Gisteren had het ANP weer een bijzonder suggestief bericht dat op tientallen websites verscheen:

'Israël schrapte 250.000 Palestijnen'

JERUZALEM - Israël heeft tussen 1967 en 1994 het verblijfsrecht van bijna 250.000 Palestijnen in de door Israël bezette gebieden afgeschaft.

 

Dit berichtte een mensenrechtengroepering in Israël dinsdag. Die baseert zich op militaire statistieken die uit die periode zijn opgedoken.

De Palestijnen werd het recht in hun eigen land te verblijven ontzegd om verschillende redenen.

 

Zo kon een Palestijn het verblijfsrecht verliezen door niet tijdig te reageren op een Israëlische volkstelling, het niet tijdig verlengen van vergunningen of door naar het buitenland te reizen. Hoe en wanneer verblijfsvergunningen moesten worden verlengd, was veel Palestijnen niet meegedeeld.

 

Mensen werden niet geschrapt, maar verblijfsvergunningen niet verlengd wanneer men een aantal jaren in het buitenland verkeerde zonder de papieren te verlengen. Het is nogal bureaucratisch en niet erg sympathiek, maar het ANP maakt er een soort verkapte etnische zuivering van, waarbij Israel zomaar honderdduizenden Palestijnen zou hebben gewist. Het ging om mensen die jarenlang in het buitenland verbleven, maar het ANP suggereert hier dat het je zomaar om het minste of geringste kon gebeuren. Uit Haaretz, waarop het ANP bericht waarschijnlijk is gebaseerd:

Palestinians who went abroad were required to leave their identity card at the border crossing. Unlike those from Gaza, who were allowed to leave for seven years, these Palestinians received a special permit valid for three years. The permit could be renewed three times, each time for one year. But any Palestinian who failed to return within six months after his permit expired would be stripped of his residency with no prior notice.

GOGAT's letter to Hamoked regarding the Gaza natives said that there are various ways for Palestinians to get their residency restored, and in fact, some of those Gazans who lost their residency rights later regained them. However, it added, it lacks the resources to comply with Hamoked's request to be told the specific reason behind each such restoration.

Ook in het Haaretz artikel wordt verder geen Israelische reactie gegeven waaruit kan worden opgemaakt waarom dit zo werkt. Ook wordt niet ingegaan op hoe een en ander zit in andere landen. Ook niet-Palestijnen krijgen in Israel weleens met vervelende bureaucratische regels te maken. Overigens dook vorig jaar een bijna identiek bericht op, ook van het ANP, dat sprak van 140.000 Palestijnen.

Waarom wordt hetzelfde nieuws gewoon gerecycled alsof het nieuw is? Opvallend is tot slot dat het ANP bericht de naam van de mensenrechtenorganisatie die de aantijgingen doet niet meldt en evenmin een bron geeft. Met professionele en onpartijdige journalistiek heeft een en ander weinig meer te maken, maar toch hebben honderden media een abonnement op het ANP en nemen dagelijks vele artikelen van dit persbureau af. Hieronder meer voorbeelden.  

 

RP

----------- 

 

Waarom ANP (en andere media) eenzijdig berichten over Israel

 

http://www.israel-palestina.info/actueel/2012/06/09/waarom-anp-en-ander-media-eenzijdig-berichten-over-israel/

IMO Blog 

 

Ik wil nog iets meer ingaan op het waarom van de Mediamissers Nieuwsbrief, en het doel ervan. Er gaat namelijk best veel tijd in deze onderzoekjes zitten, een hoop uitzoekwerk ook, wat dus eigenlijk de redacties en journalisten hadden moeten doen zodat ze goede en vooral goed gedocumenteerde stukjes zouden schrijven in plaats van de rommel van het ANP die nu vaak op de websites van kranten en op nieuwssites verschijnt.

Het is ons opgevallen dat de artikeltjes van het ANP vol fouten zitten, alleen aantijgingen tegen Israel bevatten zonder wederhoor en met suggestieve formuleringen, waarin de mening van de redacteuren duidelijk zichtbaar is. De nederzettingen worden het grootste obstakel voor vrede genoemd (visie, geen feit), Israel zou allePalestijnse vluchtelingen in 1948 met geweld hebben verdreven (niet waar, het merendeel vluchtte zonder direct te worden verdreven), en de Mavi Marmara zou een hulpschip zijn dat hulpgoederen vervoerde* (niet waar, op de Mavi Marmara waren geen hulpgoederen aanwezig, alleen gewelddadige activisten van de extremistische en aan Hamas gelieerde IHH). Dit zijn overigens maar enkele voorbeelden uit een lange reeks, meer in deze en devorige mediamissers nieuwsbrief. Het is ontoelaatbaar dat dit soort fouten keer op keer worden gemaakt. Op vriendelijke verzoeken om rectificatie en meer zorgvuldigheid wordt niet gereageerd.

Ik wil vanaf deze plaats daarom nogmaals alle journalisten, nieuwsredacties maar ook de lezers waarschuwen voor het ANP, en oproepen om deze artikelen met een flinke korrel zout te nemen. Ze tasten je geloofwaardigheid als serieus nieuwsmedium aan. Tip aan krantenredacties: stap over van het ANP op Novum. De stukjes van Novum zijn een stuk evenwichtiger en objectiever. Ik heb eens gelezen dat ze ook nog goedkoper zijn. Tip aan de lezers: let goed op de bron van een artikel, het staat er in principe bij als iets van het ANP afkomstig is.  

 

Media moeten snel nieuws leveren en dat leidt onherroepelijk tot fouten. In mediaprogramma's op TV en radio komen die weleens aan de orde en krijg je soms een kijkje in de keuken van een redactie. Helaas heeft men voor fouten ten nadele van Israel meestal geen belangstelling, ons is het althans nog niet gelukt die belangstelling op te wekken. Het is echter van belang dat de media continu kritisch onder de loep worden genomen. Zoals restaurants worden gecontroleerd door de keuringsdienst van waren, om te voorkomen dat men teveel bezuinigt op hygiëne, zo moeten media steeds worden getoetst aan en gecontroleerd op hun eigen journalistieke criteria en normen. De Raad voor de Journalistiek schiet daarin schromelijk tekort, en is bovendien op vrijwilligheid gebaseerd. Zonder die controle leiden incidentele fouten tot structurele bias en luiheid en het resultaat is ernaar. De Mediamissers willen in deze lacune voorzien, met als doel de media te bewegen tot meer zorgvuldigheid en objectiviteit in de berichtgeving wat betreft Israel, de Palestijnen en de Arabische wereld.

Wij zijn zelf echter amateurs, vrijwilligers, en hoewel wij niet onder de tijdsdruk staan van redacties, zullen ook wij weleens een fout maken of lukt het niet bepaalde informatie wel boven tafel te krijgen (nee, we krijgen geen geld van het CIDI of de Israelische ambassade). We kunnen overigens nog wel versterking gebruiken: spreekt dit project je aan en vind je het leuk te schrijven en dingen uit te zoeken, stuur dan even een mailtje aan: Israel-Palestina.Info.

Maar waarom pakken zoveel fouten in het nadeel van Israel uit, en wat doen we met fouten van de andere kant, dus wanneer de Palestijnen onterecht negatief worden neergezet? Wouter beantwoordde deze vraag van een lezer als volgt:

1. Zonder context te geven, dus oppervlakkig gezien, lijkt Israel de boosdoener: het is een militair sterk land dat al 45 jaar een gebied buiten zijn erkende grenzen bezet houdt, tegen de wil van de bevolking in dat gebied en van de internationale gemeenschap. Het bouwt woningen voor haar eigen bevolking in dat gebied en bij gewapende conflicten vallen veruit de meeste doden en gewonden aan de kant van die bezette bevolking (of van de andere partijen waarmee Israel in conflict is). Vanuit die bevolking gaat al jaren geen grote fysieke of militaire dreiging uit naar Israel uit (feitelijk vooral vanwege controle-maatregelen die Israel heeft ingevoerd sinds de Tweede Intifada, die echter veel internationale kritiek krijgen). 

 

2. De meeste journalisten en media volgen tegenwoordig het perspectief dat het voortduren van het conflict vrijwel geheel aan Israel te wijten is. Ze staan zeer sceptisch tegenover Israelische beweringen terwijl ze vrij kritiekloos beweringen van Palestijnen en andere critici overnemen. Daaraan liggen mede ten grondslag de anti-Israel opstelling van de VN (die ten onrechte doorgaans als neutraal wordt gezien) en campagnes van radikale activisten en Arabische organisaties die Israel labels als 'racistisch' en 'apartheid' opplakken. Ook daadwerkelijke Israelische misstanden worden grif opgepakt en uitvergroot, die zijn er natuurlijk bij een langdurige militaire bezetting en voortslepend conflict.
Het eenzijdige perspectief wordt mede gesteund door percepties vanuit ons oorlogsverleden zoals 'de slachtoffers zijn zelf daders geworden', 'de Palestijnen boeten voor Europese zonden', en 'ook Nederlanders pleegden destijds gewapend verzet/aanslagen tegen de Duitse bezetting'. Voorts wordt het conflict gezien door een bril van het Westerse imperialisme (vooral de VS, Israels voornaamste bondgenoot) en kolonialisme (ook onze geschiedenis) tegenover een zwakkere en in wezen schuldeloze inheemse bevolking. Bij sommigen zullen ook al dan niet bewust Joodse stereotypen een rol spelen. 

Een compacte opsomming van de belangrijkste redenen voor de eenzijdige anti-Israel houding van de media en ook vooral links georiënteerde politici. Wat betreft de media kan daaraan toegevoegd worden dat journalisten vaak 'de macht' kritisch willen volgen en bekritiseren, en Israel als machtigste partij zien. Vergeten wordt dat Israel tegelijkertijd heel kwetsbaar is door het kleine oppervlak, de geringe bevolking en de vele vijanden die het heeft. En door de Noord-Zuid (kolonialisme) bril waarmee wij naar het conflict kijken zien we de essentie niet: de Joden zijn ook inheems in het Midden-Oosten en het conflict gaat in wezen over hun streven naar soevereiniteit in dit gebied en erkenning voor die staat. De bezetting en de nederzettingen, hoezeer ook te betwisten, zijn daar een uitvloeisel van. Vanuit Israelische zijde zijn ook verreweg de meeste compromissen gesloten en voorgesteld, al is de huidige regering duidelijk terughoudender geworden. 

 

Een van de euvels waaraan niet alleen historici maar ook journalisten lijden is dat de eigen geschiedenis onze blik op andere conflicten te zeer kleurt. Niet overal waar arm en rijk tegenover elkaar staan is sprake van kolonialisme en uitbuiting; het feit dat Israel rijk en hoogopgeleid is maakt het niet tot een imperialistisch land. En het feit dat er soms luxueuze nederzettingen (de meeste woningen zijn vrij doorsnee appartementen) op de Westbank zijn gebouwd maakt, hoezeer dit te betwisten is, niet dat de Palestijnen daar arm zijn. Integendeel: de nederzettingen brengen de Palestijnen in feite juist meer welvaart, wat overigens geen rechtvaardiging voor de bouw ervan is. Talrijk zijn de foto's van luxe zwembaden, grote tennisvelden en andere weelde in de nederzettingen met een arme Palestijn ernaast of een Palestijnse straat vol gaten op de voorgrond met dan ook altijd zo'n lekker suggestieve beschrijving eronder. Binnen Ramallah of in de Gazastrook zie je minstens even grote verschillen in rijkdom, en zou je ook prachtige plaatjes kunnen schieten van grote protserige huizen en luxe resorts tegenover hongerige kinderen die tussen het afval spelen. Maar dat past niet binnen het paradigma, dus is het niet interessant. Het is echter de taak van een goede journalist om te laten zien wat er is, wat er gebeurt, wat er aan de hand is, met zo min mogelijk kleuring en visie erin, en niet om beelden te zoeken bij de eigen visie. Daarbij kunnen context en achtergrondinformatie heel verhelderend zijn. Zo was de Westbank niet welvarender voordat Israel die bezette, integendeel, en zijn andere Arabische landen die niet bezet worden niet welvarender dan de Palestijnse gebieden, integendeel. Het rechtvaardigt niks, maar is wel verhelderend.

Tot slot nog iets over de vraag of we ook weleens fouten van de andere kant tegenkomen en wat we daarmee doen. Ik ben die fouten niet tegengekomen, en de enige plaats waar weleens een pro-Israel visie valt te lezen is de opiniepagina van het Reformatorisch Dagblad (en het ND), die we niet hebben meegenomen in dit onderzoek. Op de opiniepagina van de Volkskrant verschijnt ook weleens een stuk met begrip voor Israels kant, en daar houdt pro en anti elkaar vaak wel redelijk in evenwicht. De nadruk ligt in onze Mediamissers echter niet zozeer op opiniestukken maar op de kortere nieuwsberichten, vooral op internet. In mijn onderzoek naar de berichtgeving van NRC Handelsblad ben ik een paar pro-Israel stukken tegengekomen: een column van Afshin Ellian (inmiddels weg bij de NRC), een interview met rabbijn Evers en een enkel stuk over Hamas waarin hun steun voor geweld tegen burgers niet geheel werd weggepraat. Dat was het wel, tegenover meer dan 100 anti-Israel artikelen. 

 

Ratna Pelle

---

* Enkele voorbeelden:

De Mavi Marmara werd op 31 mei 2010 onderschept door Israëlische commando's toen het schip met hulpgoederen op Gaza afkoerste en weigerde om te keren.
http://m.nrc.nl/nieuws/2012/05/28/turkije-vervolgt-israelische-militairen-voor-actie-flotilla/

Het schip was destijds op weg naar de Gazastrook om daar hulpgoederen te brengen en zo te proberen de Israëlische blokkade van dat Palestijnse gebied te doorbreken. Het Israëlische leger viel het schip aan in de internationale wateren van de Middellandse Zee, waardoor negen Turkse activisten om het leven kwamen.
http://www.trouw.nl/tr/nl/4496/Buitenland/article/detail/3262157/2012/05/28/Aanklachten-tegen-militairen-Israel-om-raid-op-hulpschip.dhtml

Het hulpschip Mavi Marmara was op weg naar de Gazastrook om hulpgoederen naar het Palestijnse gebied te brengen, maar mocht niet verder vanwege een Israëlische blokkade op zee. Het Israëlische leger viel het schip aan in de internationale wateren van de Middellandse Zee.
http://nos.nl/artikel/377756-turkije-vervolgt-israelische-militairen.html