http://www.israel-palestina.info/actueel/2013/12/28/gaza-update-eind-2013/
~ door Wouter ~
De situatie in de Gazastrook kreeg de laatste weken weer wat aandacht in de media, eerst door de stormen en overstromingen medio december en nadien door geweld aan de grens met Israel.
Overstromingen Gaza
Tussen 11 en 14 december werden Israel en omgeving geteisterd door de ergste storm sinds decennia. Ook de Gazastrook werd zwaar getroffen door de winterstorm ‘Alexa’, met enkele doden tot gevolg en duizenden die hun woningen moesten verlaten. Er wordt gevreesd voor ziekte epidemieën, mede vanwege de overstroomde riolen. Volgens Hamas bedraagt de schade door de storm zo’n 64 miljoen dollar.
Hamas en het Iraanse Press TV beschuldigden daarbij Israel van ‘het openzetten van dammen ten oosten van Gaza’ om de Gazastrook te laten overstromen. Gelijkluidende beschuldigingen werden vaker geuit, zoals in een reportage van maart 2012, waarbij het om rioolwater zou gaan, en idem al in januari 2010. En zijn echter helemaal geen Israelische dammen in die omgeving. Er zijn wel waterreservoirs, die bij dit noodweer waarschijnlijk zijn overstroomd. De reguliere media negeerden deze absurde aantijgingen dan ook, maar sommige pro-Palestijnse actiegroepen namen ze klakkeloos over.
Brandstof
Al in november 2013 liepen de riolen in Gaza over door een tekort aan brandstof voor de rioolwater-verwerkingsinstallatie. Goedkope brandstof werd eerder via de smokkeltunnels uit Egypte gehaald, maar de meeste smokkeltunnels zijn onklaar gemaakt door het Egyptische leger, dat in juli 2013 president Morsi afzette en de macht weer overnam. Egypte maakte de smokkeltunnels onklaar omdat Hamas de islamisten in de Sinaï ondersteunde bij aanvallen op het Egyptische leger en politie.
Door het uitschakelen van de tunnels kon de enige energiecentrale van de Gazastrook nog maar enkele uren per dag stroom leveren en viel vanaf 1 november helemaal stil. Brandstof kan wel van Israel worden gekocht – en dat gebeurt ook deels -, maar is daar bijna twee keer zo duur (tegen de 2 dollar per liter, in Egypte 1 dollar). Ook klaagt Hamas over de belasting die de Palestijnse Autoriteit heft op de import naar Gaza. De door Hamas geleide elektriciteitsmaatschappij weigerde sinds januari 2011 van of via aartsvijand Israel brandstof te betrekken. Nadat de EU in 2009 was gestopt met het subsidiëren van de brandstof voor de elektriciteitscentrale, was er ook onenigheid tussen Hamas en de PA over de financiering ervan. In 2012 door Qatar gedoneerde diesel voor de centrale werd lange tijd in Egypte opgehouden, en moet deels nog steeds naar Gaza doorgevoerd worden.
In oktober 2013 had COGAT (onderdeel van het IDF) aangekondigd dat brandstof en materiaal voor de Gaza elektriciteitscentrale werd geleverd zodat deze de rioolwater-verwerkingsinstallatie in noord-Gaza vanaf november zelfstandig van voldoende stroom zou kunnen voorzien. Waarom dit (nog) niet is doorgegaan is de vraag.
De recente storm vernielde daarnaast ook de stroomkabels die vanuit Egypte en Israel naar Gaza lopen. Qatar stelde daarop geld beschikbaar aan de Palestijnse Autoriteit, waarmee deze brandstof kocht in Israel ten behoeve van de Gazastrook. Op 13 december leverde het Israelische waterbedrijf Mekorot vier waterpompen aan Gaza, en werd ook 110 ton kookgas doorgelaten via Kerem Shalom, de grensovergang met Israel voor goederendoorvoer. Op 15 december werd nog 241 ton kookgas doorgelaten, alsmede 223.000 liter benzine en 763.000 liter diesel. Twee vrachtwagens met noodhulp van het Rode Kruis passeerden en 148 vrachtwagens met consumptiegoederen. Ook UNRWA en het Wereldvoedselprogramma verspreidden toen noodhulppakketten in de Gazastrook. Tussen 15 en 21 december is 1.167 ton kookgas doorgelaten.
Geweld
Op 20 december was een Gazaan doodgeschoten en een andere verwond die het grenshek te dicht genaderd waren. In de dagen daarna vielen nog meerdere Palestijnse gewonden in de buurt van het hek en werd een raket op Israel afgevuurd. Op 24 december werd een medewerker van de IDF (een Bedoeïen) die reparaties aan het grenshek uitvoerde doodgeschoten door een scherpschutter uit de strook. Op 26 december werden er vanuit de Gazastrook nog 2 raketten op Israel afgevuurd. Israel bestookte op 24 en 26 december diverse terroristische doelen in Gaza, waarbij echter ook een jong meisje omkwam en meerdere gezinsleden gewond raakten. Ook werd als tegenmaatregel de grensovergang Kerem Shalom enkele dagen gesloten, waardoor de brandstofvoorziening weer stokte en de elektriciteitscentrale in Gaza opnieuw tijdelijk stil viel.
In 2013 zijn volgens Israel 33 raketten vanuit de Gazastrook op Israel afgevuurd. In 2012 waren dit nog meer dan 2.000. In november 2012 voerde Israel een militaire campagne uit in Gaza. Nadien zijn nog enkele Gazanen gedood bij grensincidenten.
Blokkade
Er wordt nog steeds gesproken over de Israelische (en Egyptische) blokkade van de Gazastrook. De beperking op im- en export zijn vanaf 2010 echter sterk versoepeld. Wel wordt de zeeblokkade nog steeds gehandhaafd, omdat Israel wil kunnen controleren wat de strook in en uit gaat; meermaals werden schepen met wapens voor Hamas onderschept. De viszone is wel uitgebreid van 3 naar 6 mijl. Importbeperkingen gelden met name nog voor bouwmaterialen en andere zaken die Hamas kan gebruiken om zich te bewapenen tegen Israel. Bouwmaterialen worden vooral toegelaten voor specifieke projecten onder sturing en toezicht van buitenlandse donoren. Sinds 2010 zijn 200 projecten door Israel goedgekeurd waarvoor bouwmaterialen worden ingevoerd. Vanaf oktober 2013 zouden 350 vrachtwagens met bouwmateriaal tot de Gazastrook worden toegelaten volgens COGAT. Ook maakte COGAT toen bekend dat de levering van water aan Gaza (5 miljoen m3 in de Oslo Akkoorden) zou worden verdubbeld tot 10 miljoen m3. Daartoe was men bezig een waterleiding vanuit Israel aan te leggen.
De Gazastrook heeft volgens Gisha (een linkse Israelische NGO) een miljoen liter diesel en benzine per dag nodig, waarvan de helft om de elektriciteitscentrale fulltime te kunnen laten draaien, naast enkele tonnen kookgas voor de huishoudens. Totdat Egypte de tunnels vernielde, werd de benodigde brandstof grotendeels vanuit Egypte gesmokkeld. Voor veel huishoudens en bedrijfjes is de brandstof uit Israel te duur, maar er is geen limiet meer vanuit Israel voor de hoeveelheid te importeren brandstof. Men is zelfs bezig de capaciteit aan leidingen uit te breiden, daar een grotere vraag wordt verwacht sinds de sluiting van de meeste smokkeltunnels. Alle doorvoer van goederen, ook uit Egypte, vindt plaats via Kerem Shalom, dat hiervoor zes dagen per week geopend is - buiten tijdelijke sluitingen i.v.m. gewelddadigheden zoals raketbeschietingen.
De grens met Egypte bij Rafah wordt in de regel alleen voor personendoorgang gebruikt, waarvoor Egypte haar eigen beperkingen stelt. Volgens een Oxfam rapport passeerden tot de zomer 20.000 mensen per maand de grens bij Rafah, en sindsdien nog maar 4.000 per maand. Van eind oktober tot Kerst 2013 was de grens bij Rafah slechts 15 dagen open; zelfs tijdens de storm medio december bleef de overgang gesloten.
Israel liet in november 2013 ruim 4.000 personen door via Erez, waarvan een kwart voor medische behandeling (patiënten en begeleiders). Volgens Oxfam passeerden in het jaar 2000 nog een half miljoen mensen de grens tussen Gaza en Israel; hier zullen veel forensen bij zijn geweest die in Israel (of op de Westoever) werkten.
Afgelopen november konden via Kerem Shalom ruim 5.000 vrachtwagens Gaza binnen (waarvan 20% niet kwam opdagen). Bijna de helft betrof voedselimport. Volgens het Oxfam rapport was de import via Israel maar de helft van voor de machtsovername van Hamas in 2007, maar men stelt tevens dat tot de zomer evenveel goederen via de honderden smokkeltunnels uit Egypte Gaza binnenkwamen. In hoeverre er in totaal minder import was dan voor 2007 is dus niet duidelijk. Naast genoemde restricties zal dit ook liggen aan een lagere vraag vanwege de slechte economische situatie in Gaza. Vóór de blokkade werden de tunnels hoofdzakelijk voor wapensmokkel gebruikt.
Gaza mag volgens Gisha niet exporteren naar Israel, de Westoever en Jordanië, waardoor het 85% van zijn vroegere afzetmarkt mist. Dat het vijandige Hamasregime niet naar Israel mag exporteren is uiteraard alleszins begrijpelijk en legitiem; gezien de strenge controles (en de door Nederland aan de PA geschonken containerscanner) lijkt dit echter niet meer vanwege veiligheidsoverwegingen nodig. Niet geheel duidelijk is in hoeverre Jordanië en de Westoever zelf producten uit de Gazastrook weren of dit het gevolg is van Israelische restricties. Jordanië zou producten uit Gaza ook weigeren om zijn eigen boeren te beschermen; voor de Westoever zou Israel wel nog restricties hebben in afwachting van vorderingen in de vredesonderhandelingen.
Volgens Gisha verlieten in 2005 nog 10.000 vrachtwagens met goederen de Gazastrook; in november 2013 waren dit slechts 10 vrachtwagens en in de week voor Kerst 12 vrachtwagens.
Buiten de zeer summiere export gaat de economie van Gaza vooral gebukt onder de beperkingen op het vissen langs de kust (vanwege de zeeblokkade) en de beperkingen op de invoer van bouwmaterialen. Het beleid van Hamas speelt ook een directe maar onderbelichte rol, naast de indirecte rol van Hamas als uiteindelijke veroorzaker van de opgelegde beperkingen.
Overige bronnen:
· COGAT (IDF) / Rapport Gaza 2012-2013
· Gaza Gateway (GISHA)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten