http://www.israel-palestina.info/actueel/2013/09/20/israel-en-de-duitse-parlementsverkiezingen/
- door Beate Heithausen –
Op 22 september worden in Duitsland parlementsverkiezingen gehouden. De uitslag zal zeker ook van invloed zijn op het buitenlands beleid van de Bondsrepubliek Duitsland en haar standpunten over kwesties die Israël betreffen.
Het is onbetwist dat Duitsland vanwege haar geschiedenis een speciale band met de staat Israël heeft. Geen van de partijen die in aanmerking komen voor regeringsdeelname, wil hier iets wezenlijks aan veranderen.
Op de website Wahlprüfsteine 2013 Deutschland-Israel krijgen de partijen en individuele politici vijf vragen voorgelegd over het onderwerp Israël, waaraan de onderstaande citaten zijn ontleend, tenzij anders aangegeven. (Klik hier voor een compacte samenvatting en hier voor de volledige antwoorden op alle vragen.)
Alle respondenten erkennen het bestaansrecht van Israël. Echter de opvattingen over hoe het Israëlisch-Palestijnse conflict op te lossen zijn zeer wisselend, en de formulering van de antwoorden geeft een indicatie voor wat er zou kunnen veranderen in het beleid.
Met het oog op de Duitse geschiedenis worden veel zaken voorzichtiger geformuleerd dan in andere landen en komt het op het eerste gezicht goed over. Als men echter daarnaast de dagbladen en de dagelijkse politiek – en bij Die Linke ook de partijgeschiedenis – in ogenschouw neemt, ontstaat vaak een ander beeld, dat menige "politieke frase" in een andere context laat zien.
Allen spreken zich uit voor een twee-staten-oplossing, maar de beoordeling van het conflict is vaak zeer eenzijdig, waaruit kan worden afgeleid hoe de partijen zich in toekomstige coalities zullen gedragen op het gebied van de buitenlandse politiek.
Dr. Angela Merkel, lijsttrekker CDU en huidige Bundeskanzlerin
Haar bekendste standpunt over Israël is de zin:
"Opkomen voor de veiligheid van Israël is een onderdeel van onze raison d'etat".
In een recent interview met de Jewish Voice from Germany (13 september) bevestigt ze deze uitspraak, en antwoordt op de vraag of anti-zionisme legitiem is:
Voor mij niet, want voor degenen die zoals ikzelf van mening zijn, dat de Joden als volk een recht hebben op zelfbeschikking, is het zionisme als nationale beweging van het Joodse volk de uitdrukking van precies dit recht, dat door zijn tegenstanders wordt afgewezen.
(Klik hier voor het volledige interview in het Engels en het Duits.)
Dr. Philipp Rösler, FDP (huidige coalitiepartner van de CDU)
Philipp Rösler, de landelijke voorzitter van de FDP bevestigt in zijn standpunt ook het bestaansrecht van Israël en het streven naar de twee-staten-oplossing, als ook de intensivering van de contacten op politiek, economisch en cultureel niveau.
Citaat Dr. Philipp Rösler over het Midden-Oosten beleid:
De laatste EU-ministerraad van Buitenlandse Zaken heeft in juli 2013 de steun van de EU duidelijk gemaakt voor het Midden-Oosten vredesproces, met inbegrip van verdere ondersteuning voor de bemiddelingspogingen en het stabiliseren van de regio. Wij steunen deze positie nadrukkelijk.
Over economische samenwerking drukt hij zich als volgt uit:
Wij denken dat daarin veelbelovende mogelijkheden voor samenwerking liggen, gezien het uitstekende Israëlische groeipotentieel en de know-how daar.
Cem Özdemir, landelijk voorzitter van de Bündnis 90/Die Grünen
De kernboodschap van Cem Özdemir in zijn antwoorden is naar mijn mening de volgende :
Duitsland moet in alle discussies over Israel altijd duidelijk maken dat het, los van de samenstelling van de respectievelijke Israëlische regeringen, principieel en volledig het bestaansrecht van de staat Israël binnen veilige grenzen bevestigd, en het zich verzet tegen elke opvatting die deze in twijfel trekt. Evenzo moet Duitsland duidelijk maken dat het essentieel is voor de verdere ontwikkeling en het bestaan van Israël, om het Israëlisch-Palestijnse conflict op te lossen, en dat Israël in zijn huidige structuur alleen kan overleven, als het conflict in de structuur van twee naast elkaar bestaande staten wordt geregeld. Basis van een zulke regeling is op haar beurt het einde van de ontwikkelingen, die feitelijk of als perspectief de grenzen van 1967 als basis voor een overeen te komen territoriale regeling vervagen of opheffen.
Eigen opmerking: Deze houding wordt ook onderstreept door de positie van de partij om goederen van nederzettingen uit de Westelijke Jordaanoever als zodanig te etiketteren.
Die Linke
Achtergrond: Die Linke ontstond in 2007 door een fusie van de twee partijen PDS en WASG. De voormalige regeringspartij van de DDR, de SED, hernoemde zich in 1990 (na de val van de Muur en de hereniging van Duitsland) tot PDS. WASG stond voor Wahlalternative für Arbeit und soziale Gerechtigkeit, en was medio 2000 opgericht in West-Duitsland.
Dr. Gregor Gysi, fractievoorzitter en lijsttrekker Die Linke
Zijn belangrijkste uitspraak in de enquête:
Een levensvatbare Palestijnse staat moet beschikken over volkenrechtelijk verzekerde grenzen, controle over de eigen grondstoffen en vrije, veilige wegen, ook tussen de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook, en een onmiddellijk einde aan de joodse nederzettingenbouw daar omvatten. De grenzen moeten bepaald worden op grond van die van 1967. Ook moeten bindende regelingen gevonden worden voor terugkeer of compensatie van de Palestijnse vluchtelingen.
Eigen opmerking: Dr. Gregor Gysi was vrijgevestigde advocaat in de voormalige DDR en lid van de SED.
Hij vertolkt de "gematigdere" stem binnen de partij en heeft zelf ook Joodse wortels. Echter verdedigde hij in een interview in 2011 de deelname van enkele partijleden aan de Gaza-flottielje van 2010. In dit interview nam hij ook stelling tegen de beschuldigingen van antisemitisme tegenover Die Linke. Tevens ging hij in op de historisch verschillende Oost- en Westduitse houding ten opzichte van Israël:
In de DDR moesten we altijd solidair zijn met de Palestijnen, ook met andere Arabische volkeren. Allen niet met Israël. De DDR had zelfs geen diplomatieke betrekkingen met Israël. Dat heeft in het oosten een soort schuldgevoel ten opzichte van Israël gevoed.
(De DDR en andere Oostbloklanden volgden het anti-Israël en pro-Arabische beleid van de Sovjet-Unie tijdens de Koude Oorlog.)
Die Linke wordt door alle toonaangevende partijen tot nu toe als mogelijke coalitiepartner uitgesloten, echter zijn op gemeentelijk niveau deze beloften niet altijd gehouden.
SPD
De antwoorden van de partij op de vijf vragen zijn hier als pdf te vinden.
Kernuitspraak: De SPD spreekt zich nadrukkelijk uit voor het uitbouwen en verdiepen van de betrekkingen tussen Israël en de EU. Daarvoor moet Duitsland zich in de Europese Unie met bijzonder engagement inspannen. Israël van zijn kant zou zich meer open moeten stellen voor een nauwere samenwerking met de EU. Daarbij hoort een constructievere bijdrage aan het oplossen van het conflict over de export van producten uit de bezette gebieden naar EU-landen. De Europese Unie moet actieve en concrete ondersteuning bieden aan de door de USA geïnitieerde onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen met als doel een twee-staten-oplossing.
Eigen opmerking: In 2012 vond in Duitsland een grote discussie plaats over de uitlatingen van SPD partijvoorzitter Sigmar Gabriel op zijn Facebookpagina. Vanwege de berichtgeving in de media probeerde Sigmar Gabriel later zijn eenzijdige uitlatingen te relativeren.
Het tijdschrift Focus had hem geciteerd: „Ik was zojuist in Hebron. Dat is voor Palestijnen een gebied zonder rechten. Dat is een Apartheidsregime, waarvoor geen enkele rechtvaardiging bestaat." Daarna zwakte hij dit in twee nieuwe Facebook-commentaren iets af: „Mij is duidelijk dat dit een zeer drastische formulering is. Maar precies zo ervaren de Palestijnen in Hebron hun situatie."
Evenzo zorgde de algemeen secretaris van de SPD Andrea Nahles voor sterke irritaties door te reppen over een „strategisch partnerschap" met Fatah en van „gemeenschappelijke doelen" te spreken. Citaat van de website van Andrea Nahles:
Beide partijen kwamen overeen hun strategisch partnerschap voort te zetten, dat al tot verschillende succesvolle manifestaties en activiteiten heeft geleid. Dit heeft de betrekkingen tussen Fatah en SPD, die stoelen op gemeenschappelijke doelen, verdiept. Dat wordt door beide partijen hoog gewaardeerd.
Persoonlijke conclusie
Samenvattend denk ik, dat onder een Rood-Groene regering in de Bondsrepubliek Duitsland iets zal veranderen in de buitenlandse politiek jegens Israël, daar ik bij beide partijen (SPD en Die Grünen) evenwichtigheid tegenover de conflictpartijen mis.
Dit blijkt niet alleen uit de eenzijdige uitlatingen van Sigmar Gabriel (SPD) bij zijn bezoek in Israël en het „strategische partnerschap" met Fatah, dat Andrea Nahles (SPD) bevestigde, maar ook de acties van Bündnis 90/Die Grünen, die de initiatiefnemers in de Duitse Bondsdag waren voor het apart labellen van producten uit de Westelijke Jordaanoever.
Ook hebben Die Grünen samen met de SPD de levering van duikboten aan Israël fel bekritiseert.
Grünen-fractieleider Jürgen Trittin liet zich volgens Der Spiegel als volgt uit:
Grünen-fractieleider Jürgen Trittin verweet de Bondsregering dat zij bij de duikboot-leveringen de eigen voorwaarden "niet serieus neemt". Zo heeft zij de levering van de laatste van in totaal drie duikboten van de "Dolphin"-klasse ervan afhankelijk gemaakt "dat de Israëlische nederzettingenpolitiek veranderd, de bouw van een waterzuiveringsinstallatie in Gaza mogelijk gemaakt en de terugbetaling van Palestijnse gelden aan de Palestijnse Autoriteit eindelijk uitgevoerd wordt", zei hij tegen "Die Welt". Israël heeft echter alleen de derde voorwaarde vervuld.
Dr. Angela Merkel (CDU) heeft eveneens de nederzettingenbouw bekritiseerd, maar bij haar kritiek ging het om de geplande uitbreidingen, niet om de bestaande nederzettingen. Bij een ontmoeting met minister-president Netanyahu verklaarden beiden het volgende (citaat uit Der Spiegel):
"In het nederzettingsvraagstuk zijn we het erover eens dat we het oneens zijn", zegt Merkel. Netanjahu bevestigt dat – "onder vrienden mag men verschillende meningen uiten".
Angela Merkel heeft zich steeds uitgesproken voor een twee-staten-oplossing, rekening houdend met de veiligheidsbelangen van Israël, en staat in voor een voor beide conflictpartijen acceptabele oplossing.
(Uit het Duits vertaald door Wouter)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten