IMO Blog, 2012
Shalom! Dit is De Kolonisten van de Westelijke Jordaanoever. Waan je in het tijdperk van nu: Het onoplosbare Israëlisch-Palestijnse conflict. Sinds de zesdaagse oorlog koloniseren de Israëliërs delen van de Westelijke Jordaanoever, Sinaï en de Gazastrook. In dit spel ben je zelf een Joodse Kolonist die op weg is met zijn bulldozer. Je doel is het stichten van een nederzetting op de Westelijke Jordaanoever.
Je bent echter niet de enige met als doel een nederzetting. Ook andere onverschrokken kolonisten zijn met hun bulldozers in de buurt van de Westelijke Jordaanoever: de wedstrijd om de kolonisatie is begonnen!
Ik had hem al eerder gezien maar het was nog niet van een blogpost erover gekomen. Op de website Dorst, jongeren binnen de VPRO, staat uitgelegd hoe je dit spel speelt. Erbij afgebeeld is een kaart van Israel inclusief de Westelijke Jordaanoever, de
Gazastrook is zwart gemaakt en Jeruzalem wordt 'min of meer neutraal' genoemd. Hier heeft de terrorist zijn thuisbasis, totdat er een 7 wordt gegooid en hij een van de productiesectoren stillegt.Het spel is enerzijds een grappige variant op het bekende 'Kolonisten van Catan' maar zit helaas vol met clichés en vooroordelen over de Joden en kolonisten. Zo wordt continu gerefereerd aan je handelsgeest, en ook vlijt en spaarzaamheid zijn onontbeerlijk om te winnen. Er is zelfs een speelkaart waarin aan 'Joodse gierigheid' wordt gerefereerd. Overwinningspunten zijn onder andere het Anne Frankhuis, de Klaagmuur en de Synagoge. In het beste geval heeft men nogal willekeurig van alles genomen wat aan Joden en Israel is gerelateerd en dat in dit spel verwerkt. In het slechtste geval worden de kolonisten aangegrepen om de Joden zwart te maken en vooroordelen te bevestigen. Want wat precies heeft het Anne Frank huis of de Neue Synagoge in Berlijn te maken met nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever? Had men dan geen heiligdommen die daar liggen (er zijn er genoeg) kunnen nemen? Wordt hier een verband gesuggereerd tussen de bezetting en de Holocaust? En waarom die Joodse gierigheid? Als je een heel klein beetje je best wilt doen bij zo'n satire geen verkeerde indruk te wekken en geen mensen te kwetsen dan doe je dat toch niet?
Eveneens kwalijk is dat wordt gesproken van het koloniseren van de Westelijke Jordaanoever, terwijl het om heel Israel gaat. Later in de uitleg wordt dat ook erkend:
Voor je ligt het Beloofde Land Israël, dat uit 27 sectoren bestaat en door de Middellandse en Dode zee en buurlanden omgeven is. Het is de bedoeling om de Israël en de Westelijke Jordaanoever te koloniseren.
Dus dan is het eigenlijk 'De kolonisten van Israel', en Tel Aviv is net zo goed een illegale nederzetting als Ariel. Want dat men de nederzettingen afkeurt, blijkt wel. Zo staat er bij de uitleg over de terrorist:
Waar gebouwd wordt, vallen spaanders. Niet iedereen is blij met de Israëlische nederzettingen en de terrorist al helemaal niet.
Maar het doel van het spel wordt omschreven als:
Je doel is om de heerser van de Westelijke Jordaanoever te worden!
Lekker inconsequent dus. 'Ja hoor, het is satire, en dat zit jij nu kapot te redeneren', hoor ik sommigen al denken. 'Het gaat om het idee. Het is toch leuk en creatief verzonnen'? Het idee is inderdaad best aardig. Maar de uitwerking doet er wel degelijk toe, en verraadt vooroordelen en een enorm gebrek aan kennis. Het was niet moeilijk geweest om alleen de Westoever af te beelden en Israel erbuiten te laten. Dan is het duidelijk dat je een verschil maakt tussen Israel en de bezette gebieden en je niet iedere Israeli als een 'Joodse kolonist' ziet. Overigens is het volgende ook meer dan onnauwkeurig:
Sinds de zesdaagse oorlog koloniseren de Israëliërs delen van de Westelijke Jordaanoever, Sinaï en de Gazastrook.
De Sinaï wordt al sinds 1980 niet meer gekoloniseerd, toen waren de makers van dit spel waarschijnlijk nog niet geboren. De Gazastrook wordt momenteel door Hamas bestuurd. Sinds afgelopen oktober is de laatste soldaat daar weg.
Het kolonistenspel, dat al meer dan een jaar op de website van Dorst staat, is onlangs in opspraak gekomen doordat Likoed Nederland er naar verwijst in een artikel op de website van de Volkskrant. In het artikel wordt de VPRO aangeklaagd en van anti-Joodse sentimenten beschuldigd. Het begint als volgt:
Historici en psychologen onderzoeken hoe het kan dat mensen tot massamoord overgaan. Een van de redenen hiervoor is dat door beeldvorming een ontmenselijking van de toekomstige slachtoffers wordt gecreëerd. Zo werden Joden en zigeuners door de nazi's via beeldvorming ontmenselijkt: het waren slechts 'Untermenschen'. Dat werd in het geval van de Joden onderbouwd met antisemitische stereotyperingen, zoals over hun vermeende geldzucht, hun wreedheid tegen niet-Joden en hun complot om de hele wereld te domineren.
Het gaat verder met hoe Joden tegenwoordig ontmenselijkt worden door het teruggekeerde antisemitisme, dat soms in een antizionistisch jasje gekleed gaat. Het kolonistenspel van Dorst wordt genoemd, maar ook de uitzendingen van Tegenlicht waarin een machtige Joodse lobby werd neergezet die de meningsvorming over Israel in Nederland zou manipuleren. Ook wordt verwezen naar de omstreden film Homeland van Georg Sluizer, waarin fake citaten van o.a. Ben Goerion en Sharon de ongekende wreedheid van Israëlische leiders moet aantonen, en ten onrechte wordt beweerd dat Sharon twee peuters in een Libanees vluchtelingenkamp doodschoot.
Ook hekelt men de ontmenselijking van kolonisten, en het goedpraten van de moord op een gezin in Itamar afgelopen maart door Thomas von der Dunk. Om vervolgens af te sluiten met:
Bovenstaande komt bovendien ook tegemoet aan de behoefte bij sommige Nederlanders om zich niet meer schuldig te hoeven voelen over wat er met de Nederlandse Joden in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd. Dat lukt als je de Joden net zo slecht voorstelt als de nazi's. Zoals Von der Dunk het omschrijft: de Joden zijn veranderd 'van slachtoffervolk in dadervolk'. Geen medelijden dus.
De VPRO, die wij met ons allen betalen, is bezig met een gevaarlijk spel. Het is bezig Joodse mannen, vrouwen en kinderen wederom te ontmenselijken. Het verleden zou een les moeten zijn wat daar van kan komen. Het zou dan ook te prijzen zijn als de politiek en Henk Hangoort, de voorzitter van de Publieke Omroep, de VPRO eens op haar verantwoordelijkheid zou wijzen.
Ik ben het helemaal eens met de strekking van dit artikel: de manier waarop in sommige VPRO programma's, maar ook in artikelen en columns voor diverse kranten en vooral in heel veel comments op internet, Joden en Israel worden afgeschilderd is gevaarlijk. En dat merken Joden ook, vooral wanneer ze ook nog een positieve visie op Israel hebben en daarvoor uit durven komen. De meningen verschillen over hoe erg het nou precies is, en sommigen overdrijven wellicht wanneer ze doen alsof het nu 1935 is, maar er is zeker sprake van een trend. Deze hangt deels samen met een algemene trend van vergroving, verplatting, brutalisering en ongezouten zeggen wat je van anderen denkt, en wordt daardoor niet altijd herkend. Rutger Castricum zet iedereen te kakken, Jood, Arabier, sociaal democraat, en soms zelfs de PVV. Het valt me echter al jaren op dat onder vrijwel ieder artikel over Israel op vrijwel iedere website grove anti-Israel en vaak ook antisemitische comments verschijnen, en die zijn echt niet allemaal van de vijftig meest actieve anti-Israel reaguurders. Dat door een 'progressieve' omroep van de 'gierige Jood' kan worden gesproken zonder dat dat tot ophef leidt en dat Thomas von der Dunk alle Palestijns geweld goed kan praten en Israel met de nazi's vergelijken zonder dat meer mensen dan de usual suspects zich daar boos over maken, zegt veel. Het is zeker geen 1935 en dat zal het ook niet snel worden - alleen al omdat de Joden tegenwoordig een staat hebben - maar er is wel wat aan de hand. Met name binnen links is een verschuiving gaande en lijkt men onder het mom van 'kritiek op Israel moet mogen' blind voor stigmatisering van Joden.
Eigen verantwoordelijkheid media
Toch vraag ik mij af in hoeverre de politiek de VPRO nu op het matje moet roepen. Het probleem is immers zoveel breder, al is de VPRO inderdaad wel erg. De VARA kan er ook wat van met diverse Zembla uitzendingen en website Joop waar antisemiet Peter Edel een vaste columnist is. Thomas von der Dunk had natuurlijk al lang ontslagen moeten worden als columnist bij de Volkskrant. Hij schrijft weleens wat aardigs, maar zijn haattirades tegen Israel en Wilders gaan nogal vervelen en passen niet voor een kwaliteitskrant waar een betoog doorgaans onderbouwd dient te worden. De NRC heeft diverse opiniestukken en reportages geplaatst die niet bepaald recht doen aan een genuanceerde visie, en dan hebben we het nog niet over De Pers, waar Marcel Hulspas en Eva Ludemann Israel geregeld zwart maken en de grootste onzin beweren en nooit nee never een stukje van de andere kant wordt geplaatst.
Henk Hagoort kan zeker omroepen wijzen op hun verantwoordelijkheid om kwalitatieve programma's te maken die geen bevolkingsgroepen stigmatiseren en ook geen onjuiste informatie geven over een conflict dat zozeer de emoties doet oplaaien. De rol van de politiek is echter beperkt. Zij kan moeilijk al die media dwingen om anders over Israel te berichten zonder censuur vooraf, en dat druist in tegen de vrijheid van meningsuiting. Men kan wel zijn zorgen over deze ontwikkeling uitspreken, en er zou misschien een onafhankelijke organisatie moeten komen waarin naast diverse media politici zitten, (media)deskundigen en deskundigen op het gebied van antisemitisme en racisme, die problemen benoemt en oplossingen aandraagt, met partijen rond de tafel gaat zitten en informatie kan geven. Het klinkt vreselijk slap polderachtig, lekker theedrinken met zijn allen, maar zo lang er niet tot haat en geweld wordt opgeroepen kun je niet veel meer doen dan de media op hun eigen verantwoordelijkheid en journalistieke normen aanspreken en keer op keer aantonen waar en wanneer men zich daar niet aan houdt.
Ratna Pelle
Geen opmerkingen:
Een reactie posten