Jeruzalem 21 februari 2011
De crisis in het Midden Oosten breidt zich nog altijd uit. De situatie in Libië is momenteel het ernstigst. Ondanks het grove geweld dat de veiligheidstroepen gebruiken, lijkt de grip van het Khadaffi regime op het land langzaam te verzwakken. Het is moeilijk exact vast te stellen hoeveel doden er zijn gevallen tot nu toe, maar sommige Twitter berichten vanuit Libië melden een aantal van vijfhonderd.
In Bahrein vond een verandering plaats in de houding van het regime ten opzichte van de demonstranten. Nadat eerst ook grof geweld was gebruikt tegen de betogers, werd hen later toegestaan terug te keren naar het centrale plein waar eerder doden vielen. Commentatoren in Israel hadden hier een verklaring voor. Zij wezen op het feit dat de VS een grote legerbasis hebben in Bahrein die cruciaal is voor de controle over de Perzische Golf.
De Amerikaanse regering oefende zware druk uit op de leiders in Bahrein, openlijk en achter de schermen. Dit verklaart waarom de autoriteiten opeens een andere houding aannamen tegenover de demonstranten. Een andere belangrijke factor in Bahrein is het feit dat de meerderheid van de bevolking Sjiitisch is maar het regime bestaat uit Soennieten. De Sjiieten hebben sterke banden met Iran, sommige bronnen rapporteerden zelfs dat Hizbollah training had gegeven aan leden van de oppositie in Bahrein. Bahrein maakt dus duidelijk dat de opstanden in het Midden Oosten nu ook gaan over invloedsferen. Het Westen onder aanvoering van de VS beseft nu dat de omwentelingen in het Midden-Oosten een verlies aan invloed kunnen betekenen. En dat is schadelijk voor de Westerse belangen.
Ingrijpende gevolgen
De afgelopen week bleek uit twee ontwikkelingen hoe ingrijpend de situatie in het Midden Oosten aan het wijzigen is, en welke gevolgen dat kan hebben voor de positie van Israel en voor het Westen in het algemeen.
De eerste ontwikkeling vond plaats in Egypte waar afgelopen vrijdag massa bijeenkomsten werden georganiseerd om de omwenteling te vieren.
De belangrijkste bijeenkomst vond plaats op het Tahrirplein in Cairo waar de uit ballingschap teruggekeerde belangrijkste Soennitische geestelijke leider van deze tijd, Yoesoef Al Qaradawi een rede hield. Voor een menigte van meer dan een miljoen mensen sprak hij over de overwinning op Moebarak en de noodzaak om Egypte te bevrijden van de hypocrieten, wat een aanduiding is voor "ongelovigen". Voor Qaradawi zijn dat ook moslims die zichzelf seculier noemen. Ook riep hij het Egyptische leger op om de grenzen met Gaza te openen en sprak de wens uit dat hij binnenkort vanuit de Al Aksa moskee in Jeruzalem een rede kon houden. Daarbij doelde hij ongetwijfeld niet op de verdeling van Jeruzalem als gevolg van een akkoord over de Twee Staten oplossing. De menigte op Tahrir had de boodschap van Qaradawi begrepen en riep en masse dat miljoenen als martelaren naar Jeruzalem zouden marcheren. Een dag later meldde de Palestijnse nieuwsorganisatie Ma'an dat Hamas premier Al Qaradawi had uitgenodigd voor een bezoek aan Gaza.
Qaradawi leefde lange tijd in Qatar nadat hij door Nasser uit Egypte was verbannen.
Zijn talkshow, die via de satelliet in de hele Arabische wereld was te zien, vergrootte zijn invloed en dat van het Islamisme. Op You Tube zijn vele fragmenten van zijn show te zien waarin hij zijn haat voor Israel en Joden openlijk verkondigt. Ook heeft hij gezegd dat Egypte eerst vrij moet zijn voordat de Sharia ingevoerd kan worden.
De invloed van de Islamisten op de ontwikkelingen in Egypte kwam treffend tot uitdrukking toen de liberale initiatiefnemer van de opstand, Google manager Wael Ghonim, werd geweerd van het podium op Tahrir.
De Egyptische bewakers van al Qaradawi voorkwamen op die manier dat hij een toespraak kon houden.
Een ander verontrustend signaal dat Egypte nog een lange weg te gaan heeft naar vrijheid voor al haar onderdanen was de uitkomst van het proces tegen de moordenaars van Koptische christenen op Nieuwjaarsdag.
Twee van hen gingen vrijuit en een derde werd wel veroordeeld, maar dan vanwege het doodschieten van een moslim. Kopten maken zich in toenemende mate zorgen over de richting waarin Egypte zich ontwikkeld. Dat leidde tot een protest waarin de Kopten eisten dat de herschreven grondwet zal waarborgen dat het nieuwe Egypte seculier zal zijn.
Dit gebeurde nadat Obama persoonlijk, maar tevergeefs probeerde om PA president Mahmoud Abbas te bewegen de resolutie in te trekken.
De Obama regering is zich bewust geworden van haar eigen positie- en de verzwakte positie van Israel in het gewijzigde Midden-Oosten.
Men doorzag de poging van de PA om via de VN Veiligheidsraad een nieuwe overwinning op Israel te boeken en haar eigen positie ten opzichte van de Islamisten te verstevigen.
De VS regering die nauwelijks twee jaar geleden de campagne tegen de nederzettingen zelf in gang zette werd nu gedwongen tot een 180 graden draai in haar eigen beleid. Uit alle ontwikkelingen na de stemming in de Veiligheidsraad is op te maken dat de PA er nu van overtuigd is dat in het nieuwe Midden-Oosten een eigen staat zonder een vredesakkoord binnen handbereik is.
Dit leidde vrijwel onmiddellijk tot concrete actie om het conflict met Hamas te beëindigen. Zo werd bekend dat Hamas niet langer afwijzend staat tegenover een bezoek van een PA vertegenwoordiger aan Gaza.
Ook maakte de PA bekend dat er demonstraties georganiseerd gaan worden tegen het Amerikaanse beleid.
De IDF is nu begonnen met voorbereidingen die moeten anticiperen op het uitbreken van een nieuwe volksopstand op de West Bank. Duidelijk is in ieder geval dat er op voorlopig geen nieuw vredesproces mogelijk zal zijn.
Ondertussen lijken de onlusten zich ook uit te breiden naar Syrië en Marokko. Ook in Jemen gaat het er steeds meer op lijken dat het regime zich niet zal kunnen handhaven. Uit Koeweit, Irak, Algerije en Jordanië blijven berichten komen over zich uitbreidende protesten.
Uit Tunesië kwam opnieuw een zeer verontrustend bericht. Het betrof de moord op een katholieke priester die met een doorgesneden keel werd gevonden.
In Iran werd gisteren opnieuw door de oppositie geprobeerd om de massa's op de been te brengen. Uit de spaarzame berichten over het verloop van de betogingen valt op te maken dat het regime in alle steden waar betogers de straat opgingen een overmacht aan troepen op de been had gebracht die iedere samenscholing onmogelijk maakte.
De Israëlische Iran deskundige Menashe Amir, die indertijd ook accuraat de val van de Shah voorspelde, is er echter van overtuigd dat dit het begin van het einde van het regime van Khamenei zal betekenen.
Hij waarschuwde echter voor optimisme over het verloop van de opstand, het zal veel langer duren dan in Egypte en ook met veel bloedvergieten gepaard gaan.
In Israel wordt nu rekening gehouden met een Hizbollah aanval om de aandacht af te leiden van de interne Iraanse onrust.
Dank aan Ya'acov Siepman voor zijn niet geringe bijdrage aan dit bulletin.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten