Het CIDI mag dan vaak als pro-Israel lobbyclub worden weggezet, maar haar informatie is bepaald niet gekleurder dan die van vele Midden-Oosten deskundigen, die ook een (soms minder openlijke) politieke visie en agenda hebben. Heeft iemand Bertus Hendriks in Nieuwsuur horen erkennen dat volgens recente opiniepeilingen de Moslim Broederschap op wel 40% van de stemmen zou kunnen rekenen als er vrije verkiezingen komen in Egypte? En dat de Facebook-jeugd die vooral het beeld bepaalde van de opstand op het Tahrirplein in Cairo verre van representatief is, en een grote meerderheid van de Egyptenaren wel voelt voor een flinke dosis islam in het staatsbestel, inclusief stenigen en zweepslagen?
Wouter
___________
CIDI - Centrum Informatie en Documentatie Israël
De Moslim Broederschap heeft geen haast
DI 01-03-2011
De Moslim Broederschap heeft geen haast
DI 01-03-2011
Na de verdrijving van Hosni Mubarak door de demonstranten op het Tahrirplein in Cairo bevindt Egypte zich in een overgangsfase. De militairen, die tussentijds de macht hebben overgenomen, beloven hervormingen en vrije verkiezingen. Eén van de groeperingen die zich warm loopt om de macht in Egypte naar zich toe te trekken, is de Moslim Broederschap. Hieronder een profiel van dit Soennitische broertje van de Mullahs in Iran.
Geduld, voorzichtigheid, nederigheid, aanpassingsvermogen en een volledige devotie aan sociale doelen. Dit zijn de karakteristieken die de Moslim Broederschap de afgelopen 83 jaar hebben doen overleven, ondanks de onderdrukking door de Egyptische autoriteiten.
Deze geheime overlevingsstrategie heeft er in veel gevallen toe geleid dat het Westen de Broederschap onderschat. Het is ook de reden dat de Broederschap besloot niet mee te doen aan Egypte's presidentiële verkiezingen, ondanks het feit dat het de sterkste oppositionele groepering is. De Broederschap zal overigens wel aan de parlementaire verkiezingen deelnemen. Daartoe is deze week de Partij van de Vrijheid en Rechtvaardigheid opgericht.
In 1928 opgericht
De Moslim Broederschap werd opgericht in 1928 door Islamitisch geestelijke Hassan al-Banna (grootvader van de in Zwitserland wonende moslim geleerde Tariq Ramadan) en is uitgegroeid tot 's werelds oudste, grootste en best georganiseer de Islamitische beweging. Het credo is: "Allah is ons doel, de profeet is onze leider, de Koran is onze wet, Jihad is onze manier. Sterven voor Allah is onze grootste hoop."
Tegenwoordig wordt de politieke tak van de Broederschap geleid door Mohammed Badie, 67, hoogleraar in de dierkunde. De echte intellectuele macht ligt echter bij de onofficiele geestelijk leider van de Broederschap, Yusuf al-Qaradawi, die alle beslissingen neemt en een van de meest invloedrijke Moslim filosofen in de wereld is.
Qaradawi
Qaradawi leefde jarenlang in ballingschap in Saudi Arabië, maar is na de val van Mubarak teruggekeerd naar Egypte. Vrijdag 18 februari sprak hij op het Tahrirplein tienduizenden Egyptenaren toe. Hij kreeg groot applaus toen hij zei te bidden "voor de bevrijding van Jeruzalem door de Arabieren".
Qaradawi steunt het vermoorden van Israelische vrouwen en kinderen, omdat zij in zijn optiek allemaal soldaten zijn, hij is voorstander van vrouwenbesnijdenis, het executeren van homoseksuelen en het gebruik van geweld tegen echtgenotes. Ook bagatelliseert hij de Holocaust. De Moslim Broederschap wil het vredesakkoord met Israel ongedaan maken op religieuze en politieke gronden, erkent de rechtmatigheid van seculiere rechtsinstanties niet en wil een Moslim kalifaat uitroepen over Egypte en daarbuiten.
Gematigd?
Ondanks deze fundamentalistische missie zijn er vele mensen die de Moslim Broederschap een gematigde organisatie noemen. De directeur van de Amerikaanse binnenlandse veiligheidsdienst, James Clapper, verklaarde deze maand tegenover het Congres dat de Broederschap een `voornamelijk seculiere' organisatie is, die merendeels `sociale doeleinden nastreeft." Hij werd in verlegenheid gebracht toen het Witte Huis hem corrigeerde, maar Clappers zienswijze wordt ook door andere kenners van Egypte gedeeld. Zij noemen Al Qaeda en de Islamitische Jihad radicale Islamistische bewegingen, maar vinden dat de Moslim Broederschap gematigd is.
Hun visie is niet geheel onterecht. Hoewel de Broederschap gebaseerd is op een fundamentalistische agenda, heeft de organisatie meestal een pragmatische aanpak laten zien. Na een mislukte aanslag op het leven van de voormalige Egyptische president Gamal Nasser in 1954 heeft de Broederschap publiekelijk geweld afgewezen binnen de Egyptische grenzen, hoewel geweld elders wel wordt aangehangen.
Egypte's veiligheidsdienst is sindsdien ijverig bezig geweest om de invloed van de Broederschap, die in 1954 werd verboden, te beperken door de organisatie te onderdrukken. Het publiekelijk afwijzen van geweld heeft de Moslim Broederschap echter geholpen te overleven.
Nepdemocratie
In het begin van de jaren '80 heeft de Broederschap om deelname gevraagd aan Egypte's nep-democratie. Dat impliceerde dat de organisatie de onderliggende rechtmatigheid hiervan accepteerde, evenals de seculiere wetten en de gelijke status van vrouwen. Onder radicale Islamistische bewegingen is een dergelijk aanpassingsvermogen ongehoord.
De beslissing om niet mee te doen aan de aankomende presidentiële verkiezingen in Egypte is een ander voorbeeld van dit aanpassingsvermogen - maar ook een demonstratie van zelfvertrouwen, zegt de Arabist Professor Hans Jansen, die jarenlang in Egypte woonde.
"De Moslim Broederschap heeft de conclusie getrokken dat in deze overgangsfase het het beste is om een president te hebben die niet van hen is, maar wel van hen afhankelijk is," zegt Jansen. Volgens recente peilingen zal de Broederschap de grootste partij in het Egyptische parlement worden, met ongeveer veertig procent van de stemmen. In de verkiezingen van 2005, waarover geruchten van verregaande intimidatie door de regering de ronde doen, wonnen kandidaten die voor de Moslim Broederschap als stroman optraden, bijna twintig procent van de stemmen.
President
"Het maakt niet uit of hun vertegenwoordiger de president is, want zij zijn in staat mensen in een positie te beïnvloeden," zegt Jansen. De voordelen zijn echter duidelijk: makkelijkere relaties met het Westen en de seculiere Arabische regimes, waardoor er meer geldelijke steun binnenkomt. Deze steun wordt gebruikt om de eigen infrastructuur te verbeteren en er voor te zorgen dat de Broederschap zijn invloed op scholen en andere sociale organisaties vergroot. Op deze manier kan de Broederschap zich voorbereiden op de overname van de macht als Egypte minder kwetsbaar is geworden.
Jansen ziet een machtsovername van de Broederschap echter niet als onvermijdelijk. "Als de machtigste entiteit in Egypte, is het niet zeker dat het leger de Moslim Broederschap de macht zal laten grijpen." Deze inschatting zou een andere reden kunnen zijn voor de beslissing van de Broederschap niet mee te doen aan de presidentsverkiezingen. Het leger van Egypte is onder Hosni Mubaraks leiding immers het machtigste militaire apparaat van de Arabische wereld geworden.
Uniek
Het is logisch dat de Moslim Broederschap met het verwerven van de macht zal wachten tot het leger zwakker is en niet terug kan vechten. Een potentieel nadeel van die afweging is echter dat andere politieke partijen meer ruimte kunnen krijgen om uit te groeien tot geduchte rivalen van de Broederschap.
Volgens Jansen kan de Broederschap zich dit veroorloven. "Er is geen andere organisatie in Egypte die zich gesteund ziet door zoveel kiezers. De Broederschap is een unicum." Hamas, de Palestijnse tak van de Moslim Broederschap, laat hetzelfde aanpassingsvermogen zien, volgens Jansen. Hij zegt dat Egypte onder het bewind van de Moslim Broederschap geregeerd zal worden op dezelfde manier als Gaza vandaag: een mengeling van nationalisme, religieus fundamentalisme en een zeer anti-Westerse houding .
Steun van Iran
Vanwege zijn flexibiliteit, zal de Soennitische Moslim Broederschap zich zonder problemen over de geschillen met de Shiitische wereld kunnen heen zetten. Steun van Iran voor de doeleinden van de Broederschap zal niet worden afgewezen. Zoals Jansen zegt: "net zoals Hamas", dat ook geen problemen heeft met steun uit Iran.
De meeste waarnemers van de Moslim Broederschap zijn onder de indruk van de slimheid waarmee de beweging opereert en Jansen is geen uitzondering. "Ze zijn zeer intelligent en spelen goed het schaakspel van de politiek."
"Het zou heel fout zijn om hen te onderschatten of hun fundamentalistische Islamistische doeleinden te vergeten. De Broeders zijn behendig in het leggen van coalities en het beste te halen uit bruikbare ideeën. Zij wachten al een halve eeuw op de val van het seculiere regime en hebben geduld. Ze kunnen nog een paar jaar wachten voor de optimale omstandigheden."
Peilingen
Inderdaad, recente opiniepeilingen over hoe Egyptenaren denken over de politieke Islam laten zien dat de Moslim Broederschap reden heeft om optimistisch te zijn.
Uit een peiling van het Pew Global Attitudes Project - een prestigieus onderzoek dat geleid wordt door de voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Madeleine Albright - blijkt dat 75% van de Egyptenaren het stenigen van overspeligen, het geven van zweepslagen, het verminken van dieven en het executeren van Islam verlaters in de wet wil opnemen.
De Egyptische moslims verwelkomen in grote getalen Islamistische denkbeelden in de politiek. 95 % van de Egyptenaren vindt het positief dat de Islam een grote rol speelt in Arabische politiek.
Hoewel het dus geen uitgemaakte zaak is dat de Moslim Broederschap de macht in Egypte zal overnemen, is het noodzakelijk alert te blijven op wat de organisatie van plan is. Voor Israel is daarbij van groot belang of het geschetste "pragmatisme" van de Moslim Broederschap ook de instandhouding van het vredesproces tussen beide landen zal betekenen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten