Wie is er droneable?
http://mareonline.nl/archive/2013/10/10/wie-is-er-droneable
Een Hellfire-raket zoals drones die afschieten.
DOOR VINCENT BONGERS
Jarenlang adviseerde Amos Guiora het Israëlische leger bij het preventief doden van staatsgevaarlijke tegenstanders. Volgende week promoveert hij in Leiden. 'Er was niet genoeg reden om Bin Laden om te brengen.'
Op 22 maart 2004 werd de aan zijn rolstoel gekluisterde Hamasleider Sheikh Ahmad Yassin (67) na het ochtendgebed teruggereden naar zijn huis in Gaza Stad. Onderweg werd hij dodelijk getroffen door raketten die een Israëlische gevechtshelikopter had afgevuurd. Toen de rook was opgetrokken en de verwrongen resten van Yassins rolstoel zichtbaar werden, bleek dat ook zijn twee bodyguards en meerdere onschuldige omstanders de aanval niet hadden overleefd. Wereldwijd leidde de aanval tot protest.
Toch was het legitiem, vindt de Israëlisch Amerikaanse professor rechtsgeleerdheid en terrorisme-expert Amos Guiora (1957). Hij diende negentien jaar lang in het leger van zijn geboorteland Israel en adviseerde over targeted killings. Hij is momenteel verbonden aan de universiteit van Utah, maar hoopt volgende week in Leiden te promoveren op een proefschrift over het tolereren van extremisme.
Guiora houdt zich nog steeds intensief bezig met de vraag of het geoorloofd is om mensen die een gevaar vormen voor de staatsveiligheid preventief te doden. 'De acties tegen sheik Yassin en zijn opvolger Abdel-al Rantissi (die in april 2004 op soortgelijke manier werd gedood, red.) waren terecht. Van hen was duidelijk dat zij aanslagen aan het voorbereiden waren. Daar zijn ook bewijzen voor geleverd. Deze aanvallen voldeden aan strenge criteria. Je probeert uiteraard de collateral damage te beperken; zo min mogelijk onschuldige slachtoffers te maken. Niemand vindt het leuk om mensen te doden. Het was zwaar om over dit soort zaken advies te geven. Daarom ben ik bijna kaal en zijn de haren die ik nog over heb grijs.'
Guiora geeft geen informatie over welke targeted killings hij precies advies heeft gegeven. 'Ik ga niet zeggen waar ik "ja" of "nee" op heb gezegd.'
Wel legt hij uit dat Israel een strikte procedure volgt voordat de trekker wordt overgehaald. 'Er zijn drie belangrijke vragen die je moet beantwoorden voordat je tot actie overgaat. Is het doelwit goed te identificeren; is duidelijk om wie het gaat en waar hij is? Vormt de persoon zo'n dreiging dat een actie is te rechtvaardigen of zijn er alternatieven? En de laatste kwestie. Hoe groot is de kans dat er onschuldige slachtoffers vallen en dat er veel schade is?'
Guiora heeft grote bezwaren tegen de drone-aanvallen van de Verenigde Staten. 'Obama's beleid is het voeren van geen beleid. En dat kan niet. Amerika gebruikt veel te brede definities voor wat een legitiem doelwit is. Er is geen bewijs van onmiddellijke dreiging nodig om iemand droneable te maken. En daar verzet ik mij tegen.'
Zo vindt hij de liquidatie van Bin Laden ook twijfelachtig. 'Dat hij 9/11 op zijn geweten heeft en ook achter andere gruwelijke aanslagen zit, is niet genoeg reden om hem om te brengen. Het is van belang dat er scherpe aanwijzingen zijn dat hij nieuwe zaken aan het plannen was en daarom moest worden uitgeschakeld. En dat bewijs was er niet.'
Guiora gaat in zijn proefschrift in op seculier- maar vooral ook religieus extremisme. 'Ik ben ook rechter in Gaza geweest. Daar had ik te maken met Palestijnen die zichzelf wilde opblazen maar daar niet aan toe zijn gekomen. Ik heb met ze gesproken en gevraagd wat hen dreef. Waarom doe je dit? Waarom breng je mij en mijn kinderen in gevaar? En dan zeggen ze zonder met hun ogen te knipperen dat het de wil van de imam en vooral de wil van God is.
'Het zijn niet alleen maar domme voetsoldaten, maar vaak goede opgeleide mensen. Ik heb zelf opdracht in 1993 gegeven om Abdel al-Rantisi vast te zetten. Ik heb met hem ook een gesprek gehad. Hij was nota bene opgeleid als kinderarts. Ik vroeg hem hoe zich dat rijmt met leiding geven aan een organisatie die opdrachten geeft aan mensen om zichzelf op te blazen en zo onschuldigen te doden. Hij zei dat je dat los van elkaar moet zien. Dat het twee werelden zijn. Ik vind dat bullshit. Je bent niet een vriendelijke kinderarts voor de helft van de week en de rest van je tijd leider van Hamas. Dat ben je 24/7.'
Guiora heeft een speciale band met Nederland. 'Ik heb hier gedoceerd en een goede band met rechtsfilosoof Paul Cliteur. Het is een eer dat ik in Leiden mijn proefschrift mag verdedigen.'
Ook de spanningen rond religieus extremisme trokken hier zijn aandacht. 'Ik dineerde in 2008 met PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch, toen nog stadsdeelvoorzitter in Amsterdam. Hij had net een aanvaring gehad met Sheikh Fawaz Jneid, imam van de Haagse as-Soennah moskee. Die had hem een munafiq; religieuze hypocriet genoemd, een afvallige. Marcouch zag dat als een fatwa. Zijn leven was mogelijk in gevaar.'
Guiora: 'Het belachelijke deed zich vervolgens voor dat Wilders in 2010 voor de rechter kwam en een imam die een fatwa uitspreekt niet werd aangepakt. Marcouch moest maatregelen treffen om zichzelf en zijn kinderen te beschermen. En er gebeurde verder niets. Gelukkig is het allemaal goed afgelopen.' Overigens is Fawaz Jneid in 2012 door het bestuur van de As-Soennah moskee ontslagen en is er aangifte tegen hem gedaan vanwege illegale shariapraktijken.
Men is te lang blind geweest voor de gevaren van religieus extremisme, vindt Guiora, zeker ook in zijn geboorteland. 'Ik heb met eigen ogen gezien wat er gebeurde na de moord op premier Rabin in 1995. De radicale rabbi's die dader Yigal Amir opstookten zijn nooit vervolgd. We mogen onze ogen niet langer sluiten voor de daden van deze ophitsers.'
Om radicalen aan te pakken, mag de vrijheid van meningsuiting worden ingeperkt, vindt hij. 'Ik vind zelfs dat dat moet om een maatschappij te beschermen. Als een imam, of een andere geestelijke, haat zaait en oproept tot geweld. Daar moet goed onderzoek naar gedaan worden. Dan moet de politie of een andere dienst met hem of haar gaan praten en zeggen dat het nu afgelopen is. Blijft deze persoon doorgaan dan is vervolging nodig, dan perk je de vrijheid van meningsuiting in. Als we dat niet doen, blijft het elke keer weer op dezelfde manier fout gaan. We kunnen intolerantie niet blijven tolereren.'
We nemen religieuze scherpslijpers nog steeds niet serieus, aldus Guiora. 'Je hoort vaak geluiden als: "Ach, ze menen het toch niet, laat maar lekker kletsen." Dat is denigrerend en gevaarlijk. Maar het is duidelijk dat het bepaalde groepen wel degelijk ernst is. Dat bewijst niet alleen de moord op Theo van Gogh maar ook de recente gruwelijke aanslagen in het winkelcentrum in Kenia en de landbouwuniversiteit in Nigeria tonen dat duidelijk aan.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten