Toen premier Netanyahu begin februari op de Herzliya Conferentie zijn plan bekendmaakte een aantal historische sites op een lijst van Israelisch nationaal erfgoed te plaatsen, reageerden de toehoorders verbaasd. Was dat alles wat de minister-president te vertellen heeft? Waar was zijn visie op het vredesproces? Achteraf blijkt dat Netanyahu daar de bodem legde voor een omstreden idee. Dat werd deze week duidelijk, toen hij het Graf van Rachel bij Betlehem en het Graf van de Patriarchen bij Hebron toevoegde aan de lijst van Israelisch nationaal erfgoed.
Beide plekken hebben onmiskenbaar een grote betekenis voor het Jodendom. In het graf van de Patriarchen ligt volgens de Joodse overlevering Abraham begraven. Omdat hij, onder de naam Ibrahim, eveneens door de islam vereerd wordt, is de plek ook voor moslims van belang. In 1994 kwam het daar tot een bloedige confrontatie, toen de extremistische Joodse arts, Baruch Goldstein, 29 biddende Palestijnen doodschoot. Het andere graf is volgens de Bijbel dat van Rachel, de lievelingsvrouw van stamvader Jacob. Israel heeft dit graf binnen het veiligheidshek, dat tussen Israel en de Westoever loopt, getrokken. Beide plaatsen zijn zeer in trek bij vrome Joden. Het grote probleem is echter, dat de graven niet in Israel zelf, maar op bezet gebied liggen.
De Arabische wereld en Palestijnse zegslieden hebben furieus op de stap van Netanyahu gereageerd. Zij zien in Netanyahu's besluit een vorm van annexatie. Hoewel die opvatting juridisch onjuist is, is het onverstandig van de Israelische regering zelfs de schijn te wekken blijvende aanspraken op beide plekken te hebben. Dat de plaatsen Joods erfgoed zijn staat buiten kijf, Joods erfgoed hoeft echter geen Israelisch erfgoed te zijn. Deze stap stelt de hervatting van het vredesproces verder op de proef, en versterkt de religieuze emoties onder Moslims en Joden. Hoe gevaarlijk dit laatste is, bleek in 1996 toen bij de opening van een tunnel onder de oude stad van Jeruzalem rellen ontstonden, waarbij tientallen mensen omkwamen. In 2000 ontstond onrust na het bezoek van oppositieleider Sharon aan de Tempelberg. Daar waar diepliggende religieuze sentimenten van mensen worden aangewakkerd, verdwijnen de lust tot het sluiten van compromissen en het respect voor de mening van de ander.
Ook de speciale afgezant van de Verenigde Naties voor het Midden-Oosten, Robert Serry, heeft onlangs zijn bezorgdheid geuit over Netanyahu's nieuwe stap. Dat is terecht. Met dit soort maatregelen schep je geen vertrouwen en blijft een rechtvaardige vrede, die als enige een werkelijke garantie kan bieden voor alle religieuze wensen en aanspraken, een onvervulbare droom.
Ronny Naftaniel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten