleverd.

Minder dan acht maanden later, vandaag, zal een tweede debat over dit onderwerp plaatsvinden. Het is aangevraagd door de Kamerleden Rouvoet (ChristenUnie) en Van der Staaij (SGP). Mijn boek Het Verval, de opmerking van Frits Bolkestein daarin dat bewuste Joden hun kinderen het beste kunnen adviseren uit Nederland naar Amerika of Israël te emigreren en de mediadiscussie daarna hebben tot dit debat geleid.

Groter

Wat mij in de recente publieke discussie het meeste opviel, was dat iedereen vindt dat het probleem opgelost moet worden. Weinigen doen echter realistische suggesties. Wie kranten leest van enkele jaren geleden over antisemitische incidenten in Nederland komt daar dezelfde problemen tegen. Ze zijn alleen wat groter geworden.

Een Kamerdebat kan wellicht enig resultaat opleveren, maar biedt geen mogelijkheid om een redelijk begrip voor dit gecompliceerde probleem te krijgen. Een reden daarvoor is dat in de postmoderne maatschappij het antisemitisme gefragmenteerd is zowel qua origine als uitdrukkingsvormen.

Uitgescholden

Daarbij komt dat gegevens over het aantal incidenten en hun ontwikkeling van jaar tot jaar niet betrouwbaar kunnen zijn. Een voorbeeld ter illustratie. Ik heb onlangs in Jeruzalem een jonge Nederlandse Jood geïnterviewd die gedurende een jaar vakkenvuller was bij een grote supermarkt in het hart van Amsterdam. Hij droeg daar een keppel en werd gemiddeld 2 keer per week uitgescholden of hinderlijk gevolgd door verschillende klanten. Van deze ongeveer 100 incidenten heeft hij nooit aangifte gedaan. Had hij ze gemeld, dan was er alleen al door hem een grote groei in het totaal aantal meldingen per jaar geweest. In dat geval zou er sindsdien een grote daling in jaarlijkse meldingen geweest zijn want hij heeft imiddels Nederland voor Israël verlaten. Een andere, zeer herkenbare Nederlandse Jood, die nu ook in Jeruzalem leeft, heeft sommige incidenten wel gemeld en andere niet.

Herkenbare Joden kunnen ook bijdragen tot vermindering van antisemitische incidenten door bepaalde buurten als no go areas te beschouwen. Rabbijn Raph Evers is recentelijk geciteerd, zeggend dat hij het openbaar vervoer mijdt en zo min mogelijk op straat gaat. Men kan dit 'daling van publiek antisemitisme wegens verval van maatschappij' noemen. Als nog meer mensen van het kleine groepje herkenbare Joden uit Nederland vertrekken, daalt het aantal antisemitische incidenten in de publieke ruimte ook. Wie afwezig is, kan immers in Nederland niet op straat lastig gevallen worden.

Moslims

In een artikel van de hand van Willem Koster en Ruben Vis, respectievelijk voorzitter en secretaris van de Joodse koepelorganisatie Centraal Joods Overleg wordt het belangrijke aandeel van Nederlanders van Marokkaanse en Turkse oorsprong in agressieve antisemitische uitingen specifiek vermeld. Maar zelfs als de aanbevelingen van het CJO opgevolgd worden, zal het probleem hooguit wat verminderen, maar niet verdwijnen. Hun artikel vermeldt overheidssteun aan de dialoog met moslims niet als een gewenste maatregel, wellicht vanwege een aantal dubieuze aspecten daarvan.

Een van de complexe onderwerpen is de relatie tussen anti-Israëlisme en antisemitisme. Verschillende anti-Israëlische betogingen in Nederland hebben zich ontwikkeld tot antisemitische uitspattingen waar geroepen werd 'dood aan de Joden' en 'Hamas, Hamas, Joden aan het gas'.

Extreem antisemitisme

In de polderrealiteit zal de Joodse gemeenschap niet expliciet vragen om een onderzoek naar de ngo's van verschillende pluimage die deze betogingen georganiseerd hebben. Wat de moslimorganisaties daaronder betreft, is het duidelijk dat ze wel demonstraties kunnen organiseren, maar weinig of niets doen aan de bestrijding van het extreme antisemitisme onder een gedeelte van het publiek dat zij pretenderen te vertegenwoordigen. Gedetailleerd onderzoek naar wie in Nederlandse moslimkringen Jodenhaat verspreidt, moet zich richten op families, religieuze instellingen en invloed van buitenlandse media.

Er is veel meer informatie nodig over antisemitische incidenten op scholen alsmede problemen met het lesgeven over de Holocaust. Ook dat vereist een gedetailleerde studie. Een ander punt dat specifiek onderzoek vraagt, is in hoeverre de verschillende autoriteiten adequaat gereageerd hebben op incidenten.

Engeland

Het gaat niet alleen om een Nederlands probleem. In ieder land heeft het antisemitisme echter zijn specifieke aspecten. Engeland is het enige Europese land dat een serieuze studie over de antisemitische problematiek heeft ondernomen. In 2006 werd een rapport hierover gepubliceerd door een parlementaire commissie. Het rapport definieert wat antisemitisme is, analyseert een veelvoud van problemen, en doet tientallen specifieke aanbevelingen.

Ook in Canada bestaat een dergelijke commissie. Als een van de door hen geconsulteerde internationale experts kon ik uitvoerig mijn opinie geven in hoeverre de zwaartepunten van het Canadese antisemitisme anders liggen dan elders en wat gedaan moet worden om de situatie te verbeteren.

Structureel

Nederland kan van deze projecten in beide landen veel leren. Het zou hun voorbeeld moeten volgen en een soortgelijke commissie moeten instellen. Het probleem van het antisemitisme in Nederland is structureel. Als de discussie daarover, na de recente publiciteit, weer een tijdje verstomt, is er weinig opgelost.

=========

Manfred Gerstenfeld is bestuursvoorzitter van het Jerusalem Center for Public Affairs. Onlangs verscheen zijn boek Het Verval, Joden in een stuurloos Nederland (Amsterdam, Uitgeverij Van Praag).

 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten