maandag 15 augustus 2011

Geschilde appeltjes: de Sudeten-Duitse ballingen

 

Een aardig stukje, dat aangeeft dat de geschiedenis niet altijd recht kan doen aan ieder individu. Lang niet alle Sudetenduitsers waren voor de nazi's, maar veel wel en veel waren blij met de annexatie, omdat ze nu geen minderheid meer zouden zijn die zich aan moet passen. Toen in 1947, twee jaar na het einde van WOII, de VN opriep tot het delen van Palestina in twee staten, vielen de Arabieren in Palestina de Joodse gemeenschap aan, en na de uitroeping van de staat Israel vielen vier Arabische legers binnen. Daar waren de Palestijnen natuurlijk wel blij mee (sterker nog, ze hadden erom gesmeekt), en die hadden ook geen probleem met de expliciete boodschap dat men de Joden wilden verdrijven of erger (sterker nog, dat riepen ze zelf ook steeds).  Ze verloren, zoals de nazi's verloren (waarmee veel Palestijnen overigens sympathiseerden), en werden in meerderheid verdreven, zoals de Sudetenduitsers werden verdreven. Met dit verschil dat de Palestijnen actief hadden gevochten tegen de Joden in Palestina, en bovendien een meerderheid niet werd verdreven maar zelf vluchtte en daar soms ook toe werd opgeroepen door de Arabieren. In beide gevallen echter hebben onschuldige mensen geleden onder de beslissingen van hun eigen leiders, onder de verkeerde keuzes die zij hebben gemaakt of die namens hen zijn gemaakt. Er zijn overigens nog meer voorbeelden van grote groepen vluchtelingen n.a.v. een conflict, die nooit hebben kunnen terugkeren, zoals de ik meen negen miljoen moslims en hindoes toen Pakistan werd gesticht. Het zogenaamde Palestijnse recht op terugkeer zou 1948 ofwel de stichting van Israel ongedaan maken, en daarmee nog drastischer zijn dan wanneer Duitsland Sudetenland er opnieuw bij zou krijgen.

 

RP

---------- 

 

Floris-Jan van Luyn: Geschilde appeltjes

http://www.nrcnext.nl/columnisten/2011/07/11/geschilde-appeltjes/

DOOR FLORIS-JAN VAN LUYN  OP 11 JULI 2011 

 

Er zijn van die plekken in Europa waar het drama van de moderne geschiedenis aan de aarde, het gras en de bomen kleeft. Zoals iedereen de schaduw van de oorlog nog terug kan vinden in akkers rond Ieper en Verdun. Het westen van Tsjechië is zo'n plek.  

 

 

Ik liep gisteren met m'n linkerbeen in Tsjechië en m'n rechter in Duitsland, precies daar waar ooit het IJzeren Gordijn hing. Dat generaties voor mij onder die grens hadden geleden wilde het bos niet meteen verraden. Maar even landinwaarts aan de Tsjechische kant liggen nog altijd de uitgeschoten boomgaarden en vervallen kavels van de Sudeten-Duitse bewoners die daar na de oorlog van werden verdreven. Als lieflijke oases van vervlogen leed. 

 

Want na 300.000 vermoordde en verdreven Joden en een kapotgeschoten land, bleken de Tsjechen weinig compassie te hebben voor de drie miljoen etnische Duitsers binnen hun landsgrenzen. Die hadden immers staan juichen toen Hitler in 1938 hun Sudetenland annexeerde. En dus konden ze na afloop van de oorlog allemaal vertrekken. 240.000 vonden tijdens wraakacties en de vlucht die daarop volgde de dood. 

 

De Nederlandse boer bij wie ik een stukje van mijn zomer doorbreng heeft er garen bij gesponnen. In de verwarrende nadagen na de val van het IJzeren Gordijn sprak Václac Havel nog over de mogelijkheid tot compensatie voor de berooide Sudeten-Duitse ballingen, in ruil voor aanname van het Tsjechisch staatsburgerschap. Hij was de eerste die het voor hen opnam. Maar het voornemen werd nooit uitgevoerd, en land dat niet alsnog werd opgeëist belandde in nieuwe handen. Zo ook in die van mijn Nederlandse gastgevers. 

 

De frustratie over dat alles is tot ver over de Tsjechische grens en die van de eeuwwisseling hoorbaar gebleven. De Sudeten-Duitse verenigingen in Duitsland en Oostenrijk eisen nog altijd gerechtigheid, maar de enigen die luisteren zijn hun eigen leden. 

 

En zo is een dramatisch stukje Europese geschiedenis onder Tsjechische zoden verdwenen. Met nog hier en daar de uitschieter van een ongesnoeide appelboom – toevallig op het verkeerde stukje grond tot wasdom gekomen.

 

 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten