– Door Tjalling. –
ThiemeMeulenhoff, een uitgever van leermiddelen in Nederland, heeft onlangs de aandacht getrokken vanwege ontstane ophef over het themakatern `Het Midden Oosten’, wat bestemd is voor het vak geschiedenis voor scholieren op het VWO. Van een uitgever van leermiddelen mag worden verwacht dat die van te voren zorgvuldig afgewogen en kritisch kijkt naar wat hij zoal aan leerstof uitgeeft. Echter bij de uitgave van dit katern is dit zeker niet gebeurd. Het katern zet volgens critici aan tot antisemitisme, wat wettelijk niet is toegestaan.
Volgens het CIDI bevat het katern met betrekking tot Israël onjuistheden en ook tendentieus taalgebruik. Naar aanleiding van dit katern en ook van het al eerder verschenen schoolboek “Geschiedeniswerkplaats” voor 4 VMBO – waarover ook op IMO is gepubliceerd – roept het CIDI in een brief aan de staatssecretaris van Onderwijs op, om kwaliteitscriteria in te stellen voor schoolboeken.
Niet alleen het CIDI, ook Likoed Nederland heeft actie ondernomen tegen het misleidende katern. In een uitgebreide lijst benoemt Likoed maar liefst 41 punten, waarvan drie beweringen antisemitisch, die een feitelijk onjuist beeld zouden scheppen over Israël. Het voert te ver om hier bij alle 41 punten stil te staan, vandaar dat ik slechts de eerste drie noem die tegelijk ook antisemitisch zijn, om daarmee de heel negatieve teneur jegens het ontstaan en de geschiedenis van Israël te illustreren. (Onder dit artikel staat ook een link naar een artikel op de site van Likoed Nederland waarin alle 41 punten uitvoerig worden toegelicht.)
1: Volgens de auteurs van het katern, Jan van Oudheusden en Robert Boonstra, kon Israël gesticht worden `omdat Joodse bankiers (tijdens WW1, Tj.T) de Britten zouden chanteren met het verstrekken van geldleningen’. Hier stuiten we natuurlijk op de Balfourverklaring uit 1917. Aan die verklaring gingen twaalf maanden van intensieve onderhandelingen vooraf tussen vertegenwoordigers van de zionistische beweging in Engeland en functionarissen van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Verschillende belangrijke betrokkenen in de hoogste Britse kringen hadden naast politieke overwegingen overigens ook religieuze motieven om behulpzaam te zijn bij een terugkeer van Joden naar het Bijbelse Palestina.
Als je de Balfourverklaring dan toch héél kritisch, of politiek correct net zo je het wil noemen, verder wilt toelichten, dan kan worden gesteld dat `de Engelsen toen bezig waren hun koloniale belangen veilig te stellen in het Midden-Oosten’. Zij zochten ook steun bij Joodse organisaties (dus niet expliciet bankiers) in de oorlog tegen de Duitsers en het Ottomaanse Rijk. Natuurlijk kunnen onjuistheden niet worden goedgepraat, maar desondanks is het op z’n minst te begrijpen dat een land in oorlog zijn -strategische- belangen veilig wil stellen. De Balfourverklaring is gericht aan Lionel Walter Rothschild, een voormalig Joods Brits parlementslid en actief zionist, die zich inzette voor een Joodse staat in Palestina. Hoe dan ook, niets duidt erop dat de Britten zouden zijn gechanteerd door Joodse bankiers. Bovendien is er volgens Likoed Nederland ook niets bekend over een lijst van Joodse bankiershuizen, die de geallieerde oorlogsinspanning alleen maar zouden hebben willen financieren na de Balfourverklaring en met welke bedragen zij er daarna pas toe over gingen.
2: Volgens de auteurs zou Israël gegrondvest zijn op onrecht. Waarom steeds weer een dergelijke opmerking maken als het om Israël gaat? Bij elke stichting van welke staat dan ook treden er immers ernstige fouten op. Een voorbeeld hiervan is Amerika. De Indianen waren de oorspronkelijke inwoners van dit continent. Echter dit terzijde. Terugkomend op het z.g. onrecht waarop Israël zou zijn gegrondvest: In 1947 was er Resolutie 181 van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, beter bekend als het verdelingsplan van Palestina, dat poogde de tegenstrijdige belangen en wensen van beide partijen zo evenwichtig mogelijk tegemoet te komen. Die resolutie werd aangenomen. Dit betekent dat naar aanleiding van een resolutie, die door de meerderheid van de lidstaten van de VN werd aangenomen, Israël definitief kon worden gesticht. Makkelijk was het stichten van de Joodse staat overigens niet. De Arabieren verwierpen het verdelingsplan en de Joden die al in het gebied woonden wat hen werd toegewezen, werden meteen daarna door Arabische groeperingen aangevallen. Op basis van deze feiten kan dus niet worden gesteld dat Israël zou zijn gegrondvest op onrecht. Als je dat wel doet, dan wordt zo het recht op zelfbeschikking voor Joden ter discussie gesteld. Waarom de auteurs wel beweren dat Israël is gegrondvest op onrecht zal misschien liggen aan het feit dat de Arabieren zich tekort gedaan voelen door de ontwikkelingen tijdens de vorige eeuw. Dit hebben ze dan ook duidelijk laten weten tot op de dag van vandaag toe, met alle onrecht die daarmee gepaard gaat jegens Israël. Aan dit laatste wordt echter geen aandacht besteed in het katern.
3: Volgens de auteurs zouden de Arabieren in Israël wettelijk gediscrimineerd worden. Deze bewering is de facto onjuist. Volgens de Israëlische wet heeft elke burger van Israël, Joods, Arabisch en anderszins gelijke rechten. Natuurlijk is er ook in de Israëlische samenleving sprake van discriminatie, maar die valt eerder te vergelijken met de discriminatie die er bijvoorbeeld ook in ons land is. Wettelijk gezien is er in Israël beslist geen sprake van Apartheid.
Het is een heel bedenkelijke zaak dat zo’n katern kan verschijnen. ThiemeMeulenhoff distantieert zich echter verregaand van de kritiek van Likoed: “Wij zijn van mening dat we met de gehele tekst een feitelijke en eerlijke weergave van de werkelijkheid geven die gebaseerd is op wetenschappelijk historische studies en bronnen. We schetsen dus geen eenzijdig en foutief beeld zoals aangegeven”, aldus de uitgeverij.
Een feitelijke en eerlijke weergave van de werkelijkheid zoals de uitgever stelt? Dat is zeer de vraag! Na lang zoeken kon ik nergens informatie vinden over Joodse bankiers die de Britten tijdens WW1 zouden hebben gechanteerd. Het begrip `eerlijk’ is aan subjectieve interpretatie onderhevig en wordt daarom heel verschillend aangevoeld en uitgelegd. Voor de auteurs van het katern geldt dit ook. Wat zij als eerlijk beschouwen, komt in elk geval niet overeen met de feiten. ThiemeMeulenhoff bleek uiteindelijk toch enigszins tegemoet te komen aan de kritiek van Likoed. De uitgever gaf aan bereid te zijn om de tekst op 4 punten te wijzigen en ook om een onafhankelijke meelezer in te schakelen, die deze maand nog zijn bevindingen zal terugkoppelen naar de uitgever. ThiemeMeulenhoff: “Mochten de beoordeling en conclusie van de onafhankelijke meelezer aanleiding geven tot aanpassing van de inhoud dan zullen wij dat bij de eerstvolgende mogelijkheid realiseren.”
Deze tegemoetkoming is voor Likoed echter onvoldoende. Het inschakelen van een onafhankelijke meelezer is door Likoed om inhoudelijke en procedurele redenen afgewezen. Men heeft geen vertrouwen meer in ThiemeMeulenhoff, omdat deze niet bereid bleek om `zelfs de onzinnige klassieke antisemitische aantijgingen over Joodse bankiers en Joodse wereldheerschappij te schrappen’.
ThiemeMeulenhoff schrijft dat de uitgever en ook de auteurs zich de kritiek van Likoed zeer hebben aangetrokken, maar lijkt onwillig daar consequenties aan te verbinden. Reactie ThiemeMeulenhoff: “De chantage van de Joodse bankiershuizen is inderdaad niet waar. Er bestond helemaal geen joodse wereldmacht of complot! Maar de Joodse macht werd destijds door sommigen wel overschat, dus misschien waren er mensen destijds die dachten dat het wel waar was. Tekst wordt niet aangepast.”
Neemt de uitgever de kritiek niet serieus genoeg? Het lijkt er sterk op. Echter, het laatste woord is hierover nog niet gezegd en bovendien is de reactie van de staatssecretaris op de brief van het CIDI op dit moment nog niet bekend. Het is te hopen dat dit gewraakte katern zal worden teruggenomen of grondig wordt aangepast. Het ontstaan en de geschiedenis van Israël wordt daarin op dit moment zeer onjuist gebracht en dat zet de scholieren op een vals spoor.
Externe links:
· http://likud.nl/2015/09/antisemitisch-schoolboek-in-nederlands-onderwijs/
· https://www.eo.nl/geloven/nieuws/item/likoed-antisemitische-teksten-in-nederlands-schoolboek/
· http://historiek.net/balfour-verklaring-1917/5601/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten