= IMO Blog =
In de zomercolumn van Monique van Hoogstraten belicht zij het ‘falafelconflict’ tussen Israel en de Palestijnen. De zomercolumn is bedoeld als luchtige noot in het anders vaak ook al behoorlijk luchtige NOS journaal, en moet de eigen standplaats op een andere manier in beeld brengen. Of Van Hoogstraten daarin is geslaagd, waag ik te betwijfelen. Het onderwerp is lekker simpel: Israeli’s en Palestijnen vechten niet alleen om hetzelfde land, maar ook om hetzelfde eten. Want van wie is de falafel?
“Falafel is ons nationale gerecht”, zegt de Israelische falafelbakker in het filmpje, “iedereen houdt ervan”. Op de vraag van wie de falafel is, antwoordt hij: “Israelisch. We hebben de falafel gepakt en van ons gemaakt”.
Van Hoogstraten is doortrapt genoeg om te weten dat dit citaat opgepakt zal worden, en bij veel mensen zal bevestigen wat ze toch al vinden: dat Israel alles van de Palestijnen heeft afgepakt. De Palestijnse kok in het filmpje zegt dat ook nog eens expliciet: “Het is al heel lang Palestijns. Mijn ouders maakten het al. Falafel is maar één ding. Ze hebben ook onze grond, dans en muziek gestolen.”
Juist ja. Omdat zijn ouders het maakten, moet de falafel wel Palestijns zijn. Geen speld tussen te krijgen. En de Israeli’s kwamen allemaal als Europese kolonisten na de Holocaust om het land in te pikken en namen alles over wat zich er bevond en gedurende eeuwen door de Palestijnen was opgebouwd en gecultiveerd: een bloeiende woestijn, welvarende steden, goede infrastructuur, en levendige culturele tradities en gebruiken.
Van Hoogstraten sluit vervolgens af met: “Het conflict hier raakt tot aan de kikkererwt. En welke het lekkerste is ga ik niet beoordelen want als neutrale correspondent Midden-Oosten kun je nog beter je tong afbijten.” Zeer scherp opgemerkt. Ondertussen is Israel wel mooi weer in de beklaagdenbank gezet met twee citaten die, zeker voor de bevooroordeelde toehoorder, elkaar lijken te bevestigen in het beeld dat Israel toch echt de ‘dief’ is van dit eeuwenoude Palestijnse gerecht. Daarbij laat ze zoals gebruikelijk relevante feiten weg, zoals dat de falafel uit Libanon afkomstig is, en geeft slechts een paar citaten van beide kanten, zodat het lijkt alsof ze inderdaad evenwichtig is terwijl de lezer subtiel toch een bepaalde kant op wordt geduwd.
De reacties op Facebook maken veel duidelijk. Een van de vriendelijkere zegt: “Duidelijk. Hij zegt dat ze het hebben gestolen. Net als de rest. Stelen mag niet behalve als je Israël bent.” Ook anderen leggen het citaat van de Israelier zo uit: “Palestijns 100% ze pakken alles af en zetten hun naam erop. Geen 1 is…..r kan tippen tegen die falafel van mn moeder . Free Palestina free gaza“, en: “Fragment van 0:50 tot 0:56 zegt de Israëlier precies wat #Israël altijd doet.” Iemand beweert zelfs wat te hebben geleerd: “Oww weer wat geleerd; het is dus Palestijns, zelfs dat hebben ze ingepikt. Ik dacht dat stelen niet mocht; maar merk ik dat stelen soms mag, ligt eraan wie het doet“.
De meeste reacties lijken gezien de namen afkomstig van Arabieren, maar ook autochtonen kunnen er wat van. Een Nederlander, afgestudeerd aan de Radboud Universiteit in de Ethiek, schrijft:
“Zoals hij zegt: “We hebben de falafel gepakt en van ons gemaakt”. Daarmee is hij Palestijns…… zijn de Israeliers echt zo doortrapt, gemeen en hebzuchtig dat ze zelfs het nationale gerecht willen hebben? Stelletje hypocriete idioten! Lan leve Palestina!”
Zijn reactie krijgt 47 likes. Blijkbaar wordt er bij ethiek tegenwoordig totaal niet in argumentatieleer en logica onderwezen, en ik zou me schamen als universiteit om zulke afgestudeerden af te leveren, maar dat terzijde.
Sommigen gaan nog verder: Jack Man schrijft:
‘Mozes op de berg:
8. “Jullie mogen niet stelen”
(Gij zult niet stelen) de falafel is vast ook uitverkoren volgens hun god’
En dan dreigt er nog iemand alle Joden in de zee te gooien als ie ertoe in staat was, precies datgene waarvan iedereen altijd zegt dat het hersenspinsels en propaganda is van Israel, bedoeld om hun wandaden goed te praten:
Muhammetali Gunduz ‘De palestijn zegt falafel is van ons en de israeli zegt dat ze het gestolen hebben. Dat is enkel wat ze doen stelen maak niet uit wat. Als ik een sterke leger macht had, had ik ze allemaal in zee gegooit.’
Ik zou niet weten waarom de reacties die hier staan, grotendeels geschreven door in Nederland wonende mensen met een Arabische achtergrond, en aan hun profielen te zien vaak hoogopgeleid, niet representatief zouden zijn voor hoe er in Arabische landen over Israel wordt gedacht. Sterker nog, je zou hopen en ook verwachten dat Nederlandse Arabieren wat gematigder zijn geworden onder invloed van onze pluriforme pers en genuanceerdere visie op Israel. Maar dat is dan buiten de suggestieve berichtgeving van de NOS, Trouw en het NRC gedacht, waar Arabische vooroordelen en misvattingen vaker worden bevestigd dan genuanceerd of ontkracht.
Geen van de honderden reaguurders en duizenden likers lijkt goed te kunnen lezen. De Israeli zegt: ‘wij hebben de falafel gepakt en van ons gemaakt’. Toegepast op een gerecht, niet een voorwerp, land of grondstoffen, betekent dat zoveel als: ‘de falafel bestond al, maar wij hebben er onze draai aan gegeven, hem aan onze keuken toegevoegd en aangepast aan onze smaak’. Dat lijkt me een correct en eerlijk antwoord. Ook de Palestijnen hebben de al bestaande falafel overgenomen en in hun keuken geïntegreerd. De falafel is al een oud gerecht, dat vele honderden jaren terug wordt gedateerd, en dus een stuk ouder dan de Palestijnen die pas in de jaren ’30 van de vorige eeuw nationale aspiraties ontwikkelden en zich tot dan toe veelal als Jordaans, Syrisch of Egyptisch zagen. Wikipedia zegt hierover:
According to Ynetnews, “A common theory suggests falafel was invented some 1000 years ago by the Egyptian Copts. They took it with them when they moved to the rest of the Middle East. Another theory dates the invention of falafel as far as the 6th century AD, or even earlier, placing it on the subcontinent of India, which is known until today for making various chickpea-based dishes”.
En:
The origin of falafel is unknown and controversial. A common theory is that the dish originated in Egypt, possibly eaten by Copts as a replacement for meat during Lent. As Alexandria is a port city, it was possible to export the dish and name to other areas in the Middle East. The dish later migrated northwards to the Levant, where chickpeas replaced the fava beans. It has been speculated that its history may go back to Pharaonic Egypt.
Daarbij valt op dat terwijl de Israeli gewoon eerlijk de vraag beantwoordt, de Palestijn er een propagandaverhaal tegen Israel aan vastplakt. “Falafel is maar een ding. Ze hebben ook onze grond, dans en muziek gestolen”. Alsof je het overnemen van gerechten in je keuken eventjes op een lijn kunt stellen met een lastig conflict over land en het bouwen van nederzettingen op gebied dat door een ander volk wordt geclaimd. Maar dat maakt allemaal niet uit, want het werkt, zoals aan de reacties is te zien. In een luchtig bedoelde zomercolumn van een neutrale verslaggever is Israel toch maar weer mooi als dief neergezet en de Palestijnen als slachtoffer. Wie is hier de clevere propagandist?? Terwijl we constant te horen krijgen dat de Israeli’s zo gewiekst zijn met hun hasbara is het wederom een Palestijn die de propagandaslag, althans in dit filmpje, heeft gewonnen. Ondertussen heb ik erg veel zin gekregen in een falafel.
Ratna Pelle
Geen opmerkingen:
Een reactie posten