IMO Blog, 2012
Een paar weken terug meldden diverse media dat Israel precies had uitgerekend hoeveel calorieën er de Gazastrook inkwamen tijdens de blokkade. NRC schreef:
Israël berekende tijdens de blokkade van de Gazastrook in de jaren 2007-2010 hoeveel calorieën de inwoners nodig hadden. Dat blijkt uit een document dat vandaag is vrijgegeven. Volgens Israël was dit om ondervoeding te voorkomen, volgens mensenrechtenorganisaties deed Israël het om Hamas tegen te werken.
Hamas kwam in 2007 aan de macht in Gaza waarop Israël een blokkade instelde en de doorvoer van goederen in en uit de Gazastrook controleerde. Het document dat het Israëlische ministerie van defensie op last van de rechter heeft vrijgegeven, dateert uit 2008. Het is gebaseerd op 2.279 calorieën per persoon, wat in lijn is met de norm van de wereldgezondheidsorganisatie WHO.
Wacht even, het ging om 2.279 calorieën per persoon, 'in lijn met de norm van de Wereldgezondheidsorganisatie'. Het Nederlandse Voedingscentrum zegt over de dagelijks benodigde caloriehoeveelheid:Mannen hebben gemiddeld 2500 kilocalorieën per dag nodig, vrouwen 2000. Probeer als je afvalt uit te gaan van 1800 kilocalorieën per dag voor mannen en 1500 voor vrouwen.
Die 2279 is dan vrij gemiddeld, en uitgegaan van een gelijk aantal mannen en vrouwen nog boven wat het Voedingscentrum aanraadt. Het voedingscentrum van een van de rijkste en meest weldoorvoede landen ter wereld.
Abu Pessoptimist nog eens:Ook Amira Hass bericht in Haaretz over de documenten. Israel, zo meldt ze, ging er op basis van het document vanuit dat een persoon in Gaza gemiddeld niet meer dan 2279 calorieën per dag nodig had (oftewel 1,836 gram voedsel).
Ik heb op de site van het Voedingscentrum opgezocht hoeveel ik per dag mag eten, en kom behalve die 2000 calorieën opgesteld op zo'n 1000 gram uit, drinken niet meegerekend. Het lijkt dus met die uitgekiende 'uithongeringspolitiek' van Israel vooralsnog mee te vallen. Natuurlijk, het maakt veel uit wat voor producten je eet, en als er weinig eiwitten voorhanden zijn zal het totaal dat nodig is om de honger te stillen wat hoger zijn, maar in die tabel van het Voedingscentrum kwamen geen grote lappen vlees voor. Israel hanteerde bovendien lijsten met verschillende producten die noodzakelijk waren dan wel als luxe werden gezien, dus ik neem aan dat men niet alleen maïsmeel met wat olie te eten had.
Wat mensen natuurlijk steekt, is dat Israel de macht en de controle had om te bepalen wat de Gazanen aten. Dat dat waarschijnlijk een stuk meer en van betere kwaliteit was dan wat hun broeders in krottenwijken van Cairo en Amman te eten hadden, doet daarbij niet zoveel ter zake. Het feit dat Israel dat zomaar voor Palestijnen kan bepalen is het grote onrecht in de beleving van velen. Ik kan mij daar wel iets bij voorstellen, en het idee dat de hoeveelheid eten op de calorie uitgerekend was heeft bij mij ook een wat onfrisse nasmaak. Daarbij moet worden opgemerkt dat Israel ontkent dit document in de praktijk te hebben gebruikt en dat er natuurlijk ook nog voedsel via de tunnels binnenkwam, en op bescheiden schaal zelf werd verbouwd. Israel zou dat volgens Gisha hebben meegenomen in haar berekeningen, maar dat lijkt me lastig, want het was helemaal niet bekend hoeveel er via de tunnels binnenkwam, laat staan dat dit enigermate eerlijk werd verdeeld. Overigens erkent ook Gisha dat er geen sprake was van 'langdurige tekorten aan basisgoederen of van honger'. Wel zou de werkloosheid sterk zijn toegenomen doordat de expert geheel kwam stil te liggen.
Israel stelde de blokkade van de Gazastrook in nadat Hamasdaar een coup had gepleegd en het meeregerende Fatah met harde hand had verdreven. Het doel was om Hamas' positie daar te verzwakken, en ook om te voorkomen dat wapens of grondstoffen die voor wapens konden worden gebruikt de strook in konden komen. Er werden geregeld raketten op Israel afgevuurd, een jaar eerder was de Israelische soldaat Gilad Shalit ontvoerd en Hamas liet met enige regelmaat weten Israel met geweld te zullen blijven bestrijden totdat het was verdwenen, waarna Israel de Gazastrook tot vijandig gebied verklaarde. Doorgaans zijn grenzen tussen vijandige landen gesloten. Het is niet mogelijk als Israeli naar Libanon of Syrië te reizen, behalve misschien per hoge uitzondering vanwege speciale familiezaken. Journalisten reizen om via Amman en hebben twee paspoorten. Er wordt ook geen voedsel of andere producten via deze grenzen in- of uitgevoerd. Soms is er enige export tussen vijandige landen, maar dat gebeurt dan via de omweg van een neutraal derde land. De Gazastrook grenst behalve aan Israel ook aan Egypte. Er lag indertijd een afspraak tussen Egypte, Israel en de EU over het monitoren van de grensovergangen tussen Egypte en Gaza, maar nadat Hamas de Europese waarnemers naar huis had gestuurd (preciezer gezegd 'kon men hun veiligheid niet langer garanderen') was de grens meestal gesloten. Er was echter een levendige handel via het uitgebreide tunnelstelsel, en Egypte nam maar mondjesmaat actie tegen de tunnelsmokkel, waardoor zowel wapens, drugs, sigaretten als etenswaar werden gesmokkeld.
Er was veel kritiek op de blokkade, die in Nederlandse media eigenlijk voortdurend werd gehekeld omdat hij niet zou werken en de Gazanen collectief zou straffen. Met name NRC Handelsblad nam zeer expliciet stelling tegen de blokkade, en pleitte voor praten met Hamas. Je kunt je achteraf afvragen hoeveel de blokkade Israel heeft opgeleverd. Dat er geen wapens en grondstoffen die voor bunkers e.d. gebruikt kunnen worden binnen mochten is evident, maar waarom geen koriander of instant koffie? Dit kan immers makkelijk als willekeur en wreedheid worden uitgelegd. Israel hoopte dat door dit beleid Hamas aan populariteit zou inboeten. Dat lijkt niet te zijn gebeurd. De onvrede die er onder Gazanen is heeft meer te maken met de repressie van Hamas en opgelegde islamitische regels, hoewel het in een onvrij gebied moeilijk is te achterhalen hoe de bevolking denkt en wie zij als werkelijke schuldige aanwijzen voor hun problemen. Hamas overdreef de problemen geregeld (bekend zijn de met kaarslicht genomen foto's terwijl het zonlicht langs de gordijnen piept om het gebrek aan stroom te illustreren). Bakkers werd verboden brood te bakken zodat het leek alsof ook daarvoor de brandstof ontbrak en de elektriciteitscentrale werd vroegtijdig stil gelegd. Ook werd Hamas door tegenstanders beschuldigd van het stelen van voedsel van de UNRWA en benzine voor eigen gebruik.
Een blokkade van vijandelijk gebied is niet illegaal zoals de tegenstanders beweren, en in het VN onderzoek naar aanleiding van de entering van de Mavi Marmara in 2010 werd dit ook bevestigd. Israel had het recht schepen op weg naar Gaza tegen te houden en inspectie te eisen. Of de gedetailleerde lijsten van producten wat hebben opgeleverd is zoals gezegd twijfelachtig. Dat Hamas niet is verzwakt ligt echter zeker voor een deel aan het feit dat veel media zich nogal kritiekloos opstelden tegenover Hamas en meegingen in haar propaganda van het wrede Israel en het onschuldige Gaza. Daarnaast werd de zogenaamde boycot onderuit gehaald door tal van landen, politici en andere belangrijke mensen die Gaza wel bezochten en ervoor pleitten Hamas niet langer te isoleren. Wanneer mensen als de groep van zogenaamde Elders, hooggeplaatste VN gezanten, leiders uit de Arabische wereld, EU politici etc. Hamas het signaal geven dat het wordt gesteund in zijn strijd tegen Israel, dan haalt zo'n boycot niet veel meer uit. De lijsten met toegestane producten waren wellicht mede het gevolg van rancune vanwege de ontvoering van Shalit en de vele raketten; de facto was er echter absoluut geen sprake van een 'uithongeringspolitiek' of 'verstervingsaanpak' en wie zich in dergelijke bewoordingen uitlaat heeft zelf evenzeer last van negatieve emoties.
Ratna Pelle
Geen opmerkingen:
Een reactie posten