Oplossing Palestijnse kwestie brengt echt geen vrede
Ze ligt ten grondslag aan de Midden-Oostendiplomatie van president Obama en is de reden dat hij almaar druk uitoefent op de Israëliërs en de Palestijnen om de vredesgesprekken te hervatten.
Volgens deze mythe is het niet de Iraanse kernbom die het meest acute probleem vormt. Noch zijn het de Syrische ambities op nucleair terrein. Noch is het Egypte, dat ooit een baken van stabiliteit was, maar nu afglijdt naar een gevaarlijke vorm van irrelevantie. Noch Irak, dat balanceert tussen bezetting en anarchie. Noch Al-Qaida in Jemen, het reveil van de Taliban of de tikkende tijdbom die Pakistan heet. Evenmin draait het om zaken als het despotisme, het analfabetisme, de onderdrukking van vrouwen en de algehele misère in het Midden-Oosten.
Nee, drie dunne stroken land, bekend als Israël, Gaza en de Westoever, gelden als hét grote probleem op een geostrategisch podium dat zich uitstrekt van Turkije tot Afghanistan. Ruim die kwestie uit de weg, en al het andere zal als sneeuw voor de zon verdwijnen.
Zorgen
Een goed voorbeeld van deze denktrant leverde eerder dit jaar de Jordaanse koning Abdullah in een interview met CNN. 'Alle conflicten leiden naar Jeruzalem', zei hij. Moeten we ons zorgen maken over de Iraanse nucleaire plannen? Beslist niet, want 'waarom zouden de Iraniërs zoveel geld stoppen in een militair programma, als we het Israëlisch-Palestijnse probleem oplossen? Dat zou onzinnig zijn.'
Volgens de koning kunnen 'alle lastige knopen in het Midden-Oosten worden ontward' zodra de Palestijnse kwestie is geregeld. Welnu, laten we eerst de proef op de som nemen inzake Iran. Het nucleaire programma van dit land gaat terug tot de sjah. Iran was toen de beste bondgenoot van Israël in de regio. Het laatste wat de sjah bezighield, was Palestina. Het huidige Iran streeft naar het bezit van een kernwapen om welbekende redenen: als afschrikkingsmiddel, als machtsinstrument van een mogendheid die de suprematie in de regio wenst te veroveren. Zullen de khomeinisten hun nucleaire avontuur werkelijk opgeven als de Israëlische onderdrukkers zijn verdreven van de Tempelberg? Natuurlijk niet.
Strijdbijl
Zouden Hamas en Fatah de strijdbijl begraven zodra de Palestijnen een eigen staat hebben? Laten we onszelf niet voor de gek houden: zij voeren een strijd om de macht, niet om Palestina. De Palestijnen hebben recht op een eigen staat, maar die zal beslist geen baken van stabiliteit zijn.
En wat te denken van Syrië? Als er eenmaal een Palestijnse vlag is gehesen in Jeruzalem, zou Assad junior dan ineens in eigen land vrije verkiezingen houden en zijn handen aftrekken van Libanon? Gaat niet gebeuren. Assad regeert als voorman van de kleine alawitische minderheid; vrije verkiezingen zouden het einde van zijn bewind betekenen. Verder stelt Damascus zich al zeer lang op het standpunt dat Libanon deel uitmaakt van 'Groot-Syrië', eigenlijk al vanaf het moment dat Frankrijk en Groot-Brittannië na afloop van de Eerste Wereldoorlog de grenzen bepaalden, dus lang voordat in 1948 Israël het levenslicht zag.
Dan is er Egypte. Toen Sadat vrede sloot met Israël, deed hij dat niet om Palestina te bevrijden, maar om de Sinaï terug te krijgen. Die vrede heeft dertig jaar standgehouden, ondanks de voortgezette bezetting of de bloedige Israëlische invasie van Gaza eind 2008. Gaan we terug in de geschiedenis, dan is het beeld niet anders: Nasser streefde naar een leidende rol in de regio ten behoeve van Egypte, niet van Palestina.
Langste oorlog
Saddam Hoessein heeft de langste oorlog in de contemporaine geschiedenis van het Midden-Oosten uitgevochten om Iraks oude rivaal Iran een slag toe te brengen en de olievelden van Khuzestan in bezit te krijgen.
Kijken we naar Jordanië. In 1970, tijdens de Zwarte September, bracht koning Hoessein, Abdullahs vader, meer Palestijnen om het leven dan Israël gedurende twee intifada's. Mocht Palestina ooit levensvatbaar worden, dan zal Jordanië zich opwerpen als militaire supervisor, wat geen garantie is voor vriendschappelijkheid.
Deze lijst van conflicten die geen verband houden met Palestina, is verre van volledig. Verder naar het westen is er de burgeroorlog in Algerije, die zo'n 150 duizend mensenlevens heeft gekost. Denk aan de etnische zuivering in Soedan. Of aan de Egyptische interventie in Jemen in de jaren zestig, waar vervolgens in de jaren negentig een heftige burgeroorlog werd uitgevochten en waar het nu opnieuw onrustig is.
Kwalen
Volgende hoofdstuk: de binnenlandse kwalen in de regio. Een onafhankelijk Palestina zal geen einde maken aan de ongeletterdheid, de tweederangs status van vrouwen, de massale werkloosheid onder jongeren en het 'staatssocialisme' dat de economie in een wurggreep houdt. Het zal ook geen streep zetten onder de despotische heerschappij van koningen en kolonels. Het zal het peil van de universiteiten niet verhogen en de media niet onafhankelijk maken. Het Arabische autoritaire systeem belemmert ontwikkeling en groei, niet de Palestijnse kwestie.
Despotisme kan een vijand aan de poort goed gebruiken om de aandacht van het volk af te leiden. Hierbij speelt Palestina een cruciale rol – maar op een andere manier dan koning Abdullah kennelijk meent. Het is een uiterst bruikbare bliksemafleider. Via de Palestijnse kwestie kan de haat tegen de Ander, zijnde Israël, worden gemobiliseerd. Schuif dit probleem voortdurend naar voren, en de mensen gaan voorbij aan wat hen werkelijk mankeert – armoede en onvrijheid. 'Overlaad onstandvastige geesten met buitenlandse perikelen', luidt het advies dat Shakespeares Henry IV geeft aan zijn zoon en opvolger.
Balsem
Sommigen betogen dat een oplossing van het Palestijnse probleem zal werken als balsem voor de Arabische ziel en de verschillende regimes in staat zal stellen zich voluit te verbinden met de Verenigde Staten. Dit gaat uit van de veronderstelling dat despoten feitelijk de gevangene zijn van hun volk; maar het tegenovergestelde is het geval. Het gaat er ook van uit dat Palestina alle andere besognes overschaduwt, dat Arabische leiders in wezen Amerika welgezind zijn, maar er niet voor uit durven te komen zolang Washington Israël zoveel ruimte geeft. Het is evenwel ondenkbaar dat vrede in Palestina Damascus of Teheran tot bondgenoten van de VS zal maken of Saoedi-Arabië ertoe zal verleiden zijn terughoudendheid te laten varen en zich aan te sluiten bij een alliantie tegen Iran. Noch zal Al-Qaida zich erdoor laten pacificeren, die immers zijn kruistocht niet voor Palestina voert, maar tegen Amerika als de vreemde mogendheid die de heilige islamitische grond bezoedelt.
Laat er vooral een Palestijnse staat komen. Maar laten we ons ontdoen van de mythe dat zo'n staat 'alle lastige knopen zal ontwarren'. Ondeugdelijke mythes zijn een kweekgrond voor verkeerd beleid.
© The New Republic
Geen opmerkingen:
Een reactie posten