Verkiezingen Iran zijn een riskante affaire

donderdag 11 juni 2009 10:23

In Iran is een groot conflict gaande met een onvoorspelbare, mogelijk gewelddadige uitkomst.

Morgen kiezen de Iraniërs hun tiende president. Kiezen? Uit honderden kandidaten mogen er slechts vier deelnemen aan de verkiezingen.

Uiteraard staat ook de betrouwbaarheid van de verkiezingen niet vast. Daarom scandeerden duizenden mensen de afgelopen dagen in Teheran: 'Als Mahmoud Ahmadinejad (de zittende president) wint, is er sprake van bedrog'. Eigenlijk stellen de presidentsverkiezingen niet zo veel voor. Geestelijke leider Khamenei zorgt dat het volk een president krijgt. Maar toch zijn de verkiezingen een extreem riskante affaire.

Kandidaten
Wie zijn de kandidaten? De huidige president is uiteraard één van de kandidaten. Mohsen Reza'i, oud-opperbevelhebber van de Revolutionaire Garde, is ook kandidaat. Dan is er Mir Hossein Mousavi, premier gedurende de oorlog tussen Irak en Iran, kandidaat namens de hervormingsgezinde beweging.

Hij vertegenwoordigt de fractie van de oud-president Khatami. De vierde kandidaat is een mullah: Mehdi Karoubi was ooit voorzitter van het Iraanse parlement. Ook hij wil worden gezien als een hervormingsgezinde politicus.

Machtige figuur
Alle kandidaten komen uit het regime zelf. Maar welke machtige figuur gaat schuil achter Mousavi en Karoubi? Ali Akbar Hachemi Rafsandjani (75). Rafsandjani is de tweede man van Iran. Hij is oud-president, oud-voorzitter van het parlement en is voorzitter van het parlement dat de Iraanse leider mag aanwijzen.

Aan Rafsandjani kleven twee zaken: hij is medeverantwoordelijk voor de massa-executies uit de jaren tachtig en hij is symbool voor de economische maffia. Die bestaat uit mensen die met hulp van Rafsandjani miljarden hebben verdiend aan corruptie en niet terugbetaalde overheidsleningen.

Van imam Khomeini's kameraden zijn er nog twee belangrijke figuren over: Khamenei, de leider, en Rafsandjani.

Debatten
Voor de eerste keer zijn op de Iraanse tv debatten uitgezonden tussen de kandidaten. Mousavi is de grootste opponent van de huidige president.

Hij beschuldigt Ahmadinedjad van verschillende zaken. De president is een avonturier op het gebied van internationale betrekkingen. De president laat zich op internationaal niveau vernederen. De president handelt op basis van zijn emoties en de president is ver verwijderd van een rationeel buitenlands- en binnenlandsbeleid.

Dat brengt Mousavi tot deze conclusie: Ahmadinejad is onbekwaam.

Beschermheer
Hoe verdedigt Ahmadinedjad zich?

De president richt zich tot de beschermheer van zijn tegenstanders, namelijk Rafsandjani. Hij opende een genadeloze aanval op Rafsandjani: hij is corrupt en zijn familie is verrijkt met overheidsgeld.

Ook zou Rafsandjani een brief hebben geschreven aan de koning van een Golfstaat met de mededeling dat Ahmadinjad niet langer dan zes maanden aan de macht zal blijven. Dit is eigenlijk landverraad.

De huidige Iraanse president verdedigde zijn buitenlandbeleid met een verwijzing naar Obama's beleid: 'De Amerikaanse regering wil onze staat niet langer omverwerpen. En de nucleaire en militaire capaciteit van Iran is nooit zo hoog geweest. De Amerikanen zijn nu ineens aardig voor ons omdat ik een hard en duidelijk beleid heb gevoerd.'

Gemoederen
In de straten van Teheran lopen de gemoederen hoog op tussen de voor- en tegenstanders van Ahmadinejad.

Rafsandjani heeft gisteren een brief geschreven aan de leider Khamenei. Hij vergeleek de huidige president met Bani Sadr, de eerste president van Iran die door Khomeini werd afgezet.

Rafsandjani refereert aan die gebeurtenissen en verlangt van Khamenei om in voetsporen van Khomeini een einde te maken aan Ahamdinejads Fitna (beproeving). Geert heeft niet voor niets zijn film Fitna genoemd.

Uitgeschakeld
Hoe nu verder? Eigenlijk is het buitengewoon vreemd dat Rafsandjani niet al eerder is uitgeschakeld. Het is algemeen bekend dat hij niet populair is bij Khamenei.

De Iraanse politieke leiding verkeert in een grote crisis. Khamenei kan voor vrijdag, de dag van de verkiezingen, niets meer doen. Maar daarna moet hij één van de kemphanen uitschakelen.

Dit alles kan ernstig uit de hand lopen en zelfs tot gewelddadige conflicten leiden in de steden van Iran. In de regio wordt gehoopt dat Iran in een burgeroorlog terecht komt. Ik betwijfel of dit gaat gebeuren. Wel zullen er koppen, veel koppen rollen. En daarmee zal het regime zichzelf aan het wankelen brengen.

P.S. Ten slotte wil ik jullie, lieve lezers bedanken voor jullie vriendelijke en oprechte woorden naar aanleiding van mijn vorige blog.

Afshin Ellian