http://www.israel-palestina.info/actueel/2014/04/11/carolien-roelants-rammelende-framework/
= IMO Blog =
Wekelijks schrijft correspondent Carolien Roelants een column in de NRC over het Midden-Oosten. De stukjes die over Israel en de Palestijnen gaan hebben allemaal zo ongeveer dezelfde strekking: Israel is de wrede bezetter en de Palestijnen de zielige slachtoffers. Haar stukjes klinken soms meer als een amateur blog van een gefrustreerde anti-zionist dan van een correspondent die al tientallen jaren in het vak zit en weet hoe weerbarstig de realiteit is en hoe complex het conflict. Zeker, ze schrijft vlotjes en schrijft wat steeds meer mensen denken. Maar juist een correspondent van een kwaliteitskrant die er prat op gaat de nuance te zoeken en de geest te slijpen, moet niet opschrijven wat resoneert met de frustraties van een groeiende groep Israel critici, maar de complexiteit laten zien en de feiten geven, zo onbevooroordeeld mogelijk. Een paar dagen geleden schreef ze over John Kerry:
Woensdag las ik in de Londense Times dat hij de voorgaande 169 dagen 597.066 kilometer had afgelegd om Israël aan vrede en de Palestijnen aan een staat te helpen. Onvermoeibaar van vliegtuigtrap naar vliegtuigtrap. En allemaal voor niks, zoals hij van tevoren kon weten. De Israëlische premier Netanyahu en zijn ministers willen alleen een Palestijnse voor-de-vormstaat, maar veel liever willen ze doorgaan zoals het nu is, en de Palestijnen zijn te zwak en te verdeeld om werkelijk weerwerk te kunnen bieden.
Kerry is natuurlijk niet dom, en doet heus niks helemaal voor niks. Behalve onverbeterlijk optimisme en overschatting van wat de Amerikanen in de wereld vermogen, speelden waarschijnlijk ook profanere motieven mee, zoals de wens om met een mooie foto a la Clinton, Arafat en Rabin de kranten over de hele wereld te sieren en in de geschiedenisboekjes te belanden. En in het onwaarschijnlijke geval dat het zou lukken de partijen tot een overeenkomst te bewegen, wacht een Nobelprijs. Het geeft Amerika wellicht ook aanzien dat men zo zijn tanden zet in dit conflict, en het past in de democratische traditie om zich hierin actief op te stellen. Kerry was daarbij wellicht wat minder vooringenomen dan Roelants. Hij heeft Netanyahu jaren geleden al horen zeggen niet tegen een Palestijnse staat te zijn, hij heeft eerdere Israelische presidenten gezien die ondanks scepsis toch overstag gingen en pijnlijke concessies deden, hij zag hoe in Israel het pragmatisme doorgaans won van de ideologie. Hij weet ook dat er twee partijen zijn in Netanyahu’s kabinet die werkelijk vrede en een compromis zoeken en hij zag hoe bij een eerdere ronde onderhandelingen onder Olmert en Livni men niet ver verwijderd was van een akkoord en Israel de Palestijnen een staat aanbood. Roelants heeft al deze zaken op een of andere manier gemist, of, wat waarschijnlijker is, afgedaan als irrelevant omdat ze niet binnen haar vooringenomen visie vallen.
Hoe zwak is een partij die liefst zeven voorwaarden stelt om de onderhandelingen weer te hervatten? Een partij die de VS zover kreeg om zelfs de vrijlating van Pollard te overwegen om daarmee Israel zover te krijgen aan een deel van de Palestijnse voorwaarden te voldoen? De Palestijnen krijgen voor vele miljoenen euro’s jaarlijks aan steun van de VS en Europa, en hebben een eigen vluchtelingenorganisatie met zowat hetzelfde budget als de UNHCR die er is voor alle andere vluchtelingen. Hun narratief wint aan kracht, en binnen de VN worden, buiten de Veiligheidsraad, alle pro-Palestijnse resoluties aangenomen. Kracht bestaat tegenwoordig uit meer dan wapens en geld; internationale steun en erkenning zijn evenzeer belangrijk. Tot slot kun je je ook afvragen of de Palestijnen zoveel verdeelder zijn dan de Israeli’s. Zij kampen met enorme verschillen in religieuze achtergrond, cultuur, visie op het jodendom en vooral ook op het vredesproces en de vraag in hoeverre concessies aan dit Palestijnse leiderschap wenselijk zijn.
De meeste Israeli’s wantrouwen de PA, maar men is verdeeld over de vraag of men toch moet blijven onderhandelen en de prijs betalen die daarbij hoort, namelijk steeds maar weer concessies doen om de Palestijnen aan de onderhandelingstafel te krijgen, of de kont tegen de krib gooien en zeggen dat het voorlopig uit is met de concessies en de Palestijnen kunnen bellen wanneer ze echt over vrede willen praten. Deze tegenstelling is ook binnen de regering zichtbaar en Netanyahu moet continu schipperen tussen de hardliners in zijn eigen partij en ter rechterzijde, en de gematigden als Livni. De verdeeldheid onder de Palestijnen lijkt juist kleiner, in ieder geval naar buiten toe. Terwijl in Israel Joden het opnemen voor de Palestijnen en de eigen staat verloochenen, of om religieuze redenen anti-zionist zijn, zijn er voor zover ik weet geen Palestijnen die tegen een eigen staat pleiten, zich inzetten voor een boycot van de Palestijnen en Joden die slachtoffer zijn van Palestijnse aanslagen steunen in hun strijd tegen de daders.
Roelants draait de zaak handig in het voordeel van de Palestijnen:
Het ging ook allang niet meer over een akkoord vóór 29 april, zoals oorspronkelijk de bedoeling was, maar over een kaderovereenkomst voor verdere onderhandelingen, wat neerkomt op gebakken lucht. De de facto dood van een nooit geneeslijke patiënt kwam toen Israël op de afgesproken datum naliet de laatste 30 van 104 Palestijnse gevangenen vrij te laten. Die vrijlating was een belangrijke voorwaarde waaronder de Palestijnen zich bereid hadden verklaard het vredesproject een kans te geven. Vervolgens begonnen de Palestijnen de toetredingsprocedure tot vijftien internationale verdragen (met name mensenrechten- en oorlogsrechtconventies), een zogeheten eenzijdige stap die zij weer aan het begin van Kerry’s pelgrimstocht hadden beloofd na te laten. Israël op zijn beurt kondigde de bouw aan van 708 woningen in bezet Oost-Jeruzalem en sloopte 32 Palestijnse behuizingen, enfin de bekende riedel om de onderhandelingssfeer te verbeteren.
De vrijlating van de gevangenen was afhankelijk van voortgang in de vredesbesprekingen, en omdat die uitbleef en de deadline naderde, wilde Israel eerst een toezegging dat na 29 april nog door zou worden gepraat. Dat weigerden de Palestijnen. Daarbij hadden Palestijnse leiders zelf gezegd dat ze alleen onderhandelden om de gevangenen vrij te krijgen, dus Israels wantrouwen was niet zo vreemd. Kerry had daartoe een raamovereenkomst opgesteld, maar omdat Israel die wel en de Palestijnen hem niet accepteerden, is dit niets meer dan gebakken lucht volgens Roelants. De 708 woningen in Oost Jeruzalem waren al eerder aangekondigd, maar de kavels hiervoor werden nu onder gunstiger voorwaarden nog eens op de markt gebracht omdat men ze eerder niet kwijtraakte. Handig was dat niet op dat moment, maar het betreft hier geen nieuw plan. Het niveau begint verder te dalen:
Interessant is dat onder andere The New York Times de Israëlische lezing volgde dat éérst die boze Palestijnen de afspraak schonden, en vervolgens de vrijlating werd afgelast. Niet goed opgelet, zal ik maar vriendelijk zeggen. Het was echt andersom, ook al proberen Israëlische ministers eensgezind de Palestijnen de schuld toe te schuiven (zie je wel, geen vredespartner!). Nog opmerkelijker vond ik Kerry’s proefballon om via vrijlating van de Israëlische superspion Pollard na dertig jaar gevangenis Israël tot een mate van inschikkelijkheid te bewegen. Wat wordt het volgende smeergeld? Een aanval op Iran?
Ongehoord uiteraard dat de kwaliteitskrant de New York Times, waar de NRC zich natuurlijk graag aan meet, de zaken wat fairder had gebracht. Gelukkig houdt schooljuf Roelants ze bij de les. Nee jongens, altijd eerst en vooral Israel de schuld geven wanneer de onderhandelingen mislukken, daarna kun je dan eventueel in een bijzin ook iets over de Palestijnen zeggen. Dat de vrijlating afhankelijk was van de voortgang in de onderhandelingen, en het gezien het magere resultaat tot nu toe logisch zou zijn ze voort te zetten, indien je inderdaad als doel hebt om tot een overeenkomst te komen, dat is de zo alerte Roelants blijkbaar ontgaan. Haar gesneer naar Israel is een serieuze columnist onwaardig, en haar vergelijking van Pollard met smeergeld absurd. Ten eerste is het sowieso opmerkelijk dat hij al zolang vastzit voor zaken waar normaliter kortere straffen voor worden gegeven. Ten tweede is het juist opvallend dat de VS een toegeving willen doen om de Palestijnen tegemoet te komen. Immers, zij moeten (een deel van) hun eisen ingewilligd krijgen, anders wordt er niet gepraat. Israel bood overigens nog 400 extra gevangenen aan als de PA bereid was langer door te praten, maar dat was natuurlijk te weinig. De Palestijnen vroegen meer dan 1000 gevangenen, die ze zelf mochten uitkiezen, en een bouwstop. Amerika’s voorstel behelsde 1000 gevangenen die door de partijen gezamenlijk zouden worden bepaald, en een gedeeltelijke bouwstop. Netanyahu probeerde hier steun voor te vinden in zijn kabinet. Opmerkelijk is hoe duur Palestijnse deelname aan de onderhandelingen, zonder dat er ook maar iets wordt toegegeven, wordt betaald tegenwoordig. En de prijs stijgt met de dag.
Na een wat vaag verhaal dat beide partijen de deur nog niet definitief hebben dichtgedaan besluit Roelants met:
Maar let op lezer! Stel dat Kerry straks op de een of andere manier toch een vorm van doormodderen bewerkstelligt: onder de huidige politieke omstandigheden zijn er GEEN productieve onderhandelingen mogelijk.
De schooljuf weer. In het huidige klimaat hebben onderhandelingen inderdaad weinig zin. Het vertrouwen is aan beide kanten tot het nulpunt gedaald, en om concessies te doen heb je enig vertrouwen nodig. Daarnaast is er een vreemd mechanisme in gang gezet dat maakt dat de Palestijnen almaar meer eisen vooraf stellen, en vooral de VS zich in bochten wringen om Israel zover te krijgen daaraan tegemoet te komen. Nu Israel zo’n 75 ex-terroristen heeft vrijgelaten, waarvan sommigen nog steeds trots zijn op wat ze hebben gedaan, zonder dat enig resultaat is bereikt in de onderhandelingen, is de kater groot. Dat Israel in Europa hoe dan ook de schuld krijgt wanneer de vredesonderhandelingen mislukken, zal niet meer echt verbazen, maar het draagt wel bij aan een gevoel van verbittering.
Ratna Pelle
Zie ook: Krantenonderzoek NRC conflict Israël-Palestina
Geen opmerkingen:
Een reactie posten