Verslag CDJA reis Israël: de kip en het ei

 

Anders dan de propaganda-reizen van UCP, lijkt deze CDJA reis naar Israel en de Palestijnse gebieden ruimte te laten voor twijfel en een genuanceerde kijk op het conflict. Onderstaand verslag is geplaatst op 21 juni jongstleden.

Enkele opmerkingen erbij:

- Het zijn geen Israëlieten maar Israeliërs of Israeli's.

- Niet "iedereen in Israel is dienstplichtig", daar is juist momenteel veel stennis om: ultra-orthodoxen die hun leven willen wijden aan het bestuderen van de Thorah worden tot nu toe vrijgesteld, en Arabieren hoeven ook niet in dienst. Men bediscussieert daarom momenteel om de vrijstelling voor de orthodoxen op te heffen, en voor de Arabieren willen sommigen tenminste een vervangende dienstplicht invoeren.

- Er lijkt meer tijd ingeruimd te zijn voor Israel dan voor de Palestijnse gebieden, maar daarbij zijn dan ook kritische Israeli's zoals Breaking the Silence en vredesactivisten zoals The Parents' Circle, zodat het geheel toch redelijk genuanceerd moet zijn geweest. Ook de Nederlandse correspondenten waarmee gesproken is zijn doorgaans behoorlijk kritisch op Israel.

 

Wouter

_____________

 

Namens het CDJA gingen oud-DB'er Kirsten Begeman en internationaal secretaris Frank Visser met andere jongerenvertegenwoordigers naar Israël. Lees hier het verslag.

http://www.cdja.nl/nieuws/index.php?we_objectID=2874 

 

Israël is een land vol geschiedenis. Zeker wie een beetje bekend is met de Bijbelse verhalen, begrijpt de historische lading die het land heeft. Echter, met die historie is het niet gezegd en gedaan. Het land is al lange tijd in conflict. Voor vertrek had ik geen idee wat de oplossing zou kunnen zijn, en nu ik al die mensen heb gesproken en het met eigen ogen gezien, heb ik die nog minder. Het doel van de reis, begrijpen hoe dat conflict is ontstaan en hoe dit in elkaar zit, is gelukkig wel behaald. Hieronder een verslag van onze bevindingen. Om het enigszins bondig te houden, is niet bij elk begrip uitleg gegeven. Even googelen dus! 

Maandag 
Op maandag verzamelen we op Schiphol. Na een flinke ondervraging bij El Al, mijn koffer die doorzocht werd in een aparte ruimte en de aankomst op luchthaven Ben Goerion en vervolgens in Jeruzalem, opent de week gelijk met een lezing van Yossi Klein Halevi, een Israëlische auteur die op zijn 30e vanuit New York naar het land vertrok. Hij zette het conflict duidelijk uiteen, waarbij hij poogde twee kanten van het conflict te belichten. 

Dinsdag 
Het belooft vandaag een heftige dag te worden. We beginnen met een rondleiding door de oude stad van Jeruzalem door Elon Heymans, een student uit Nederland die nu in Israël woont. De stad is prachtig en de bijbehorende verhalen erg indrukwekkend. Wat opvalt is de duidelijk aanwezig religie in de stad: overal lopen orthodoxe joden en de religieuze trekpleisters worden druk bezocht door de lokale bevolking. Gelijk is daar het verschil tussen Israëlische en Palestijnse wijken zichtbaar: de laatste zijn duidelijk minder goed onderhouden en lijken over minder middelen te beschikken. 

We lunchen in de bus terwijl we naar Yad Vashem rijden, het Holocaustmuseum. Nu is dat een onderwerp wat ik bijzonder interessant vind, maar het museum was erg heftig vergeleken wat je hier hoort en ziet door het vele beeldmateriaal. Bij de galerie over de ghetto's kon ik dan ook weinig anders dan wegkijken en doorlopen. Na een wandeling door het prachtige Children's memorial komen we terecht bij Hannah Pick, een vriendin van Anne Frank en overlevende van de Holocaust. Ik had haar verhaal al eens in een documentaire gezien en me viel direct op dat zij woord voor woord hetzelfde verhaal vertelde. Op de automatische piloot. Toen Wouter haar naar haar gevoelens vroeg aan het einde, zag je haar dichtklappen en zei ze: 'Daar kan ik niet over praten.' De blik in haar ogen zei meer dan een heel museum kan vertellen. 

Terug in het hotel ontmoeten we Khaled Abu Toameh, een Arabische journalist in Israël. Jaren geleden werkte hij voor de Palestine Liberation Organization (PLO) in Ramallah. Dit is een koepelorganisatie voor verschillende Palestijnse organisaties zoals de Fatah en de Hamas, waar tot 2004 Yasser Arafat de leider van was. Nu werkt hij voor de Jeruzalem Post. Nogal een verschilletje, waar hij uitgebreid over vertelde. Na deze lezing was er een diner en paneldiscussie met Israëlische politieke jongeren. Een enorm chaotische discussie met ver uit elkaar liggende standpunten. Dan snap je ook gelijk waarom er nou nooit iets besloten wordt: men leek weinig bereid elkaar tegemoet te komen. Na een heftige dag borrelden we kort na in het centrum van Jeruzalem. 

Woensdag 
Vandaag ook een drukke dag, maar gelukkig iets minder beladen dan de dinsdag. We vertrekken vroeg naar de Knesset, het Israëlische parlement. Daar hebben we een gesprek met Mark Regev, de spindoctor van de Israëlische premier. Na een korte rondleiding door het pand stappen we in de bus voor een tocht langs de Groene Lijn en veiligheidsbarrière, waarbij we uitleg krijgen van gids Ben-Lev Kadesh (en ook nog even op Bethlehem uitkijken). Ook hierbij komt er weer een enorme berg aan informatie op je af. Ik probeer het in me op te nemen en te begrijpen, want zwart-wit conclusies trekken lijkt met de dag moeilijker te worden. 

Daarna gaan we op bezoek bij kolonist Uri Heilbron. Hij woont in de nederzetting Shiloh, met zijn (Nederlandse) vrouw en een berg kinderen. We gaan nog even langs een replica van de Tabernakel, om daarna terug te rijden voor een ontmoeting met Breaking The Silence. Iedereen in Israël is dienstplichtig, en daarom gaan alle jongeren op hun 18e voor een tijdje in het leger. Deze organisatie laat zien waar dat mis kan gaan en laat de moeilijkheden daarvan zien. Gelukkig wordt dit indrukwekkende moment afgewisseld met voetbal kijken in Jeruzalem, zij het met een wat treurig einde.. 

Donderdag 
Op donderdag beginnen we met een uitgebreid ontbijt in de Nederlandse residentie in Ramallah met Birgitta Tazelaar. Er wordt het een en ander over handelsverhoudingen en dergelijk verteld, waarna we ook weer snel door moeten naar de PLO. Om daar te komen moeten we door een checkpoint, maar gelukkig gaat dat erg vlot en zonder uitgebreide controles doordat de residentie goed overlegd heeft. Even een reality check: Shai, een van onze Israëlische groepsleiders, kan niet mee. Hij loopt dan een risico om ontvoerd te worden. Ook de Palestijnse militairen met enorme geweren die er om de 20 meter staan geven nou niet echt een warm en wollig gevoel. Bij de PLO wordt verteld over de organisatie en diens doelen. Waar ik altijd het idee had dat de Palestijnse leiding onprofessioneel was en zijn weg niet weet in de pers, krijg ik daar het idee dat dat het probleem niet zozeer is. We krijgen een gelikt informatiepakket met een boekje en wat foldertjes mee. 

Na deze ontmoeting gaan we nog met Raed Sadeq naar de Birzeit universiteit en daar krijgen we een rondleiding en ontmoeten we Palestijnse jongeren. Een van de meiden is christelijk en actief bij de Fatah. Die organisatie is dus meer dan de terroristische tak! 

Na dit bezoek eten we nog een broodje Falafel in het centrum, en rijden we door naar Tiberias, waar we een nacht doorbrengen aan het meer (ook wel bekend als het meer van Galilea). De rit gaat door allerlei landschappen zoals de woestijn, maar ook langs enorme dadelplantages die bij Kibboetsen horen. Met Frank en de meiden van Perspectief drinken we 's avonds een wijntje op het dakterras van het hotel, met een prachtig uitzicht over de stad en het meer. 

Vrijdag
Vandaag ontbijten we in het hotel en gaan de koffers weer de bus in. Dit keer beginnen we met een tour langs de noordgrens. Daarbij krijgen we een inleiding in Israëlische betrekkingen met Libanon en Syrië, door Elliot Chodoff. Deze man is een majoor in het Israëlische leger. We krijgen dan ook een nogal militaire visie voorgeschoteld. Met dat in het achterhoofd luister ik naar de verhalen en probeer ze een plaats te geven in het steeds groter wordende geheel van dit conflict. Ineens begrijpen we dat er eigenlijk nog veel meer bij komt kijken dan alleen Israëlieten en Palestijnen die met elkaar overhoop liggen. Ook wordt dan duidelijk dat de VS en Europa een niet te verwaarlozen aandeel hebben in deze situatie, die nogal kwalijk te noemen is. Na de tour is het weer tijd voor een broodje Falafel in een klein dorpje waar we tussendoor stoppen. 

Na de tour rijden we richting Tel Aviv, maar eerst eten we bij bedoeïenen in Zarzir. We worden in een tent op kussens op de grond neergezet en krijgen van alles voorgeschoteld. We krijgen nog een korte rondleiding door de moskee, en daarna gaan we naar het huis van een van de bedoeïenen, die lang in Nederland heeft gewoond. Daar vertellen ze hoe het leven in Israël als bedoeïen is. We nemen afscheid van de enorm gastvrije man, en rijden naar Tel Aviv. Daar gaan we nog even naar het strand om wat te drinken. Ook de shisha's staan op tafel. 

Zaterdag 
Zaterdag is het Shabbat en de dag waar eindelijk ruimte is om alle indrukken een beetje te verwerken: een dagje strand! Tel Aviv is een normale westerse stad, het Miami van het Midden-Oosten. Het is er prima toeven aan een azuurblauwe zee waar je de vissen kunt zien zwemmen. Ook is er ruimte om een kijkje te nemen in Jaffa, het oudere gedeelte van de stad. Op het eind van de middag wacht ons een leuke ontmoeting met zes Nederlandse correspondenten, onder andere van RTL, NOS en NRC. Deze nuchtere bijdragen past erg goed in het spectrum aan verhalen die eerder voorbij kwamen en zorgt ervoor dat je de boel allemaal een beetje kan relativeren. De Palestijnen zijn zeker niet zo zielig als ze worden afgeschilderd, en de Israëlieten zijn ook geen lieverdjes. Het wordt dus nog duidelijker dat dit geen 'good guy, bad guy' verhaal is. 's Avonds eten we in Jaffa met een socialisch-zionistische activist. 

Zondag 
De zondagochtend begint met een bezoek aan de Lutherse kerk in Jaffa. Met de confessionele partijen kunnen we concluderen dat dat er in een dergelijke week wel voor zorgt dat je je mojo weer terugkrijgt. Na dit rustpunt krijgen we een lezing over Israelisch-Iraanse betrekkingen door Meir Javedanfar en wandelen we door Tel Aviv naar het Geneva Institute, een NGO die geen kant kiest, maar werkt aan concrete vredesvoorstellen. Het is een bijeenkomst die hoop geeft voor een oplossing. Zij presenteerden een voorbeeld van een tweestaten oplossing waarbij onder andere de (aangepaste) grenzen van 1967 aangehouden worden. Hoewel dit een goed voorstel lijkt, zie je zelfs als leek al allerlei haken en ogen: laat staan wat de diplomaten hier voor problemen in zien. Met dat positieve gevoel gaan we terug naar het hotel om met een panel Nederlandse expats te praten. Daarna vertrekken we naar een kroeg vol Nederlanders om nog maar weer een teleurstellende wedstrijd aan te zien. 

Maandag 
De laatste dag! We rijden na het ontbijt naar de grensgebieden van Gaza, stappen een paar keer uit voor uitzichtpunten om uitleg te krijgen over het gebied en de Israelisch-Egyptische betrekkingen door gids Jamie Salter en bezoeken daar Sderot. Dit dorp wordt zeer regelmatig aangevallen door raketten vanuit de Gazastrook. In de bus wordt dan ook uitgebreid uitgelegd wat je moet doen als je het luchtalarm hoort. Dat betekent dat je binnen 15 seconden een schuilplaats moet zoeken. Om de 20 meter staat er een, waarvan de meesten gewoon naast bushokjes staan. De inwoners zijn verplicht een eigen bunker bij het huis te hebben en de plaatselijke basisschool is één grote schuilplaats voor bommen. Toch maakt het nog weinig indruk om er rond te lopen en eten we rustig nog een broodje falafel in een dorp wat eruit ziet als een gewoon mediterraans plaatsje. De realiteit slaat echter wel even in als we 's avonds horen wat er is gebeurd: slechts uren na ons bezoek is er een raket gevallen in het dorp. Het conflict komt dan dus wel erg dichtbij.

Na de lunch gaan we nog langs de Nederlandse ambassade in een grote kantorenpark, en hebben we een emotioneel bezoek van de Bereaved Parents Circle in het hotel. Deze mensen hebben dierbaren verloren aan het conflict en verenigen zich om daar van onderaf wat aan te doen. Hoe triest hun verhalen ook zijn, deze groep mensen die bereid zijn om samen te werken geven hoop voor een betere toekomst voor dit stukje van de wereld. 

Dinsdag 
Na een slopende nacht komen we dan eindelijk aan op Schiphol. Een enorm heftige week, waarin we geen antwoorden hebben gekregen, maar wel meer begrip voor de situatie en betrokkenen. Wie er het eerste was en recht heeft op het land is een echt kip-en-ei verhaal. Hoe er om dit recht gestreden is door de twee groepen, ging volgens het principe 'oog om oog, tand om tand'. Dat proces gat eeuwenlang terug. Voornamelijk om deze twee redenen is dit zo'n enorm conflict, maar er zijn tientallen factoren die het verergeren en in stand houden. Het einde van dit conflict is nog lang niet inzicht, maar dat het er moet komen is duidelijker dan ooit.